Nie pamiętam, kiedy nauczyłem się czytać, ale pamiętam, że na rok przed pójściem do szkoły odróżniałem "b" od "d", "l" od "ł" i "t" oraz "m" od "n". Dziwiłem się też, po co są dwie literki "u" i "ó", skoro obie czyta się tak samo. Odnosiło się to także zresztą do "ż" i "rz". Z pisaniem przez dłuższy czas jednak nie miałem problemów. Króciutkie dyktanda w szkole udawało się jakoś pisać nie najgorzej.
Natomiast jedna z pierwszych lektur stwarzała mi niemało problemów. Czytałem bowiem zdanie po zdaniu, ale nic nie rozumiałem. Było to bardzo mądre, specjalistyczne studium o pisarstwie Oskara Wilde´a. Dlaczego wziąłem się akurat za to? Bo mi to wpadło do ręki. Ktoś przywiózł z Warszawy fragment - bez okładek i kilku stron końcowych - miesięcznika literackiego. Był pięknie wydany na kredowym papierze, z równie pięknymi fotografiami. Samym wyglądem zachęcał do czytania. Nic dziwnego, że rzuciłem się do tej lektury. Ale nie byłem z niej rad, bo do końca niewiele rozumiałem z tego, co przeczytałem.
A o książki w tamtych czasach i w moim środowisku nie było łatwo. W szkole, o ile pamiętam, nie było żadnej biblioteki, nie było skąd pożyczyć książki. O kupieniu czegoś na własność nawet nie wypadało marzyć. Otóż właśnie wtedy - miałem już dziewięć lat - dowiedziałem się, że mieszkający w tej samej wsi człowiek, nazwiskiem Jan Radomski (wszyscy nazywali go, nie wiem czemu, Jasio Prul) posiadał całą skrzynię różnych książek. Udałem się więc do niego, żeby mi coś pożyczył do czytania. Wybór padł na Cervantesa. Don Kichota przeczytałem chyba w ciągu trzech dni. Wszystko było jasne, tylko, że takie niewiarygodne, zwłaszcza te wojny z wiatrakami.
Potem przyszła kolej na Żywoty świętych Piotra Skargi i Placówkę Bolesława Prusa. Ta ostatnia tak mnie pochłonęła, że zaniedbałem trochę swoje domowe obowiązki. Wtedy po raz pierwszy usłyszałem od ojca, że z czytania książek chleba jadł nie będę. Jeśli się nie wezmę za uczciwą pracę, wypadnie mi tłuc kamienie na drodze - najbardziej pogardzany, ciężki i mało lukratywny rodzaj pracy - albo będę tak gospodarzył, jak znany nam już Jasio Prul, który miał najchudszego w całej wsi konia i największy nieład w gospodarstwie oraz na polu. Po takich "kazaniach" poprawiłem się na jakiś czas, ale już wtedy sobie mocno postanowiłem, że zrobię wszystko, żeby na wsi nie pozostać na całe życie.
Wracajmy jednak do "ksiąg", dokładnie do ich lektury. Dość wcześnie dowiedziałem się od starszego kolegi, że istnieje Ogniem i mieczem, Potop, Pan Wołodyjowski. Przez niego dostawałem tom po tomie całą Trylogię. Przypadło to jakoś na rozpoczynającą się jesień, z długimi wieczorami, oświetlanymi, niestety, tylko lampą naftową. Lektura Sienkiewicza to przeżycie, które pamiętam do dnia dzisiejszego. Zaraz potem przyszła kolej na Pana Tadeusza. Długo nie mogłem zrozumieć, o co się tam różniły te szlacheckie rody. Trochę gorszyłem się zajęciami ks. Robaka, choć jego patriotyzm robił na mnie wrażenie.
W życiu późniejszym, od lat młodzieńczego dojrzewania poczynając, moja postawa wobec książki (w której chyba zresztą nie jestem odosobniony) wyczerpuje się w trzech następujących zachowaniach: oglądanie i nabywanie książek, pierwsze próby pisania i całożyciowe prace nad własnymi książkami, lektura rozrywkowa i naukowe studium książek w obcowaniu z nimi na co dzień. Zajęciom tym towarzyszyła niejednokrotnie refleksja nad symbolem książki w ogóle i nad niektórymi księgami w szczególności.

cdn.