Od ponad 600 lat na Jasnogórskie Wzgórze przybywają pielgrzymi. Ugruntowała się tradycja, że jest to "... święte i cudowne miejsce, z którego... nikt odejść nie pośmielał się, żeby choć maleńkiego wizerunku nie wyniósł..." (o. Maciej Cichocki - paulin). Ze wzrastającą liczbą pielgrzymów wzrastało zapotrzebowanie na pamiątki z Jasnej Góry, kramarze sprzedawali każdą ich ilość bez względu na walory artystyczne. Nie pomogły nawet uniwersały zabraniające oddawania wizerunku Matki Boskiej w "nieprzystojny sposób". W XIX wieku nasilił się nurt malarstwa nieprofesjonalnego, dążącego do zaspokojenia potrzeb ludzi szczególnie ze środowisk wiejskich, po jak najniższych cenach. Roczną produkcję oceniało się na 60-70 tys., a fachowcy twierdzą, że w XVIII-XIX wieku z Częstochowy wywędrowało ponad 2 mln tych specyficznych dzieł sztuki. Do dziś przetrwało ich niewiele i stanowią oryginalne i poszukiwane przez muzea eksponaty. Niestety, koszty renowacji często znacznie przewyższają ich wartość.
Doskonałym ubogaceniem tegorocznego okresu pielgrzymkowego jest zorganizowana przez częstochowskie Muzeum wystawa Z dawna Polski Tyś Królową - Pamiątka z pielgrzymki do Jasnej Góry. Zgromadzono tu wyroby sztuki dewocyjnej w postaci obrazów, medalików, feretronów, ołtarzyków, figurek świętych, książeczek do nabożeństwa, miedziorytów, znaczków i prostych, masowo kopiowanych obrazków. Wystawa pokazuje religijne pamiątkarstwo, które w Częstochowie ma długie i bogate tradycje. Eksponaty pochodzą ze zbiorów własnych, a także z muzeów w Wieluniu, Radomsku. Warszawie, Bytomiu, udowadniając, że producenci sztuki dewocyjnej mimo pogardliwej nazwy: "medalikarze" też tworzyli swego rodzaju dobra kulturowe. Warto dodać, że wystawę wysoko ocenili przybyli na jej otwarcie ojcowie paulini z Jasnej Góry - o. Eustachy Rakoczy i o. Stanisław Rudziński, a jest ona ukoronowaniem wielu lat pracy pracowników częstochowskiego Muzeum - Reginy Rok i Aleksandra Jaśkiewicza. Uzupełnieniem jest wspaniały album Pamiątka z pielgrzymki do Jasnej Góry, stanowiący nie tylko wystawowy katalog, ale przykład współczesnej cennej pamiątki z wydarzenia, które każdy pielgrzym odwiedzający Częstochowę powinien przeżyć.
Muzeum Częstochowskie oczekuje na zwiedzających we wtorki w godz. od 8.00 do 16.00, w środy - od 10.30 do 17.30, i w pozostałe dni oprócz poniedziałków - od 8.30 do 15.30, aż do końca października.