Reklama

Polska

Udział polskich parafii w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego

Znaczna część działalności trzeciego sektora w Polsce związana jest z aktywnością parafii. W kraju działa ponad 65 tys. organizacji przyparafialnych, których beneficjentami są m.in. dzieci i młodzież, seniorzy, osoby z niepełnosprawnościami, ubodzy i zmagający się z uzależnieniami. Choć działalność przyparafialnych organizacji charytatywnych w niemal połowie przebiegała we współpracy z instytucjami publicznymi, zaledwie 8,4% z nich otrzymało wsparcie finansowe ze środków publicznych. Trwa organizowany przez KAI konkurs „Aktywna parafia 2002”, którego celem jest ukazanie wielostronnej działalności ewangelizacyjnej i prospołecznej polskich parafii.

[ TEMATY ]

parafia

Karol Porwich/Niedziela

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Watykańska instrukcja dla parafii

W lipcu 2020 roku ogłoszona została Instrukcja Kongregacji ds. Duchowieństwa „Nawrócenie duszpasterskie wspólnoty parafialnej w służbie ewangelizacyjnej misji Kościoła”. Dokument mówi o odnowie tradycyjnych struktur parafialnych w kluczu misyjnym, zaleca dawanie świadectwa wiary m.in. poprzez „świadczenie miłosierdzia”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

„Bardzo często parafia jest pierwszym miejscem osobistego spotkania osób ubogich ze wspólnotą Kościoła” – zauważono w 33. punkcie watykańskiej Instrukcji. W dokumencie zwrócono też uwagę na nie tylko duchowe aspekty działania parafii i tworzących ją osób. W 24. punkcie napisano „głoszenie Ewangelii odbywa się za pośrednictwem mężczyzn i kobiet, którzy uwiarygadniają to, co głoszą przez życie w sieci relacji międzyludzkich”. W ten sposób pokreślono rolę wypełniania w życiu tworzących parafię wiernych ewangelicznej zasady miłości bliźniego. Może się ona realizować m.in. poprzez zaspokajanie aktualnych potrzeb lokalnej wspólnoty, co wpisuje się w działalność trzeciego sektora.

Przyparafialne organizacje charytatywne w liczbach

Według opublikowanego w 2021 roku badania Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego w ponad 10 tys. katolickich parafii w Polsce działało przeszło 65 tys. organizacji przyparafialnych. Ich liczba zwiększyła się w porównaniu do danych z 1998 roku, gdy organizacji takich było w Polsce blisko 40 tys. W ostatnich trzech dekadach wzrosła również liczba członkostw. W 1998 roku było ich 2,1 mln, w 2018 było to już 2,6 mln.

Jak wynika z prowadzonych prze ISKK badań, które w przypadku organizacji przyparafialnych dotyczą roku 2018, ponad połowa (52%) organizacji przyparafialnych Kościoła Katolickiego w Polsce prowadziła działania charytatywne. Do takich organizacji należało ok. miliona osób – 65% tej grupy stanowiły kobiety. Spośród osób zaangażowanych w przyparafialne organizacje, które działają pomocowo blisko 700 tys. osób było zaangażowanych w pracę społeczną na rzecz organizacji. Przyparafialne organizacje charytatywne swoim zasięgiem nierzadko wychodziły poza obszar swojej parafii. Jedna czwarta z nich zdeklarowała działalność obejmującą więcej niż jedną wspólnotę.

Reklama

W ponad połowie przypadków (51%) założycielami tego typu organizacji byli pracujący na terenie danej parafii duszpasterze. Niemal jedna trzecia (30%) przyparafialnych organizacji pomocowych powstała w wyniku współpracy duchownych z osobami świeckimi. Nieco ponad 17% takich organizacji została założona z inicjatywy osób świeckich.

Większość omawianych organizacji przynależała do szerszych struktur (zadano pytanie wielokrotnego wyboru). Przeszło jedna trzecia z nich przynależała do formalnych struktur krajowych, takich jak np. Caritas, a 26,2% procent do struktur nieformalnych. Przynależność do formalnych struktur międzynarodowych (np. ruchów katolickich) zadeklarowało niemal 10% wspólnot. Z kolei 37,2% przyparafialnych organizacji charytatywnych nie przynależało do żadnych struktur.

