Reklama

Fort Czerniakowski

Na terenie warszawskiego Czerniakowa znajduje się ciekawy obiekt z 1883 r. - fort zwany Czerniakowskim. Stanowił on jedną z warowni pierścienia zewnętrznego twierdzy warszawskiej.

Niedziela warszawska 43/2002

Fort Czerniakowski zbudował rosyjski zaborca
Fot. Grażyna Świątkiewicz

Fort Czerniakowski zbudował rosyjski zaborca<BR>Fot. Grażyna Świątkiewicz

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Fort Czerniakowski został wzniesiony przez Rosjan dla obrony imperium rosyjskiego od zachodu.
Podczas pierwszej wojny światowej, 15 sierpnia 1915 r. Rosjanie pod naporem wojsk pruskich i niemieckich opuścili fort, wysadzając go częściowo w powietrze i wywożąc ze sobą do Rosji zgromadzony majątek.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości forty przeszły w posiadanie wojska, które umieściło tam zakłady amunicji. Wolny teren wokół fosy został oddany Spółdzielni Oficerskiej "Sadyba". Wybudowano tam wille, istniejące do dzisiaj, w których zamieszkała elita polskiej inteligencji. Można tu wymienić m.in. ministra Becka, gen. Kasprzyckiego, red. Arcta. W czasie Powstania Warszawskiego mieszkał tam Kornel Makuszyński.
W roku 1936 umocnienia forteczne od strony ulicy Powsińskiej wysadzono w powietrze, urządzając w tym miejscu park. Natomiast w roku 1939 cześć fortu została włączona do obrony Warszawy. Bronił jej 2. batalion 365. pułku ochotniczego. Jednym z ochotników był nasz olimpijczyk Janusz Kusociński, zamordowany rok później w Palmirach. 25 września Niemcy przypuścili generalny szturm na fort i następnego dnia pod naporem artylerii i lotnictwa zdobyli go.
W dniu wybuchu Powstania Warszawskiego żołnierze Polski Podziemnej zajęli forty. 1 września 1944 r. narożny kazamat uderzyła bomba, zabijając 16 powstańców. Był wśród nich dowódca tego rejonu, lekarz, por. Czesław Szczubełko. Obecnie park na Sadybie nosi jego imię. Pamięć tego wydarzenia uwiecznia też tablica umieszczona na narożnym kazamacie.
Obrona fortów miała wtedy znaczenie strategiczne: blokowała ruch wojsk niemieckich jadących Powsińską w kierunku Warszawy. Niestety, wobec wzmożonego ataku Niemców, szczególnie z powietrza, 2 października Sadyba skapitulowała.
W okresie powojennym forty zajęło Wojsko Polskie. Na początku lat 90. przekazano je Muzeum Wojska Polskiego. Jego staraniem powstało w kazamatach i na wolnym powietrzu pięć ciekawych ekspozycji: Polska broń pancerna; Polskie lotnictwo wojskowe; Wkład Polaków w zdobycie kosmosu; Duszpasterstwo wojskowe i otwarte w 1993 r. Muzeum Katyńskie. To ostatnie odgrywa szczególnie ważną rolę, ratuje od zapomnienia męczeństwo polskich oficerów. Niezależnie od ekspozycji muzealnych 25 kwietnia br. została otwarta sala poświęcona historii fortu.
Warto odwiedzić Fort Czerniakowski, by wzbogacić wiedzę historyczną. Dzieci mają tam dodatkowe atrakcje: mogą wejść do samolotu wojskowego i czołgu.
Fort Czerniakowski mieści się przy ul. Powsińskiej 13. Dojazd autobusami: 131, 180, 185, 522 oraz metrem (przystanek przy kinie "Imax").

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2002-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Lawina korupcji

2025-12-09 11:50

Niedziela Ogólnopolska 50/2025, str. 32-33

[ TEMATY ]

w centrum uwagi

Adobe Stock

Na czym polega ukraiński skandal korupcyjny i jakie może mieć skutki dla przebiegu wojny?

Korupcyjne tsunami w Ukrainie dało się poznać na początku 2023 r. i dotknęło wyższe szczeble rządowe: począwszy od wiceszefa sztabu prezydenta Wołodymyra Zełenskiego, przez czterech wiceministrów, pięciu gubernatorów obwodów, po kluczowego doradcę, którzy złożyli rezygnacje.
CZYTAJ DALEJ

Dzielna kobieta

2025-12-10 09:49

[ TEMATY ]

Samuel Pereira

Materiały własne autora

Samuel Pereira

Samuel Pereira

W każdej historii narodowej przychodzi taki moment, w którym trzeba spytać: co by zostało z państwa, gdyby nie garstka ludzi, którzy uparcie stoją tam, gdzie powinien stać mur? I czy mur w ogóle jeszcze by istniał? W Polsce takim murem bywała często kobieta – mądra, nieugięta, kierująca się nie kalkulacją, ale sumieniem. Kobieta, która swoje życie złożyła na ołtarzu wspólnoty, choć inni chętnie widzieli w niej jedynie wygodny cel do bicia. Prof. Krystyna Pawłowicz jest jedną z tych postaci: jedna przeciw wielu, spokojne „nie” tam, gdzie większość wolała udawać, że nic się nie dzieje.

W czasach, gdy siła instytucji była podgryzana w białych rękawiczkach przez europejskie centra nacisku, ona powtarzała jedno: polska konstytucja nie jest ozdobą, lecz granicą. Gdy inni w milczeniu przyjmowali coraz odważniejsze próby podporządkowywania polskich instytucji unijnemu „centrum decyzyjnemu”, ona wskazywała na pozatraktatowe ideologie, które wpychano do europejskiego obiegu niczym niechciane domknięcie systemu – bez pytania, bez zgody, bez wzajemności. Za to wszystko zapłaciła cenę, której nikt nie powinien płacić za obronę fundamentów własnego państwa.
CZYTAJ DALEJ

Biskup Marek Mendyk udzielił dyspensy na 26 grudnia

2025-12-10 16:35

[ TEMATY ]

bp Marek Mendyk

diecezja świdnicka

dyspensa

Diecezja świdnicka

Herb Biskupa Świdnickiego

Herb Biskupa Świdnickiego

Biskup świdnicki Marek Mendyk udzielił wiernym dyspensy od zachowania wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych oraz pokutnego charakteru piątku przypadającego 26 grudnia 2025 r. Tego dnia Kościół obchodzi święto św. Szczepana, męczennika, a jednocześnie drugi dzień uroczystego świętowania Narodzenia Pańskiego.

W dekrecie, wydanym na mocy kan. 87 § 1 Kodeksu Prawa Kanonicznego, biskup podkreśla, że dyspensa została udzielona dla dobra duchowego wiernych świętujących pamiątkę przyjścia Zbawiciela.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję