Sympozjum Mariologiczno--Maryjne

Można przypomnieć, że Jan Paweł II w liście apostolskim o Różańcu wprowadził do modlitwy różańcowej czwartą część - tajemnice światła: 1. Chrzest Pana Jezusa w Jordanie; 2. Objawienie Siebie na weselu w Kanie Galilejskiej; 3. Głoszenie Królestwa Bożego i wzywanie do nawrócenia; 4. Przemienienie na górze Tabor; 5. Ustanowienie Eucharystii, będącej sakramentalnym wyrazem misterium paschalnego. Tym właśnie tajemnicom zostało poświęcone jasnogórskie sympozjum, w którym wzięli udział wybitni teologowie i bibliści z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Papieskiej Akademii Teologicznej, Instytutu Teologicznego w Częstochowie, Instytutu Pedagogiczno-Filozoficznego "Ignatianum" w Krakowie, Uniwersytetu Gdańskiego, a także przedstawiciele licznych ruchów i stowarzyszeń katolickich, którzy w wieczornym panelu 16 stycznia, w pierwszym dniu sympozjum, transmitowanym przez Radio Maryja i Radio Jasna Góra, dali świadectwo miłości do modlitwy różańcowej.

Tajemnice Światła

Sympozjum rozpoczęło się Mszą św., której przewodniczył abp Stanisław Nowak, metropolita częstochowski. W homilii Ksiądz Arcybiskup, mówiąc o tajemnicy Kany Galilejskiej, przypomniał, że Jasną Górę kard. Wyszyński nazwał polską Kaną, a Jan Paweł II o znaczeniu tego Sanktuarium wspomniał w tak ważnym dokumencie, jakim jest encyklika Redemptoris Mater. Jasna Góra jest więc szczególnym miejscem kontemplacji tajemnic różańcowych, zwłaszcza tej jednej, odnoszącej się do objawienia Jezusa podczas wesela w Kanie Galilejskiej.
Nawiązał do tego, witając uczestników sympozjum, przeor Jasnej Góry - o. Marian Lubelski. Życzył wszystkim, aby wobec lęku i wielorakich dzisiaj zarzewi niepokoju przyjąć postawę Maryi, która uczy pokornej kontemplacji Oblicza Chrystusa.
Temu zagadnieniu był również poświęcony pierwszy referat pt. Modlitwa różańcowa w maryjności jasnogórskiej. Wygłosił go o. prof. Zachariasz Jabłoński, inicjator sympozjum. Prelegent wspomniał, że paulini jasnogórscy, poprzez dzieje rozwijając kult maryjny związany z Ikoną Bogurodzicy, osobiście praktykowali modlitwę różańcową, prowadzili nabożeństwa różańcowe z pielgrzymami, zakładali bractwa różańcowe. Świadectwem tego są liczne cenne wota-różańce, znajdujące się w skarbcu, wśród nich różaniec królowej Bony, różańce ofiarowane przez Stefana Batorego, Eleonorę Austriacką - żonę Michała Korybuta Wiśniowieckiego, a także przez Jana III Sobieskiego. Zobowiązujące przesłanie zawierają różańce przekazane Jasnej Górze przez papieży. Wśród nich swoją kosztownością wyróżnia się różaniec papieża Piusa VI (1775-79), a także różaniec Pawła VI oraz kilka różańców Jana Pawła II, m.in. przekazany w 1997 r. złoty różaniec, który został umieszczony tuż przy złotej róży w pobliżu Wizerunku Jasnogórskiej Matki. Dowiedzieliśmy się, że pierwsze Bractwo Różańcowe powstało na Jasnej Górze już w 1610 r. Obecnie do Jasnogórskiej Rodziny Różańcowej, której dyrektoruje o. Bogumił Schab, w ciągu 40 lat istnienia zapisało się 12 milionów osób.
Kolejne wypowiedzi dotyczyły tajemnic światła. Tajemnicę chrztu Jezusa w Jordanie omówił ks. prof. Ignacy Bokwa, dziekan Wydziału Teologicznego w Radomiu. Ukazał to wydarzenie w aspekcie biblijnym i teologicznym, ze szczególnym uwzględnieniem tego, co Ojciec Święty Jan Paweł II określa mianem tajemnicy światła. W tym znaczeniu "umiłowany Syn Ojca" jest światłem dla świata i dla ludzkości, dla każdego człowieka.
Znak wina w Kanie Galilejskiej poddał refleksji bp prof. Jan Bernard Szlaga z Uniwersytetu Gdańskiego, ordynariusz diecezji pelplińskiej. Prelegent podkreślił, że ta popularna perykopa nie jest tylko opowiadaniem o weselu w Kanie. Wesele jest tylko tłem dla znaku prowadzącego uczniów do wiary. Jezus, przemieniając wodę w wino, dzięki interwencji Maryi, pierwszej z wierzących, otwiera serca uczniów na wiarę. Wiara jest ich światłością. Kto wyznaje wiarę w Jezusa Chrystusa, nie błąka się w ciemności, nie chodzi w ciemnościach, ale nawiązuje ścisły i stały związek z Jezusem Chrystusem, który jest światłością świata.
Trzecią tajemnicę - głoszenie Królestwa Bożego i wzywanie do nawrócenia przedstawił o. prof. dr hab. Andrzej Derdziuk OFM Cap, kierownik Katedry Teologii Moralnej Szczegółowej KUL. Nazwał ją tajemnicą prawdy i miłosierdzia. Jak powiedział, Bóg w swoim odwiecznym planie pragnie obdarować swoje stworzenia życiem wiecznym. Połączenie w jednej tajemnicy różańcowej rozważania nauczania Pana Jezusa o Królestwie z zagadnieniem sakramentalnej posługi miłosierdzia nie tylko zwraca uwagę na istotny aspekt działalności duszpasterskiej Kościoła, ale też pozwala dotrzeć do prawdy o sposobie przezwyciężania dziedzictwa grzechu. Ojciec Święty ma świadomość, że nie sama działalność Kościoła przynosi owoce przemiany, ale także nieustanne wpatrywanie się w Chrystusa Pana - co jest istotą modlitwy różańcowej. Oświetlając drogi Kościoła przez tajemnice światła, Jan Paweł II z ufnością wyprowadza wspólnotę wierzących na głębię wiary.
Czwartą tajemnicę - przemienienie Jezusa na górze Tabor przedstawił o. prof. Jacek Salij OP, kierownik Katedry Teologii Dogmatycznej UKSW w Warszawie. Światłem góry Tabor jest łaska wiary i miłości, pozwalająca nam rozkochanymi oczyma wpatrywać się w Chrystusa Pana, tak jak przedstawiają Go nam Ewangelie, obserwować Jego słowa i czyny, wgłębiać się w najdrobniejsze nawet szczegóły Jego postępowania i Jego świętej Męki, przez którą przeszedł dla naszego zbawienia. Dzięki temu światłu możemy coraz więcej - a przede wszystkim w miłości - poznawać, kim naprawdę jest Bóg i co to naprawdę znaczy być człowiekiem.
Piątą tajemnicę światła - ustanowienie Eucharystii przedstawił ks. prof. Antoni Tronina, kierownik Katedry Egzegezy Starego Testamentu KUL. Jak powiedział, misterium Eucharystii stanowi dopełnienie wszystkich tajemnic ziemskiego życia Jezusa. Co więcej, zamyka ono całe objawienie biblijne, którego bogata symbolika znajduje tu swoje ostateczne wyjaśnienie. Tajemnicą światła nazwał Papież ustanowienie Eucharystii, w której Chrystus ze swym Ciałem i Krwią pod postaciami chleba i wina staje się pokarmem, dając aż do końca świadectwo swej miłości do ludzi, dla których zbawienia złoży samego siebie w ofierze.
Wśród innych prelegentów jasnogórskiego sympozjum byli również: bp Antoni Długosz z Częstochowy, który wygłosił referat zatytułowany: Refleksje katechety nad różańcowymi tajemnicami światła; ks. prof. Teofil Siudy - Kontemplacja zbawczych misteriów szkołą zawierzenia Maryi; o. prof. Jan Mazur OSPPE - Odnowiony Różaniec a orędzie społeczne Kościoła oraz o. prof. Andrzej Napiórkowski - Różaniec modlitwą ekumeniczną.

