W wyniku współpracy Wydawnictwa WAM oraz Zakładu Geografii Religii Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego powstało niezwykle cenne opracowanie naukowe, dotyczące pielgrzymek Ojca Świętego Jana Pawła II. Redaktorami tego wydawnictwa są: prof. dr hab. Antoni Jackowski oraz dr Izabela Sołjan, oboje posiadający poważny dorobek w dziedzinie geografii religii.
Pielgrzymowanie Jana Pawła II od początku fascynowało wiele środowisk, zarówno kościelnych, jak i świeckich. Dotychczas nie było bowiem papieża podejmującego wędrówki do tak wielu i niekiedy bardzo odległych zakątków świata. Pielgrzymki te były wdzięcznym tematem dla fotoreporterów i dziennikarzy. Zaczęły ukazywać się wydawnictwa albumowe i reportaże, publikowano sprawozdania z poszczególnych podróży oraz zbiory homilii i przemówień papieskich. Pojawiły się inicjatywy zmierzające do tworzenia ośrodków dokumentacji pontyfikatu Jana Pawła II, w tym również jego pielgrzymek. Podejmowano studia zmierzające do naukowej interpretacji papieskiego nauczania, głoszonego także w czasie podróży apostolskich.
Do tej pory brak jest jednak poważniejszych studiów naukowych dotyczących papieskiego pielgrzymowania. Wynika to zapewne z wielowątkowości tych podróży, a także z braku szczegółowej inwentaryzacji przebiegu kolejnych pielgrzymek. Dostrzegając te podstawowe trudności dla prowadzenia pogłębionych studiów badawczych dotyczących pielgrzymowania Jana Pawła II, autorzy podjęli próbę „skatalogowania” pielgrzymek, a więc ich zlokalizowania w przestrzeni geograficznej, oraz wskazania na podstawowe elementy nauczania Ojca Świętego podczas każdej podróży. Powstało jedno z pierwszych kompleksowych zestawień merytorycznych i faktograficznych podróży apostolskich Jana Pawła II.
Publikacja obejmuje wszystkie pielgrzymki zagraniczne Jana Pawła II, jakie odbył on w czasie swego pontyfikatu. W sumie to pielgrzymowanie trwało całe ćwierćwiecze (1979 - 2004). Treść prezentowana jest według kontynentów i krajów, a każdemu opisowi towarzyszy ilustracja kartograficzna z zaznaczeniem miejsc odwiedzanych przez Ojca Świętego. Dla ułatwienia korzystania z wydawnictwa końcowa część publikacji zawiera indeks geograficzny.
Autorzy zaznaczają we Wstępie, że zdają sobie sprawę, iż wydawnictwo nie wyczerpuje całości problematyki związanej z papieskimi pielgrzymkami. Bogactwo duchowe i kulturowe płynące z tego pielgrzymowania jest tak ogromne, że z pewnością może stanowić materiał na wiele innych opracowań dotyczących tej problematyki. Mają jednak nadzieję, że lektura książki pozwoli lepiej zrozumieć sens odbywanych przez Ojca Świętego podróży apostolskich, pozwoli też ujrzeć wymiar duchowy i przestrzenny owego niezwykłego fenomenu, jakim było pielgrzymowanie Jana Pawła II.
To niezwykle ważne opracowanie powinno zainteresować wszystkich, którym bliska była osoba Jana Pawła II. Zapewne będzie stanowić cenną pomoc źródłową dla badaczy oraz studentów teologii, geografii i wielu innych dziedzin nauki. Książka powinna się też znaleźć w bibliotekach kościelnych, naukowych i publicznych.

R.

Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II. Praca zbiorowa pod red. Antoniego Jackowskiego i Izabeli Sołjan, Wydawnictwo WAM, Kraków 2005, s. 575. Wydawnictwo WAM, ul. Kopernika 26, 31-501 Kraków, tel. (0-12) 629-32-00; WydawnictwoWam.pl