Zakończony 29 czerwca br. Rok św. Pawła skłania do osobistej refleksji nad postacią Apostoła Narodów. Moje z Nim spotkanie rozpoczęło przed ogłoszeniem Roku Pawłowego, tj. na przełomie kwietnia i maja 2008 r., kiedy to dane mi było wyruszyć szlakiem drugiej Jego podróży misyjnej i nawiedzić takie miejsca jak Kavala w obecnej Grecji, dawne Neapolis, będący dużym i znanym portem macedońskim, gdzie po raz pierwszy stopy Apostoła stanęły na europejskiej ziemi, by następnie udać się do Filippi, do miejsca, w którym wielki Święty udziela pierwszego chrztu kobiecie z miasta Tiatyry o imieniu Lidia wraz z całym jej domem (por. Dz. 16, 11-15). Tu właśnie rozpoczyna się chrzest Europy. Następnie wyruszyłem przez Tesaloniki, Ateny do Koryntu, gdzie św. Paweł pozostaje przez około półtora roku. W tych miastach wykazuje się wielką determinacją w głoszeniu Ewangelii.
W Atenach, oglądając mnogość bóstw, dotarł na Areopag, gdzie wykorzystał napotkany ołtarz poświęcony „Nieznanemu Bogu”, by przekazać Ateńczykom rozprawiającym z Nim prawdę o Jezusie i jego zmartwychwstaniu (por. Dz. 17, 18-31). Dalsza część Jego podróży to początki Kościoła w Koryncie. To tylko niewielka część działalności misyjnej Apostoła. Mnie zaś nakłoniła do bliższego zapoznania się z pozostałymi Jego podróżami i Listami Apostolskimi. W Grecji Jego działalność upamiętniają dobrze zachowane miejsca i kościoły, w przeciwieństwie do Turcji, gdzie brak jest kościołów i miejsc związanych z chrześcijaństwem. Miejsca te pozostają w ukryciu, w zaciszu starożytnych ruin, rozproszone, tylko wersety Dziejów Apostolskich wskazują ich lokalizację.
Ale dopiero teraz, rok później, kiedy znowu dane mi było wyruszyć ponownie na „szlak Pawłowy”, tym razem po azjatyckich terenach tureckiej przestrzeni, osobiście doświadczyłem przeżyć związanych z miejscem urodzenia św. Pawła w Tarsie, jak również innymi miejscami związanymi z Jego działalnością. Przyszła kolejna refleksja pogłębiona lekturą Dziejów Apostolskich i listami tego wielkiego Misjonarza Narodów.
Stąpając po starożytnych ulicach Efezu, wśród bogactw pogańskiego świata rozpusty i bałwochwalstwa, dociera do mnie fakt wielkości św. Pawła. Ten, który jako gorliwy faryzeusz z wielką nienawiścią prześladował pierwszych wyznawców Chrystusa i uczestniczył w ich egzekucjach (por. Dz. 7, 54-8, 3), a który nigdy osobiście nie spotkał się z Jezusem Chrystusem, jedynie doświadczył Jego obecności w łasce nawrócenia pod Damaszkiem z taką mocą, że od tej chwili całe życie poświęcił bezgranicznie Temu, którego wcześniej prześladował. Jakże wielka i mocna jest jego osobowość promieniująca przykładem pracy i żaru misyjnego głoszenia Dobrej Nowiny. Niestraszne mu było więzienie, do którego niejednokrotnie trafiał (por. Dz. 20 17-38). Do Efezu, trzeciego co do wielkości miasta po Antiochii Syryjskiej i Jerozolimie, Paweł przybywał kilkakrotnie. Tu tworzył początki efeskiego Kościoła. Tych, którzy uwierzyli zabierał ze sobą do powszechnie znanej szkoły Tyranosa, gdzie nauczał. W mieście tym czynił wiele cudów i uwalniał opętanych. W mieście, gdzie rozwinięty był kult bogini Artemidy, gdzie przepych, bogactwo i władza oraz chęć używania przyjemności życia były celem nadrzędnym, uderzyła mnie determinacja Apostoła. Przepięknie rozwijająca się posługa Pawłowego apostolatu w Efezie przerwana została konfliktem z Demetriuszem - wytwórcą złotych posągów greckiej bogini płodności Artemidy - którego interesom zagrażała głoszona przez św. Pawła nauka. Wywołany przez Demetriusza konflikt doprowadził do uwięzienia Apostoła i opuszczenia przez niego miasta. Tam, gdzie było najtrudniej, szedł sam i niejednokrotnie w osamotnieniu głosił Jezusową naukę. Nie wyobrażał sobie, by mogłoby być inaczej. Jak ja zachowałbym się na miejscu wielkiego Apostoła, nie mówiąc już o heroizmie, ale o zwyczajnym, konsekwentnym dawaniu świadectwa życia chrześcijańskiego słowem i czynem? Niech odpowiedź na to pytanie pozostanie w sercu czytającego te myśli...