Refleksja i modlitwa

Dwudniowe jasnogórskie sympozjum było czasem pogłębionej refleksji duchowej i intelektualnej nad tajemnicami Różańca, zwłaszcza w odniesieniu do listu apostolskiego Rosarium Virginis Mariae. O papieskim dokumencie, a właściwie o obecności Maryi we wszystkich tajemnicach światła mówił w homilii w drugim dniu obrad bp Zygmunt Zimowski z Radomia. Rozważając udział Maryi w piątej tajemnicy światła - Eucharystii, bp Zimowski powiedział, że Ciało Chrystusa przyjmowane w Komunii św. jest tym samym Ciałem narodzonym z Maryi. Matka Boża prowadzi nas do Eucharystii przez wiarę.
W czasie obrad dużo czasu poświęcono modlitwie. Msze św., wspólnie odmówiony Różaniec, ofiarowany Ojcu Świętemu, a także udział w Apelu Jasnogórskim były wyrazem kontemplowania z Maryją Chrystusowego Oblicza przez uczestników sympozjum. Jako postulat z tego spotkania w Jasnogórskiej Kanie należałoby wyrazić życzenie, aby refleksje wybitnych teologów - znawców problematyki mariologiczno-maryjnej przekuć na język duszpasterstwa. Istnieje bowiem w obecnej sytuacji w Polsce nagląca potrzeba praktykowania modlitwy różańcowej w rodzinie, w grupach i wspólnotach. Rok Różańca, który obecnie przeżywamy, woła o podjęcie różnych inicjatyw duszpasterskich dla ożywienia ducha modlitwy w naszych parafiach.
Miłą niespodzianką dla uczestników sympozjum, zgotowaną przez o. prof. Jabłońskiego, stała się wydana już drukiem książka z wygłoszonymi i niewygłoszonymi referatami. Zawiera również świadectwa członków ruchów katolickich o praktyce modlitwy różańcowej, a także rozważania osób świeckich i duchownych nad tajemnicami światła.
Sądzę, że to pierwsze sympozjum naukowe na temat nowej części Różańca św. w nauczaniu Jana Pawła II przyniesie owoce duszpasterskie, zainspiruje zarówno kapłanów, jak i członków różnych wspólnot, a przede wszystkim rodziny, do pogłębienia życia modlitwy, z nadzieją, że autentycznej modlitwie kontemplacyjnej będzie towarzyszyć trud upodabniania się do Chrystusa.