Dziedziny działalności przyparafialnych organizacji pomocowych

ISKK zbadał m.in. obszary działania przyparafialnych organizacji pomocowych, zadając pytanie wielokrotnego wyboru. W 37,5% organizacji aktywność dotyczyła obszarów takich jak sport, turystyka, rekreacja, hobby. Niewiele mniej, bo 35% opisywanych wspólnot udziela się w obszarze pomocy społecznej i humanitarnej czy ratownictwa. Z kolei 33,7% tego typu organizacji działało w kulturze i sztuce, a 11,3% z nich podejmuje aktywności związane z ochroną zdrowia.

Wśród dziedzin działalności podejmowanych przez przyparafialne organizacja charytatywne były również: rozwój lokalny w wymiarze społecznym i ekonomicznym, wsparcie organizacji pozarządowych i inicjatyw obywatelskich, prawo i jego ochrona. Nie brakowało również aktywności zmierzających do ochrony środowiska, aktywizacji zawodowej czy działalności naukowo-badawczej.

Reklama

Dominującą rolę w działalności tych wspólnot pełniła aktywność modlitewna. Współwystępowała ona z innymi dziedzinami działalności w blisko 90% wspólnot i zdaniem ISKK „stanowi podstawę do rozszerzania działalności na kolejne obszary”.

Działania na rzecz osób fizycznych

Podobnie jak w poprzednim przypadku, również tutaj na pierwszy plan wysuwa się wsparcie duchowe i modlitwa. Deklarowało je ponad 82% przyparafialnych organizacji pomocowych, które ISKK zbadał umożliwiając odpowiedź wielokrotnego wyboru. Wśród innych działań na rzecz osób fizycznych ponad połowa wspólnot (57%) zadeklarowała angażowanie się w organizację wypoczynku i czasu wolnego. Niemal jedna trzecia (32%) w udzielanie pomocy materialnej, 25% w pomoc żywieniową, a 23% wspólnot udzielało pomocy finansowej.

Prawie 27% przyparafialnych organizacji charytatywnych udzielało się w obszarze nauczania, a 16,9% w szkoleniach i kursach. Niewiele mniej, bo 16,6% przyparafialnych organizacji pomocowych oferowało interwencję kryzysową, przeszło 13% świadczyło usługi opiekuńczo-pielęgnacyjne, a w niemal 10% organizacji można było skorzystać z doradztwa i poradnictwa specjalistycznego. Przyparafialne organizacje pomocowe oferowały również pracę terapeutyczną, leczenie i rehabilitację oraz zapewniają schronienie i nocleg.

Beneficjenci przyparafialnych organizacji charytatywnych

ISKK ustalił, że najczęściej działania przyparafialnych organizacji pomocowych skierowana było do dzieci i młodzieży (70%). 46,6% wspólnot zapewniało pomoc nieletnim ze środowisk zagrożonych wykluczeniem, a ponad połowa (56,3%) dbało o seniorów. Ubodzy mogli znaleźć wsparcie w 40,9% przyparafialnych organizacji charytatywnych.

Osoby z niepełnosprawnością mogły liczyć na pomoc w niemal jednej trzeciej (30,8%) przyparafialnych organizacji charytatywnych. Osoby niesamodzielne, przewlekle lub nieuleczalnie chore znalazły wsparcie w 22,8% tego typu organizacji.

Reklama

Przyparafialne organizacje pomocowe oferowały również działania skierowane do osób wychodzących z uzależnień oraz ich bliskich (25,6%), ofiar przemocy (20,6%), bezrobotnych (18,4%) czy zwolnionych z zakładów karnych (4,1%). Badane przez ISKK organizacje zadeklarowały również wsparcie działań humanitarnych i rozwojowych za granicą oraz działalność na rzecz duszpasterstwa rodziny.

Źródła finansowania przyparafialnych organizacji pomocowych

Działalność charytatywna przyparafialnych organizacji w niemal połowie przypadków (49%) przebiegała we współpracy i porozumieniu z instytucjami publicznymi. Jednak na wsparcie finansowe ze środków publicznych mogło liczyć jedynie 8,4% tego typu organizacji. Zdecydowana większość zapewniała pomoc szerokiemu gronu beneficjentów dzięki zbiórkom (49,2%) i darowiznom (48,8%). Mniej częstym źródłem finansowania były składki członkowskie (37%), a blisko jedna czwarta wspólnot pozyskiwała środki na działalność z własnej działalności (np. sprzedaż książek).

