18 października Kościół katolicki obchodzi liturgiczne wspomnienie
św. Łukasza Ewangelisty. W tym dniu świętuje cała Służba Zdrowia:
lekarze, pielęgniarki, siostry zakonne pracujące w szpitalach i domach
opieki, jednym słowem wszyscy, którzy mają coś wspólnego z pomocą
chorym, ponieważ patronuje im św. Łukasz.
Według Ojców Kościoła św. Łukasz urodził się w Antiochii
Syryjskiej i był poganinem. Z zawodu był lekarzem. Należał do ludzi
dobrze obeznanych z ówczesną literaturą i wykształconych. Świadczy
o tym jego piękny język grecki, dokładność informacji i umiejętność
korzystania ze źródeł. Pewien uczony żyjący w VI wieku pisze, że
św. Łukasz będąc malarzem, namalował obraz Matki Bożej, który zabrała
z Jerozolimy cesarzowa Eudoksja i przesłała go w darze św. Pulcherii
- siostrze cesarza. Odtąd ta legenda stała się powszechna i autorstwo
wielu starożytnych obrazów jest przypisywane św. Łukaszowi.
Św. Łukasz nie należał do 72. uczniów Pana Jezusa. Św.
Paweł umieszcza go wśród osób nawróconych z pogaństwa. Po przyjęciu
chrześcijaństwa Łukasz stał się współpracownikiem św. Pawła i towarzyszem
jego misyjnych podróży. Św. Łukasz jest autorem Ewangelii i Dziejów
Apostolskich. To właśnie jemu zawdzięczamy prawie wszystkie wiadomości
o: zwiastowaniu narodzin św. Jana Chrzciciela i Pana Jezusa, nawiedzeniu
św. Elżbiety, narodzeniu Pana Jezusa, pokłonie pasterzy i całym dzieciństwie
Jezusa. Bardzo starannie zabrał się do pisania Ewangelii. Sam to
potwierdza we wstępie: "Wielu już starało się ułożyć opowiadanie
o zdarzeniach, które się dokonały pośród nas, tak jak je przekazali
ci, którzy od początku byli naocznymi świadkami oraz sługami słowa.
Postanowiłem więc i ja zbadać dokładnie wszystko od pierwszych chwil
i opisać ci po kolei, dostojny Teofilu, abyś mógł przekonać się o
całkowitej pewności nauk, których ci udzielono" (Łk 1, 1-4). W swojej
Ewangelii Łukasz przedstawił Chrystusa jako lekarza dusz i ciał ludzkich.
Przekazał nam przypowieść o synu marnotrawnym, o odpuszczeniu grzechów
jawnogrzesznicy i skruszonemu łotrowi na krzyżu. Bardzo pięknie Dante
nazwał św. Łukasza, a mianowicie: historykiem łagodności Chrystusowej.
Niemniej cennym dziełem są Dzieje Apostolskie. To właśnie z nich
dowiadujmy się o tym, co działo się bezpośrednio po wniebowstąpieniu
Pana Jezusa.
Według tradycji św. Łukasz poniósł śmierć męczeńską w
Achai. Nie wiemy jednak gdzie znajduje się jego grób. Symbolem św.
Łukasza i jego Ewangelii jest wół, ponieważ Autor rozpoczyna swą
Ewangelię opisem ofiary Starego Testamentu. Inna interpretacja tej
ikonografii mówi, że wół symbolizuje ciężką i systematyczną pracę
historyka jaką wykonał św. Łukasz opisując życie Zbawiciela.
W katakumbach Kommodylli w Rzymie znajduje się fresk
z VII wieku przedstawiający św. Łukasza w stroju rzymskim. W Polsce
nie spotyka się kościołów ani ołtarzy św. Łukasza. Za to jego wizerunek
wśród czterech Ewangelistów jest niemal wszędzie, w rzeźbie i na
obrazach. Jego imię spotyka się rzadziej, choć ostatnio zaczyna być
popularne. Do chwały ołtarzy zostało wyniesionych 12 świętych o imieniu
Łukasz.
