Korzenie dalekie…
Trudno zrozumieć rację tej inicjatywy, nie pamiętając najpierw o korzeniach, które sięgają głębiej niż tylko ostatnie dziewięć lat. Duch tej inicjatywy sięga w przeszłość o wiele dalej - sięga najpierw dialogu życia, który trwał od wieków tam, gdzie chrześcijanie i Żydzi żyli razem. Swój wyraz znalazł szczególnie w latach pontyfikatu papieża Pawła VI z jego encykliką Ecclesiam suam (O drogach, którymi powinien kroczyć Kościół katolicki w dobie obecnej przy pełnieniu swojej misji). Ojciec Święty Paweł VI pisał w niej, że chrześcijaństwo nie może nie wpisać w swoją misję miłości i szacunku dla synów Starego Przymierza - w duchu dialogu i wzajemnym poszanowaniu.
Kolejnym dokumentem niezwykłej wagi była przyjęta 41 lat temu (28 października 1965 r.) przez Sobór Watykański II Deklaracja o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich (łaciński tytuł zaczerpnięty od pierwszych słów dokumentu brzmi Nostra aetate). To właśnie ten dokument stał się pierwszym urzędowym zwróceniem się Kościoła w stronę religii niechrześcijańskich. I tutaj też czytamy, że pochylenie się nad tajemnicą Kościoła domaga się dostrzeżenia szczególnej więzi, która łączy go z potomstwem Abrahama, bowiem wszyscy wierzący w Chrystusa są również synami Abrahama w porządku wiary.
…i te bliższe
Trudno nie wrócić pamięcią do trzeciej części Tryptyku rzymskiego, w której Jan Paweł II pochyla się nad biblijnymi stronicami drogi Abrahama i pisze: „Jeśli dziś wędrujemy do tych miejsc, z których kiedyś wyruszył Abraham, gdzie usłyszał Głos, gdzie spełniła się obietnica, to dlatego, by stanąć na progu - by dotrzeć do początku Przymierza”. Ta poezja jest echem soborowego stwierdzenia, że chrześcijaństwo też wyrasta z pierwszego Przymierza, także przyjmuje Objawienie Starego Testamentu. I dlatego, wracając do słów Deklaracji: „skoro (...) chrześcijanie i Żydzi mają wspólne tak wielkie duchowe dziedzictwo” - potrzeba wzajemnego poznania i odnoszenia się do siebie z szacunkiem.
Jest wreszcie jeszcze jedna ważna wypowiedź, której tutaj pominąć nie można. To słowa, które Jan Paweł II wypowiedział dwukrotnie - najpierw podczas historycznej wizyty w synagodze w Rzymie w 1986 r., a potem podczas pielgrzymki do Ziemi Świętej w Roku Jubileuszowym 2000: „My, chrześcijanie, uznajemy, iż żydowska spuścizna religijna należy ściśle do naszej wiary: jesteście naszymi starszymi braćmi w wierze”.
Na gruncie polskim dialog Kościoła ze „starszymi braćmi w wierze” nabrał szczególnego wymiaru od 1986 r. Wtedy powstała początkowo Podkomisja, a potem Komisja Konferencji Episkopatu Polski ds. Dialogu z Judaizmem, którą kierował abp Henryk Muszyński. W 1996 r., przy okazji przekształceń wewnętrznej struktury Konferencji Episkopatu Polski, w obrębie Rady ds. Dialogu Religijnego powstał Komitet ds. Dialogu z Judaizmem, na którego czele stoi abp Stanisław Gądecki. W polski dialog katolicko-żydowski wpisuje się wiele inicjatyw: sympozja i kolokwia teologiczne, ośrodki naukowe zajmujące się badaniami związanymi z tą dziedziną, publikacje. Od 1998 r. do tych inicjatyw dołączył ustanowiony przez Konferencję Episkopatu Polski Dzień Judaizmu - co roku obchodzony w innym mieście. Przez ostatnie osiem lat były to kolejno: Warszawa, Kraków, Włocławek, Łódź, Lublin, Białystok, Poznań, Katowice.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Reklama
Dlaczego warto i trzeba się spotkać?