Pomoc Kościoła poza parafiami

Przybliżona tutaj charakterystyka przyparafialnych organizacji charytatywnych to nie jedyna forma pomocy udzielanej potrzebującym przez Kościół katolicki w Polsce. Działalność ta odbywa się również na poziomie zakonnych, diecezjalnych czy ogólnopolskich organizacji charytatywnych (np. Caritas). Posługa charytatywna Kościoła jest integralną częścią jego misji, na co zwracał uwagę Benedykt XVI w 25. punkcie encykliki „Deus Caritas Est” – „Caritas nie jest dla Kościoła rodzajem opieki społecznej, którą można by powierzyć komu innemu, ale należy do jego natury, jest niezbywalnym wyrazem jego istoty”.

Opublikowane w 2021 roku wyniki badań Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego potwierdziły, że w Polsce to organizacje katolickie tworzą największą po publicznych podmiotach sieć pomocową. Działalność parafii w obszarze trzeciego sektora wpisuje się również w aspekt misyjny i ewangelizacyjny. „Wspólnota parafialna, zwracając wzrok ku ostatnim, ewangelizuje i pozwala się ewangelizować ubogim, odnajdując w ten sposób zaangażowanie społeczne do przepowiadania we wszystkich swoich różnorodnych środowiskach, bez zapominania o „najwyższej zasadzie” miłości, według której będziemy sądzeni” („Nawrócenie duszpasterskie wspólnoty parafialnej w służbie ewangelizacyjnej misji Kościoła”, p. 33).

2022-09-13 18:10

Ocena: 0 -1

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Wdzięczni za nową parafię

Niedziela zamojsko-lubaczowska 48/2012, str. 1

[ TEMATY ]

historia

parafia

Archiwum parafii

Na pamiątkę uroczystości

Na pamiątkę uroczystości

W malowniczo położonej miejscowości, na Równinie Biłgorajskiej, wśród krajobrazu lasów sosnowych i łąk rozpościera się imponujący widok kościoła w Starym Bidaczowie. Swoją historią świątynia sięga 1983 r., kiedy to - z inicjatywy proboszcza parafii Sól ks. Adama Gorzelewskiego - mieszkańcy okolicznych miejscowości: Starego i Nowego Bidaczowa, Łazor, Banach, Suszki i Jachosz, rozpoczęli budowę kościoła. J. E. bp Jan Śrutwa dokonał poświęcenia świątyni 5 lipca 1987 r. Od tego czasu wierni mogli gromadzić się na wspólnych modlitwach w kaplicy podległej parafii Sól. Okres 25 lat istnienia kościoła to czas stałych prac i inicjatyw ludzi szczerze zaangażowanych w rozbudowę świątyni, placu kościelnego i plebanii. Swoją aktywnością wyróżniali się szczególnie: śp. Jan Schodziński, radni: Kazimierz Dzido, Andrzej Flis, Stanisław Ciosmak, Maria Kowal, Jacek Dzido, Wiesław Przytuła, Danuta Juszczyńska, Janusz Kusz, Jan Przytuła, Stanisław Gonciarz, Marian Banach, Wiesław Fusiarz i wielu anonimowych ludzi dobrego serca.

CZYTAJ DALEJ

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Niedziela legnicka 16/2006

Karol Porwich/Niedziela

Monika Łukaszów: - Wielkanoc to największe święto w Kościele, wszyscy o tym wiemy, a jednak wielu większą wagę przywiązuje do świąt Narodzenia Pańskiego. Z czego to wynika?

CZYTAJ DALEJ

Zatęsknij za Eucharystią

2024-03-28 23:37

Marzena Cyfert

Mszy Wieczerzy Pańskiej przewodniczył bp Maciej Małyga

Mszy Wieczerzy Pańskiej przewodniczył bp Maciej Małyga

Tęsknimy za różnymi rzeczami (…) Czy kiedyś jednak tęskniłem za przyjęciem Komunii świętej? To jest chleb pielgrzymów przez świat do królestwa nie z tego świata – mówił bp Maciej Małyga w katedrze wrocławskiej.

Ksiądz biskup przewodniczył Mszy Wieczerzy Pańskiej. Eucharystię koncelebrowali abp Józef Kupny, bp Jacek Kiciński oraz kapłani z diecezji.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję