Ukazała się oczekiwana przez mariologów książka: Przez Akt Oddania do Zawierzenia Maryi w Trzecim Tysiącleciu, zawierająca zbiór refleksji podjętych podczas dwóch Ogólnopolskich Sympozjów Mariologiczno-Maryjnych na Jasnej Górze: pierwszego (8 grudnia 2003 r.) - na temat Zawierzeń Maryi kard. Stefana Wyszyńskiego, i drugiego - zorganizowanego z okazji 25. rocznicy pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny (4 czerwca 2004 r.), zatytułowanego Przestrzeń Zawierzeń Maryi w Trzecim Tysiącleciu.
W Niedzieli omówiliśmy obydwa sympozja. Teraz przypominamy jedynie, że wśród prelegentów, teraz autorów książki, zredagowanej przez paulinów: o. Zachariasza Jabłońskiego i o. Jana Pacha, znaleźli się m.in. kard. Henryk Gulbinowicz, abp Stanisław Nowak, ks. Ireneusz Skubiś, ks. Piotr Nitecki, Jan Żaryn, ks. Janusz Strojny, ks. Marek Chmielewski, o. Józef Płatek, ks. Ignacy Bokwa, ks. Stanisław Urbański, ks. Teofil Siudy, ks. Antoni Tronina, ks. Wacław Depo, o. Jerzy Kielech, o. Jan Mazur.
W pierwszym sympozjum refleksji teologicznej towarzyszyło zarysowanie dramatycznego kontekstu walki z Kościołem w latach PRL-u, odtworzonego na podstawie odtajnionych w ostatnim czasie akt Służby Bezpieczeństwa. Sympozjum odbywało się dokładnie w 50-lecie złożenia przez uwięzionego w Stoczku Warmińskim kard. Stefana Wyszyńskiego Aktu Oddania się w niewolę Matce Najświętszej. Słowa, które wówczas wypowiedział sługa Boży Kardynał Stefan Wyszyński, zawierały obok osobistego zawierzenia głęboką wizję duszpasterstwa, którą wprowadzi on następnie w swoje posługiwanie. „Ten akt oddania się Niepokalanej tłumaczy całą Maryjną drogę, którą obrał Prymas Polski - pisze ks. inf. Ireneusz Skubiś - drogę realizowaną w osobistym życiu i w życiu duszpasterstwa polskiego. To była owa linia zasadzająca się na słowach: «Wszystko postawiłem na Maryję»”.
O uwięzieniu Prymasa i jego cierpieniach w tym czasie jest mowa w referatach dr. Jana Żaryna oraz ks. prof. Piotra Niteckiego. Prymas zwyciężył - jak to dokumentował ks. prof. Nitecki - ponieważ zachował się jak prorok.
Maryjną drogę Prymasa Wyszyńskiego, a następnie Jana Pawła II poddał analizie o. dr Jan Pach. Podkreśla on, że wspomniany Akt Oddania w Stoczku Warmińskim nie był czymś jednorazowym, ale zapoczątkował Jasnogórskie Śluby Narodu, Wielką Nowennę, Milenijny Akt Oddania Polski w niewolę Maryi - jednym słowem, była to kontynuacja polskiego dziedzictwa zawierzania się Matce Bożej: od pierwszego polskiego hymnu Bogurodzica poprzez Śluby króla Jana Kazimierza, Śluby kard. Edmunda Dalbora w 1920 r., Akt Poświęcenia Narodu Polskiego dokonany 8 września 1946 r. przez Episkopat Polski z kard. Augustem Hlondem i Jasnogórskie Śluby Narodu złożone 26 sierpnia 1956 r. Intencją Aktu Milenijnego z 1966 r. było nie tylko „ubezpieczenie skarbu” wiary w dłoniach Maryi, ale oddanie się Jej za wolność Kościoła.
Prymas Wyszyński bezgranicznie zaufał Maryi i znalazł zrozumienie u biskupów i kapłanów, którzy włączyli się w dzieło zawierzenia. Na Jasną Górę przyjeżdżały diecezje, seminaria, zakony i wszyscy oddawali się Bogurodzicy. Zawierzenie Matce Bożej było przypieczętowaniem ogromnego wysiłku duszpasterskiego, można by powiedzieć - ewangelicznego przeorania Polski. Współbrzmiało ono z pracami Soboru Watykańskiego II, zwłaszcza przez „Czuwania Soborowe z Maryją Jasnogórską”. Gromadziły one parafie polskie, aby modlitwą, ofiarą i poświęceniem wspierać Ojców Soboru. Może nie zawsze zdajemy sobie sprawę, iż ta modlitwa Polski na Jasnej Górze była wspaniałym wyrazem uniwersalizmu polskiego Kościoła. Powołanie kard. Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową rozpoczęło „erę” kolejnych zawierzeń Matce Bożej, dokonywanych w różnych sanktuariach świata, w tym sześciu bardzo ważnych na Jasnej Górze.
O tym, na czym polega duchowość Aktu Oddania Matce Bożej, pisze ks. prof. Marek Chmielewski, stwierdzając, że ta praktyka sięga zamierzchłych czasów, a powszechna stała się w XVII wieku. Promotorami praktyki oddania siebie, a także całych narodów Maryi było wielu świętych i wybitnych teologów, wśród których za najgorliwszego uważa się św. Ludwika Marię Grignion de Montforta (zm. w 1716 r.). Praktyka składania aktów oddania Matce Bożej przybierała różne formy. W ujęciu montfortiańskim było to niewolnictwo maryjne, w duchowości jezuickiej - przynależność do sodalicji mariańskiej, w duchowości wincentyńskiej, zwłaszcza od czasu objawień św. Katarzynie Labouré - dziecięctwo maryjne, a u św. Maksymiliana Marii Kolbego - Rycerstwo Niepokalanej. Już w okresie II wojny światowej z inicjatywy papieża Piusa XII upowszechniał się zwyczaj oddawania Matce Bożej całego świata, poszczególnych krajów, diecezji i parafii, a także rodzin. W nawiązaniu do tego, narodowy Akt Oddania Polaków dokonał się na Jasnej Górze 8 września 1946 r. z udziałem ponadmilionowej rzeszy pielgrzymów. Właśnie taki nurt o charakterze społeczno-narodowym rozwijał Prymas Tysiąclecia, a następnie Jan Paweł II. Można dodać, że wymienione akty zawierzenia Jana Pawła II były oficjalnym usankcjonowaniem polskiej drogi maryjnej. Co ważne: dokonał ich Ojciec Święty w najważniejszym miejscu dla Kościoła w Polsce - w Sanktuarium Jasnogórskim.
Jakie cięgi od komunistów zbierała Jasna Góra za swoją duchową misję wobec Polski - o tym pisze o. prof. Zachariasz Jabłoński w tekście: Kontekst społeczno-polityczny pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II na Jasną Górę. Z braku miejsca nie będę już tego przypominał, dlatego wszystkich zainteresowanych odsyłam do książki: Przez Akt Oddania do Zawierzenia Maryi w Trzecim Tysiącleciu. Red.: Zachariasz Jabłoński OSPPE, Jan Pach OSPPE, Jasna Góra-Częstochowa 2004, Paulinianum, ul. o. A. Kordeckiego 2, 42-225 Częstochowa, tel. (0-34) 377-77-77, wew. 222.