Studiując Księgi Pisma Świętego Nowego Testamentu spotykamy św. Łukasza pochodzącego z Antiochii Syryjskiej, człowieka wykształconego, lekarza z zawodu (Kol 4, 14), który pozostawił po sobie dwie bezcenne pamiątki: Ewangelię i Księgę Dziejów Apostolskich. One zaskarbiły mu wdzięczność całego świata chrześcijańskiego. Chrześcijaństwo przyjął dosyć wcześnie, najprawdopodobniej w Antiochii. Nie należał do grupy 72 uczniów Jezusa i raczej brakuje dowodów na potwierdzenie prawdy, że był On jednym z dwóch uczniów zdążających do Emaus po Zmartwychwstaniu Jezusa. Niektórzy egzegeci zastanawiali się, dlaczego Łukasz wymienił Kleofasa, a nie wymienił drugiego ucznia, czy czasami nie to on sam? (Łk 24, 18).
Około 50 r. spotkał św. Pawła Apostoła i przyłączył się do niego jako uczeń i podróżny lekarz. W biografii Łukasza jest wiele niewiadomych.
Co prawda towarzyszył Pawłowi podczas drugiej podróży apostolskiej (Dz 16, 10- 17), ale dlaczego dopiero w Troadzie? Paweł zabrał go w długą misyjną podróż (Dz 16, 10- 17), ale zostawił go w Filippi i znów niewiadomo z jakiej przyczyny. Był też uczestnikiem trzeciej podróży misyjnej, a po jej zakończeniu w roku 58 przybył ze św. Pawłem do Jerozolimy (Dz 21, 17). Od tego czasu nie opuszczał św. Pawła, a ten w przeddzień swojej śmierci, gdy "wszyscy go opuścili" (2 Tm 4, 16), dał o Łukaszu najpiękniejsze świadectwo: "Łukasz sam jest ze mną..." (2 Tm 4, 11). Księgi biblijne nie podają informacji, co Łukasz robił po męczeńskiej śmierci św. Pawła. Tradycja chrześcijańska wymieniała miejscowości: Achaję, Galię, Macedonię, w których Łukasz miał głosić Dobrą Nowinę, ale dowodów historyczno-egzegetycznych na potwierdzenie tych informacji brakuje. Brakuje również dowodów na potwierdzenie starożytnych świadectw mówiących, że ok. 84 roku poniósł śmierć męczeńską w Bitynii.
„Święci ekumeniczni”, ostatni święci dołączeni do kanonu rzymskiego – pisze ks. Arkadiusz Nocoń w felietonie dla portalu www.vaticannews.va/pl i Radia Watykańskiego. 26 września wspominamy św. Kosmę i św. Damiana, męczenników. Prawdopodobnie byli bliźniakami. Urodzili się w drugiej połowie III wieku, zmarli w 303 roku w Cyrze na terenie obecnej Turcji. Ich relikwie znajdują się w Rzymie w kościele im poświęconym. Są patronami lekarzy, pielęgniarek, farmaceutów oraz chorych.
Według różnych tradycji, św. Kosma i św. Damian mieli być bliźniakami, urodzonymi na Bliskim Wschodzie. Jako lekarze doskonalili swoje umiejętności w różnych miastach Cesarstwa Rzymskiego. Po przyjęciu wiary chrześcijańskiej w radykalny sposób zaczęli wypełniać Chrystusową zachętę: „Uzdrawiajcie chorych, wskrzeszajcie umarłych, oczyszczajcie trędowatych i wypędzajcie złe duchy! Darmo otrzymaliście, darmo dawajcie! Nie zdobywajcie złota ani srebra, ani miedzi do swych trzosów” (Mt 10,8-9). Za swoją pracę nie pobierali więc żadnego wynagrodzenia. Takich jak oni, nazywano wówczas „anargytami”, od greckiego słowa anárgyroi, czyli „wrogowie pieniądza”, albo „ci, którzy nie przyjmują srebra”. Dla biednych, pozbawionych w tamtym czasie jakiejkolwiek opieki medycznej, byli jak dar z nieba.
Abp Wacław Depo został przyjęty przez papieża Leona XIV na audiencji w sobotę 27 września 2025.
Arcybiskup jest na czele grupy pielgrzymkowej archidiecezji częstochowskiej, która pielgrzymuje do Rzymu z racji 100-lecia erygowania archidiecezji częstochowskiej oraz Roku Jubileuszowego. Abp Depo wręczył Ojcu Świętemu Leonowi XIV wyjątkowy dar - obraz Matki Bożej Częstochowskiej Królowej Polski.
W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.