Stanowisko Prokuratora Generalnego pojawiło się w związku z wnioskiem grupy posłów o stwierdzenie niezgodności z konstytucją przepisów ustawy aborcyjnej z 7 stycznia 1993 r. – To bardzo dobra i wnikliwa opinia, która rzetelnie przedstawia wątek doktryny i orzecznictwa ws. ochrony życia ludzkiego. Dokument jednoznacznie stoi po stronie konstytucyjnej wartości życia ludzkiego i zakazu dyskryminacji – mówi „Niedzieli” mec. Jerzy Kwaśniewski, prezes Instytutu na rzecz Kultury Prawnej „Ordo Iuris”. – Opinia Prokuratora Generalnego jest doskonałą wykładnią jednolitego dorobku orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w Polsce – dodaje.

Człowiek od poczęcia

„Brak jest kryteriów, że w chwili porodu jest zmiana w rozwoju życia, która świadczy o pojawieniu się człowieczeństwa. Medycyna dowodzi, że poród stracił swoje znaczenie. Jest on zmianą środowiska człowieka, a nie początkiem jego życia” – czytamy w opinii przesłanej do trybunału. Prokurator Generalny podkreślił w swoim stanowisku, że zgodnie z konstytucją podstawowym obowiązkiem państwa jest zapewnienie każdemu człowiekowi prawnej ochrony życia. Pojęcie „człowiek”, które zostało użyte m.in. w art. 30 i art. 38 konstytucji, obejmuje również istotę ludzką w prenatalnej fazie jej rozwoju. A zatem ochrona, która została zapisana w ustawie zasadniczej, dotyczy także tego wczesnego okresu życia.

Sam fakt ciężkiego upośledzenia dziecka poczętego lub jego nieuleczalnej choroby, a tym bardziej prawdopodobieństwo tego faktu, nie mogą być uznane za konstytucyjnie uzasadniony powód dopuszczalności przerywania ciąży. Konstytucja kategorycznie zakazuje bowiem różnicowania godności ludzkiej czy wartościowania życia ludzkiego. – Opinia Prokuratora Generalnego jest przypomnieniem i kompleksowym uzupełnieniem wniosku złożonego w Trybunale Konstytucyjnym – podkreśla mec. Kwaśniewski.

Czekamy na trybunał

W marcu 2018 r. swoją opinię przesłał Marszałek Sejmu. Stanowisko sejmowych prawników również nie pozostawia złudzeń, że aborcja eugeniczna jest niezgodna z konstytucją. Teraz trybunał ma już komplet dokumentów pod wnioskiem, który trafił do sędziów TK pod koniec października 2017 r. Wniosek o zbadanie zgodności z konstytucją tzw. aborcji eugenicznej podpisało 107 parlamentarzystów, głównie PiS oraz Kukiz’15. – Cieszę się, że jest stanowisko Prokuratora Generalnego, które jest zgodne z naszym wnioskiem i jednoznacznie wskazuje, iż obecne prawo aborcyjne jest niekonstytucyjne. Mam nadzieję, że sędziowie wyznaczą teraz termin rozprawy – mówi „Niedzieli” poseł PiS Bartłomiej Wróblewski, który jest inicjatorem skargi do TK na aborcję eugeniczną. – Przypomnę tylko, że w 1997 r. trybunał wydał wyrok w pół roku, a teraz czekamy już ponad 7 miesięcy.

W uzasadnieniu wniosku do TK posłowie odwołują się m.in. do orzeczenia z 1997 r., gdy prezesem tego gremium był prof. Andrzej Zoll. Sędziowie TK stwierdzili wówczas, że zapis, który dopuszczał aborcję z tzw. przesłanki społecznej – gdy kobieta znajduje się w ciężkich warunkach życiowych lub trudnej sytuacji osobistej – jest niezgodny z konstytucją. Trybunał badał wtedy tylko jeden przepis, ale z jego orzeczenia wynika, że niekonstytucyjna jest także przesłanka pozwalająca na aborcję z powodu choroby dziecka. Teraz potwierdza to także Prokurator Generalny.

– Wszyscy już widzą, że aborcji eugenicznej nie da się pogodzić z prawami człowieka, praworządnością i naszą konstytucją. Ta opinia jest krokiem naprzód, ale prawo w Polsce jeszcze się nie zmieniło. A przypomnę, że codziennie w polskich szpitalach jest zabijanych troje dzieci – mówi Kaja Godek, pełnomocnik inicjatywy ustawodawczej „Zatrzymaj Aborcję”. – Tylko zmiana prawa jest tym, co realnie ratuje ludzkie życie. W czasie oczekiwania na Trybunał Konstytucyjny należy się zająć inicjatywą obywatelską, która jest przetrzymywana w komisji sejmowej od prawie 5 miesięcy. Obawiam się, że oczekiwanie na wyrok jest tylko wymówką i grą na zwłokę, a Polacy czekają na faktyczną zmianę prawa.