Kiedy przemierzałem kolejne tereny obecnej Turcji, a kiedyś starożytnej Galacji, Kapadocji, Cylicji (Tars) czy Ikonium, towarzyszyły mi Jego listy czytane w drodze, przepełnione troską o poszczególne wspólnoty rodzącego się Kościoła. Jak wielką musiała być wiara tamtejszych chrześcijan, choć niejednokrotnie skrywana w podziemnych kapadockich grotach i świątyniach, by przetrwać prześladowania i nieprzyjazne czasy. Wielkość i przywiązanie wyznawców tamtego okresu do głoszonej Ewangelii wprawia w zadumę każdego, kto ogląda przepiękne freski kapadockich świątyń, ukrytych w wydrążonych grotach skalnych i podziemnych. W nich to zawarta jest głęboka łączność ówczesnych pokoleń chrześcijan z Bogiem i Kościołem. Wiara ich powstała na fundamencie nauki Jezusa Chrystusa, z wielką mocą ugruntowana przez świętych Apostołów i Ojców Kościoła, jest dla wszystkich wierzących największym darem.
Na pewno doświadczenia przeżyte w tych odległych krajach będą dla mnie motywacją do odkrywania po raz kolejny bogactwa nauki płynącej z Dziejów i Listów apostolskich św. Pawła oraz historii Kościoła.
Kolejnym etapem wędrówki śladami Apostoła Narodów po dzisiejszej Turcji był Tarsus, miejsce gdzie dokładnie 2000 lat temu urodził się św. Paweł. Miasto, w którym tylko trzy miejsca świadczą o Jego obecności. Po pierwsze kościół św. Pawła, obecnie zamieniony na muzeum; po drugie ruiny Jego rodzinnego domu; po trzecie studnia, z której według tradycji czerpana była woda. Miejsca te są zagubione wśród innej niż nasza kultury i religii. Punktem kulminacyjnym oraz niepowtarzalnym przeżyciem mojego pobytu w Tarsie było uczestnictwo, 29 czerwca br., w liturgii zamknięcia Roku Jubileuszowego św. Pawła, wraz z innymi pielgrzymami z kilku krajów świata m.in. z Polski, Francji, Włoch, Indii. Uroczystościom przewodniczył Legat Papieski - przewodniczący Papieskiej Rady ds. Dialogu Międzyreligijnego kard. Jean-Louis Tauran oraz Nuncjusz Apostolski w Turcji wraz z innymi biskupami i przedstawicielami Kościołów chrześcijańskich. Oprócz niezapomnianych przeżyć duchowych w czasie uroczystej Eucharystii, pozostał jednak pewien niedosyt spowodowany tym, że ten wprawdzie niewielki kościół mógł pomieścić jeszcze większą liczbę pielgrzymów. Jednak cieszyliśmy się tym, że my, podkarpaccy pielgrzymi, wraz z naszymi kilkunastoma kapłanami, uczestnikami koncelebry jubileuszowej mogliśmy złożyć Panu Bogu, a także św. Pawłowi w tym miejscu dar naszej obecności i modlitwy za wielkie dzieło ewangelizacji w Kościele.
Grupy pątnicze odjechały z Tarsu, a miejsca związane z Apostołem Narodów pozostały nadal osamotnioną wyspą, w kręgu innej religii i kultury.
Jestem przekonany, że te refleksje są odbiciem przeżyć pozostałych uczestników, a dla czytających te słowa mogą być zachętą do spotkania ze św. Pawłem w lekturze Nowego Testamentu. Rok św. Pawła zakończył się, ale czy w pełni owocnie? Zawsze pozostaje niedosyt, że można było zrobić więcej, by odkryć tę wielką postać Misjonarza Narodów. Jednak cele minionego roku pozostaną nadal aktualne.