Te spotkania i dialog chrześcijańsko-żydowski są potrzebne obu stronom. Potrzeba, by zniknęły wielowiekowe uprzedzenia. Potrzeba nam, chrześcijanom, tych spotkań, byśmy lepiej mogli zrozumieć Chrystusa, który zechciał przyjść do nas, wzrastając i przemawiając w kulturze żydowskiej, używając tego języka i sposobu myślenia. Potrzeba nam tych spotkań, by sobie przypominać, że nasze chrześcijańskie powołanie to wszczepienie w starożytny korzeń przymierza Boga z Izraelem. Potrzeba tych spotkań, by odkrywać, jak wiele mamy wspólnego dziedzictwa, począwszy od pierwszego, który zawierzył Bogu - Abrahama, poprzez tablice przykazań i święte księgi Starego Testamentu. Temu wszystkiemu będzie służyć planowana podczas ogólnopolskich obchodów Dnia Judaizmu modlitwa ekumeniczna, konferencje oraz spotkania pomagające odkryć i zrozumieć kulturę żydowską.
Wszystko to czynimy świadomi słów, które kard. Ratzinger zapisał w swej książce: Wielość religii i jedno Przymierze. Czytamy w niej: „Postać Chrystusa równocześnie łączy i dzieli Izrael i Kościół. Przezwyciężenie tego podziału nie leży w naszej mocy, ale podział ten skupia nas razem na wspólnej drodze ku Temu, który nadchodzi. Z tego względu nie może on prowadzić do wrogości”.
Podejmujemy ten dialog świadomi, że zmierzamy ku czasom, kiedy Bóg zgromadzi wszystkie ludy w swoim Świętym Mieście, gdzie wszyscy będą oświeceni Jego chwałą, jak przejmująco przedstawia tę wizję Apokalipsa (Ap 21, 22-27), i zgodnie z zapowiedzią proroka, że wszystkie ludy jednym głosem będą wzywać Pana i służyć Mu jednomyślnie (So 3, 9).
Kielecki program Polskiego Dnia Judaizmu,
to wiele ciekawych propozycji, które pozwolą nieco bliżej poznać się starszym i młodszym braciom w wierze. W kieleckiej katedrze odprawiona zostanie Msza św. w intencji Żydów, po której ulicami miasta przejdzie Marsz Pamięci i Modlitwy. Chrześcijanie i żydzi spotkają się na nabożeństwie biblijnym z udziałem kapłanów katolickich i przedstawicieli żydowskich organizacji.
Interesująco zapowiada się dwugłos: Synagoga i Kościół - wspólnoty zasłuchane w Boga, z udziałem rabina dr. Michaela Schudricha i ks. prof. Ryszarda Rubinkiewicza. Po nim nastąpi spotkanie z katolickim księdzem żydowskiego pochodzenia Romualdem Wekslerem-Waszkinelem.
Przez kilka dni Kielce będą też świadkiem wielu niecodziennych wydarzeń kulturalnych. W Muzeum Diecezjalnym zostanie otwarta wystawa Nasi bracia starsi Żydowskiego Instytutu Historycznego. Odbędzie się prezentacja książek: Sztetl - śladami żydowskich miasteczek, o dawnych mieszkańcach Działoszyc, Pińczowa, Chmielnika, Szydłowa czy Chęcin oraz dzieła Pamięć - Historia Żydów przed, w czasie i po zagładzie. Organizatorzy przygotowali również wystawę o pielgrzymce do Ziemi Świętej Jana Pawła II i zapraszają na wspólne śpiewanie Psalmów do Kieleckiego Centrum Kultury. Ważnymi wydarzeniami będą: wystawa słynnego fotografika Tomasza Tomaszewskiego Ostatni. Współcześni Żydzi w Polsce oraz przedsięwzięcia teatralne, spektakle z Lublina, pokaz tańców żydowskich, a także koncerty „The Cracow Klezmer Band” i „Reiner Trio”.
Gospodarz miejsca - bp kielecki Kazimierz Ryczan zaprosił wielu znamienitych gości. Honorowy patronat nad Dniem przyjęli abp Stanisław Gądecki z Poznania i abp Stanisław Dziwisz z Krakowa. Obchody Dnia Judaizmu potrwają od 14 do 20 stycznia.
Zobacz także: Poczuć atmosferę tolerancji - z ks. dr. Manfredem Deselaersem, dyrektorem programowym Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu, rozmawia Renata Jochymek („Niedziela na Podbeskidziu” nr 3/2006).
