Pod hasłem: „Krucjata bez krucjat, czyli o franciszkanach na ziemiach islamu” odbyła się w Krakowie 22 kwietnia konferencja naukowa. Uczestnicy, zgromadzeni w klasztorze Ojców Franciszkanów, rozważali zagadnienia dotyczące roli franciszkanów w kształtowaniu się dialogu chrześcijańsko-muzułmańskiego oraz ich wkładu w rozwój współczesnych procesów pokojowych.
Przedmiotem debaty był konflikt muzułmańsko-chrześcijański na terenach Bliskiego Wschodu i Hiszpanii. W kontekście dyskryminacyjnych praw związanych z tzw. Kartą Umara czy chrześcijańskich prób odzyskania miejsc świętych (Jerozolimy) rozważano odwieczny problem: czy można dochodzić słuszności swoich praw, stosując przemoc?
- Wyprawy krzyżowe, które miały realizować idee papieża Urbana II, pomimo pewnych sukcesów, w praktyce przyniosły wiele błędów i wypaczeń. Franciszkanie, np. Rajmond Lull, napełnieni duchem ewangelizacyjnym, nienegujący przy tym idei wojny sprawiedliwej, ukazywali jednak inny model, który w pewnym sensie był pacyfistycznym sposobem głoszenia wiary, polegającym na próbie pokojowego przekonania muzułmanów do swoich racji - powiedział ks. prof. dr hab. Krzysztof Kościelniak, jeden z organizatorów i prelegentów konferencji. Podkreślił, że we współczesnym Kościele franciszkańskie doświadczenia misyjne są niezwykle przydatne. - Katechizm Kościoła Katolickiego nadal dopuszcza akcje militarne w określonych warunkach, przedstawiając warunki tzw. wojny sprawiedliwej. Z drugiej strony Kościół propaguje postawy pacyfistyczne.
Konferencja została podzielona na trzy bloki tematyczne, zatytułowane: „Osoby”, „Zdarzenia” i „Kontynuacje”. Taki układ odpowiadał chronologicznemu i tematycznemu ujęciu problemów rozważanych podczas tego spotkania.
- Debaty tematycznie nie były oderwane od kontekstów historycznych. Ukazano stulecia i miejsca, gdzie islam stanowił swoistą prowokację dla chrześcijaństwa, podbijając jego tereny, a następnie franciszkańskie podejście do ruchu krucjatowego, aż po współczesne implikacje tego faktu. W tej ostatniej sekcji znalazły się takie prelekcje jak: „Dialog Zachodu z islamem”, „Duch Asyżu” czy „Islam w nauczaniu Jana Pawła II” - tłumaczył ks. Kościelniak.
„Krucjata bez krucjat” to tylko jedno z wydarzeń cyklu sympozjów „Terytoria”, które mają na celu refleksję nad zetknięciem się kultury chrześcijańskiej, reprezentowanej przez franciszkanów, z rodzimymi kulturami różnych rejonów świata. Konferencja o islamie była pierwszym z wydarzeń naukowych w ramach tego cyklu. - Tego rodzaju przedsięwzięcie ukazało bogactwo religijne i etniczne Bliskiego Wschodu oraz podejmowane przez franciszkanów próby znalezienia płaszczyzn dla porozumienia między chrześcijanami a muzułmanami - stwierdził ks. Kościelniak. Mam nadzieję, że konferencja dostarczyła nowych impulsów do lepszego zrozumienia specyfiki relacji chrześcijańsko-muzułmańskich, bowiem pod względem religijno-kulturowym jest to wyjątkowo oryginalny region; także ze względu na ciekawe, czasem wręcz zaskakujące propozycje misyjne franciszkanów - zauważył.