Reklama

Podstawy geografii religii

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Religia należy do sfery duchowej człowieka, której zewnętrznym wyrazem są liczne budowle sakralne, zazwyczaj bardzo cenne z punktu widzenia architektury i historii sztuki. Ta problematyka stanowi często przedmiot badań geografii kultury. A kto ma badać np. różnice między turystyką a pielgrzymowaniem? Z całą pewnością czynnikiem różnicującym takie wędrówki jest motyw podjęcia podróży (motyw religijny w przypadku pielgrzymów, motyw poznawczy w przypadku "czystych" turystów), choć dzisiaj granica między turystyką a pielgrzymowaniem coraz bardziej się zaciera. W latach przed II wojną światową twórcy geografii turyzmu postrzegali pielgrzymki jako jedno z zadań badawczych powstającej dyscypliny nauk geograficznych. Dzisiaj mówi się już głośno o geografii religii. Choć o takiej dyscyplinie naukowej niewielu z nas może słyszało, to od wielu lat prace badawcze na ten temat prowadzi Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Geografia religii jest jedną z najmłodszych dyscyplin geograficznych, wyodrębnionych w ramach szeroko pojętej geografii kultury, antropogeografii czy tzw. geografii humanistycznej. Jednym z wielu zadań badawczych geografii religii jest analiza rozmieszczenia przestrzennego ośrodków kultu w nawiązaniu do poszczególnych elementów środowiska. Można jeszcze dodać, że geografia religii korzysta z bogatego zaplecza historycznego, a także socjologicznego, co nie pozwala na jednoznaczną klasyfikację jej jako nauki geograficznej czy religioznawczej. Współcześni badacze są zgodni, że geografia religii bada zależności między religią a przestrzenią geograficzną.
Ukazała się właśnie książka-podręcznik podstaw geografii religii autorstwa prof. Antoniego Jackowskiego z Krakowa. Jak pisze prof. Jackowski, w dziejach człowieka religia zajmuje jedną z czołowych pozycji. Już w czasach pogańskich istniała rozwinięta sieć świętych miejsc, do których zdążali członkowie różnych plemion w celu oddania czci bóstwu, przedstawienia mu swoich kłopotów lub złożenia podziękowań za okazaną pomoc. Historia religii wyraźnie wskazuje, że podobne zjawiska obserwowano we wszystkich stadiach rozwoju kulturowego, społecznego i cywilizacyjnego. O ile czasy pogańskie pozostają w mrokach dziejów, o tyle dużo wiemy o religiach czasów antycznych i kolejnych okresów historycznych. Człowiek zawsze wędrował do świętych miejsc. Znajdowały się one - i znajdują nadal - na wszystkich zamieszkanych kontynentach, niezależnie od charakteru czy stopnia rozwoju danej religii. W miarę upływu lat powstały stałe szlaki pielgrzymkowe, którymi nieustannie wędrują ludzie do świętych miejsc lub z nich powracają. Tę sieć świętości współtworzą nie tylko szlaki, ośrodki kultu religijnego - zarówno te wielkie, jak i te znane tylko okolicznej ludności - lecz także domy rodzinne, wspólnoty plemienne, rodziny, poszczególni wierzący ludzie. To wszystko współtworzy jedną wielką świętą przestrzeń świata, z którą nierozerwalnie związane są dzieje człowieka. Z szacunku dla tej problematyki niektórzy specjaliści nazywają ten segment nauk geograficznych "świętą geografią" (sacred geography).
W ostatnim okresie swoje zainteresowania geografia religii skierowała również w stronę rozwijającej się stale turystyki związanej z nawiedzaniem świętych miejsc. O tym wszystkim mówi właśnie książka prof. Antoniego Jackowskiego, zatytułowana: Święta przestrzeń świata. Podstawy geografii religii. Książka prezentuje dwa istotne nurty geografii religii. Pierwszy dotyczy aspektów przestrzennych zjawisk religijnych, ich związków ze środowiskiem przyrodniczym i rozwojem funkcjonalnym osadnictwa. Drugi jest poświęcony rozwijającej się w ostatnich latach na całym świecie turystyce religijnej. Specjalną uwagę zwrócono przy tym na terminologię, którą - zdaniem Autora - należy uporządkować i w miarę możliwości ujednolicić. Dodajmy, w polskiej literaturze geograficznej brak jest do tej pory opracowania naukowego o podobnym charakterze. Wprawdzie w 1999 r. Wydawnictwo Kurpisz opublikowało pracę zatytułowaną: Religie świata. Szlaki pielgrzymkowe (A. Jackowski, I. Sołjan, E. Bilska-Wodecka), lecz miała ona inny charakter i trafiała do innego na ogół niż geografowie środowiska. Niniejsza praca jest adresowana nie tylko do geografów, ale również do historyków, socjologów, etnologów czy religioznawców. Dużym walorem książki są dobrze opracowane niemal wszystkie najważniejsze miejsca święte głównych religii świata.

