Reklama

Porady prawnika

Oskarżam... posiłkowo

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Na ogół oskarża prokurator. Pokrzywdzony ma wówczas węższe uprawnienia. Nie jest stroną procesu - nie może zatem zadawać pytań, wnosić środków zaskarżenia. Jeśli przyłączy się do sprawy jako oskarżyciel posiłkowy, jego uprawnienia wzrosną, będą zbliżone do prokuratorskich.
Załóżmy, że skradziono nam samochód i sprawcę zatrzymano. Sprawą zajął się prokurator i wniósł do sądu akt oskarżenia. Mamy wówczas dwie możliwości: zostawić sprawę prokuratorowi albo przyłączyć się do oskarżenia. Jeśli wybierzemy drugą ewentualność, wchodzimy do sprawy jako oskarżyciel posiłkowy. Decyzję musimy jednak podjąć, zanim akt oskarżenia zostanie odczytany na pierwszej rozprawie.
Pokrzywdzony może przystąpić do sprawy w charakterze oskarżyciela posiłkowego, składając pisemne oświadczenie przed rozprawą lub ustnie na rozprawie, ale zanim zostanie odczytany akt oskarżenia.
Sąd nie może odmówić pokrzywdzonemu udziału w sprawie w charakterze oskarżyciela posiłkowego, chyba że uzna, iż nie jest osobą pokrzywdzoną albo zgłosił swoje uczestnictwo po terminie. Sąd może jednak ograniczyć liczbę oskarżycieli posiłkowych, jeśli oskarżonych jest więcej - i na to postanowienie (o odmowie przyznania nam statusu oskarżyciela posiłkowego) zażalenie, niestety, nie przysługuje.
Na rozprawie oskarżyciel posiłkowy może działać samodzielnie albo „wyręczy” go w tym adwokat. Może to być również adwokat z urzędu, pokrzywdzony ma zatem prawo - w przypadku niskich dochodów - zwrócić się do sądu o przyznanie mu pełnomocnika z urzędu (we wniosku o przyznanie go należy wykazać wysokość dochodów). Gdy oskarżyciel posiłkowy korzysta z opłacanego przez siebie adwokata, a zapadnie wyrok skazujący, sąd zasądzi od skazanego zwrot kosztów poniesionych na adwokata z wyboru.
Rola oskarżyciela posiłkowego - jak już zauważyliśmy - nie sprowadza się tylko do obecności na sali. Może on „wziąć sprawę w swoje ręce”, a zatem może:

zgłaszać wnioski dowodowe; zadawać pytania świadkom i oskarżonemu; wypowiadać się co do każdej kwestii podlegającej rozstrzygnięciu - np. proponować wymiar kary dla oskarżonego; wnosić zarówno środki zaskarżenia, jak i apelacje od wyroku.

Pamiętajmy jednak, że, w przeciwieństwie do prokuratora, oskarżyciel posiłkowy może podejmować czynności wyłącznie na niekorzyść oskarżonego. Gdyby np. zażądał trzech lat więzienia dla sprawcy przestępstwa, ale widząc skazanego na sali sądowej, rozrzewnił się nad jego losem i wniósł apelację, w której domagałby się łagodniejszego wyroku, sąd taką apelację odrzuci właśnie z tego powodu, że oskarżyciel posiłkowy nie ma uprawnień do wniesienia odwołania na korzyść skazanego.
Oskarżyciel posiłkowy musi także pamiętać, że jeśli odstąpi od oskarżenia i zostawi je tylko prokuratorowi, nie będzie mógł ponownie przystąpić do sprawy. A co się stanie, jeśli oskarżyciel posiłkowy umrze? W jego miejsce może wstąpić osoba z kręgu mu najbliższych. W procesie karnym należą do nich: małżonek, rodzice, dzieci, rodzeństwo, osoba przysposobiona lub przysposabiająca oraz jej małżonek, osoba pozostająca we wspólnym pożyciu, powinowaty w tej samej linii lub stopniu (powinowactwo jest to związek łączący małżonka z krewnymi współmałżonka). Sąd nie musi jednak oczekiwać na decyzję takiej osoby (czy wchodzi do sprawy) - może kontynuować rozprawę.
Jeśli oskarżyciel publiczny, czyli prokurator, odstąpi od oskarżania, oskarżyciel posiłkowy nie traci swoich praw - może sam wnieść akt oskarżenia, ale musi on być sporządzony i podpisany przez adwokata. W sprawie wszczętej na podstawie aktu oskarżenia sporządzonego przez oskarżyciela posiłkowego może brać udział również prokurator.
Jeśli oskarżyciel posiłkowy odstąpi od oskarżania, a oskarżyciel publiczny nie brał w tej sprawie udziału, sąd zawiadamia o tym prokuratora. Nieprzystąpienie przez niego do oskarżenia w terminie 14 dni spowoduje, że sprawa zostanie umorzona.

Polska Karta Praw Ofiar - dokument oparty na Konstytucji RP, kodeksie karnym oraz Deklaracji ONZ - zawiera art. 32, który mówi że:
Jeśli sprawca (lub inne uprawnione instytucje - np. ubezpieczeniowe) nie wyrówna szkód poniesionych przez ofiarę, powinno się dążyć do kompensacji materialnej ze strony państwa:
- ofiarom, które doznały ciężkiego uszkodzenia ciała lub uszczerbku na zdrowiu fizycznym lub psychicznym w wyniku poważnych przestępstw;
- rodzinie, a w szczególności osobom pozostającym na utrzymaniu ofiary.
Tego typu pomoc istnieje na Zachodzie i należy dążyć, by u nas nie stała się ona tylko prawem na papierze.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2004-12-31 00:00

Oceń: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Czy istnieje sprzeczność między wiarą a naukami przyrodniczymi?

2025-03-16 20:55

[ TEMATY ]

Katechizm Wielkopostny

Karol Porwich/Niedziela

Wielki Post to czas modlitwy, postu i jałmużny. To wiemy, prawda? Jednak te 40 dni to również czas duchowej przemiany, pogłębienia swojej wiary, a może nawet… powrotu do jej podstaw? Dziś odpowiadamy na pytanie: czy istnieje sprzeczność między wiarą a naukami przyrodniczymi?

Czy wiesz, co wyznajesz? Czy wiesz, w co wierzysz? Zastanawiałeś się kiedyś nad tym? Jeśli nie, zostań z nami. Jeśli tak, tym bardziej zachęcamy do tego duchowego powrotu do podstaw z portalem niedziela.pl. Przewodnikiem będzie nam Katechizm Kościoła Katolickiego oraz Youcat – katechizm Kościoła katolickiego dla młodych.
CZYTAJ DALEJ

Katowice: Tragedia na lotnisku. Funkcjonariuszka Straży Granicznej nie żyje

2025-03-17 14:52

[ TEMATY ]

tragedia

lotnisko

straż graniczna

Katowice‑Pyrzowice

funkcjonariuszka

Karol Porwich/Niedziela

Jak podaje Dziennik Zachodni, na lotnisku w Katowicach-Pyrzowicach doszło dziś do dramatycznego zdarzenia. Miało miejsce postrzelenie funkcjonariuszki Straży Granicznej. Przed terminalami lądował śmigłowiec Lotniczego Pogotowia Ratunkowego. Niestety 27-latka nie przeżyła.

W wypowiedzi dla Dziennika Zachodniego informacje te potwierdza Straż Graniczna:
CZYTAJ DALEJ

Rodzinne wycieczki rowerowe – jak wspólna jazda może budować więzi i uczyć dobrych wartości?

2025-03-18 10:15

[ TEMATY ]

rodzinne wycieczki rowerowe

jazda na rowerze

dobre wartości

elements.envato.com

Materiał sponsora

Materiał sponsora

Rodzinne wycieczki rowerowe to więcej niż aktywność fizyczna – to szkoła życia i okazja do budowania relacji. W świecie zdominowanym przez technologię wspólna jazda łączy pokolenia. Dzieci i rodzice mogą razem odkrywać przyrodę, uczyć się współpracy i pokonywać wyzwania. Taka forma spędzania czasu kształtuje charakter i wpaja wartości.

Jazda na rowerze łączy przyjemność, korzyści zdrowotne i edukację. Dzięki regularnym wycieczkom dzieci uczą się wytrwałości i odpowiedzialności. Wspólne planowanie tras rozwija umiejętności organizacyjne i uczy współpracy.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję