Dębnicę - wioskę wzniesiono w dolinie Małej Wełny nad Jeziorem Dębnickim, 10 km na zachód od Gniezna.
Na niewielkim wzgórzu, prawdopodobnie w XIX w., zbudowano drewniany kościół, który miał fundament murowany z kamieni polnych. Świątynia orientowana została wzniesiona na podłożu dwóch prostokątów: większy stanowił nawę, mniejszy prezbiterium wieloboczne zamknięte. Do północnej ściany prezbiterium przylegała zakrystia.
W odległości 8 m od płn.-zach. narożnika świątyni wzniesiono drewnianą dzwonnicę wolno stojącą. Do II wojny światowej w dzwonnicy tej znajdowały się dwa zabytkowe dzwony: starszy z XIV w. i drugi z XVI w.
Szlachcic Latalski, będąc właścicielem wioski, sprawował patronat nad Kościołem parafialnym w Dębnicy. Ok. 1555 r. założył w nim zbór kalwiński, siłą zmuszając ówczesnego plebana do opuszczenia kościoła. W powstałym zborze odbywały się nabożeństwa odprawiane przez ministra (kapłana kalwińskiego). Na odstępstwo szlachcica katolika zaprotestował biskup diecezjalny, jednak bezskutecznie. Patron nie potrzebował udostępniać świątyni proboszczowi katolickiemu, aby odprawiał w niej Msze św. Zbór kalwiński podlegał natomiast wizytacji biskupa. Mocą wyroku Trybunału Koronnego z 1645 r. kościół katolicki w Dębnicy wrócił pod jurysdykcję biskupa ordynariusza. Odzyskanie świątyni oznaczało likwidację zboru.
W 1656 r. Dębnica była miejscem przegranej bitwy oddziałów wojska polskiego ze szwedzkimi, które ograbiły kościół. Spustoszona świątynia chyliła się ku ruinie. Dlatego w 1726 r. postanowiono rozebrać stary, i na tym fundamencie wybudować nowy kościół z drewna. Prawdopodobnie w tym czasie pod podłogą prezbiterium wmurowano kryptę.
Świątynię przykrywa dach dwuspadowy, pokryty początkowo gontem drewnianym, obecnie blachą. Pod dachem wznoszą się dwie wieże. Wyższa jest przedłużeniem zachodniej ściany frontowej, którą przykrywa hełm z galeryjką pośrodku; niższą wzniesiono na przedłużeniu wschodniej ściany szczytowej nawy.
Wejście główne do kościoła osadzono w zachodniej ścianie, a ponad nim jest chór muzyczny, wyposażony w organy. Po przeciwnej stronie świątyni znajduje się prezbiterium z trzema ołtarzami. Ołtarz główny św. Mikołaja umieszczono w apsydzie prezbiterium. Pod nim znajduje się podziemny grobowiec, a w nim prochy najbardziej zasłużonych mieszkańców dla Kościoła i Dębnicy. Boczne wejście do świątyni znajduje się w południowej ścianie prezbiterium. Prezbiterium jest oddzielone od pozostałej części kościoła bogato rzeźbioną i pozłacaną balaską. Do północnej ściany nawy przymocowano drewnianą ambonę, do której prowadzi wejście po kilku schodach. Wyposażenie kościoła uzupełnia kropielnica wykonana w XV w. oraz ozdobna chrzcielnica z XVIII w.