Antoni Jackowski, "Święta przestrzeń świata. Podstawy geografii religii", Kraków 2003, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, ul. Bydgoska 19 C, 30-056 Kraków, tel. (0-12) 638-77-83.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Krzysztof Zanussi obchodzi dziś 85. urodziny

2024-06-17 09:22

[ TEMATY ]

urodziny

Krzysztof Zanussi

reżyser

Małgorzata Godzisz

Krzysztof Zanussi przed projekcją „Spirali”

Krzysztof Zanussi
przed projekcją „Spirali”

Krzysztof Zanussi, jeden z najbardziej utytułowanych polskich twórców filmowych obchodzi dziś, 17 czerwca, 85. urodziny. "Odeszła ode mnie nadzieja na proste recepty, bo wszelka mądrość jest jednak złożona i ukryta, nie daje się zamknąć prostymi sloganami" - powiedział reżyser w rozmowie z KAI. Krzysztof Zanussi jako pierwszy polski reżyser otrzymał w 1984 roku Złotego Lwa na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji. Twórca zasiadał w Papieskiej Radzie ds. Kultury, nadano mu trzynaście doktoratów honoris causa.

"W swoich dziełach Zanussi porusza odwieczne problemy: miłości, śmierci, szczęścia i sumienia, przyglądając się, jak objawiają się one w dzisiejszym świecie" - charakteryzuje jego twórczość portal culture.pl

CZYTAJ DALEJ

Paulińskie Dni Młodych "Na barkach nadziei"

2024-06-17 10:26

[ TEMATY ]

Paulińskie Dni Młodych

Mat. prasowy

Paulińskie Dni Młodych to coroczne spotkania młodzieży, organizowane przez Zakon Paulinów. Młodzi ludzie z różnych środowisk, głównie należący do duszpasterstw paulińskich, spotykają się w drugim tygodniu lipca, by wspólnie się modlić i spędzać wakacje. Każdego roku Paulińskie Dni Młodych odbywają się przy innym paulińskim klasztorze.

Jeśli szukasz czasu, aby spotkać się z Bogiem...
Jeśli chcesz spędzić niezapomniany tydzień we wspólnocie wiary...
Jeśli chcesz poznać nowych ludzi i zawiązać przyjaźnie...
Jeśli jesteś młodym człowiekiem, który poszukuje...

...to zapraszam Cię z całego serca na kolejne - XIV Paulińskie Dni Młodych, które w tym

CZYTAJ DALEJ

RPO: zmiany ws. nauki religii budzą wątpliwości konstytucyjne

2024-06-17 14:34

[ TEMATY ]

katecheza

Karol Porwich/Niedziela

Proponowane zmiany ws. nauki religii budzą wątpliwości związane m.in. z konstytucyjną ochroną prawa do nauki oraz ochroną pracy - uważa RPO. Wskazuje m.in. na trudności w realizacji podstawy programowej w grupach międzyklasowych. Według RPO zmiany spowodują też utratę pracy przez część katechetów.

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek wystąpił do minister edukacji Barbary Nowackiej w sprawie proponowanych zmian w organizacji nauczania religii w szkołach.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję