Ps 48 [47], 1-6. 13. 15 - z Jutrzni na czwartek I tygodnia
1. Psalm, który został przed chwilą odczytany, jest pieśnią
ku czci Syjonu, "miasta wielkiego Króla" (Ps 48 [47], 3), miejsca,
gdzie znajdowała się świątynia Pana oraz miejsca Jego obecności pośród
swego ludu. Wiara chrześcijańska odnosi go do "niebieskiego Jeruzalem",
które jest "naszą matką" (Ga 4, 26). Wymowa liturgiczna tego hymnu,
wspomnienie świątecznej procesji (por. Ps 48 [47], 13-14), pokojowa
wizja Jeruzalem odzwierciedlającego Boże zbawienie, czynią Psalm
48 [47] modlitwą, która może rozpoczynać dzień, aby stać się pieśnią
chwały, nawet jeśli jakaś chmura pojawi się na horyzoncie.
Aby zrozumieć sens Psalmu, mamy do dyspozycji trzy wezwania:
na jego początku, w centrum i przy końcu, będące jakby duchowym kluczem
do tego utworu i wprowadzeniem nas w duchowy klimat. Oto te trzy
wezwania: "Wielki jest Pan i godzien wielkiej chwały w mieście naszego
Boga" (Ps 48 [47], 2); "O Boże, rozważamy Twoją łaskawość we wnętrzu
Twojej świątyni" (Ps 48 [47], 10); "Bóg jest naszym Bogiem na wieki
wieków i On nas będzie prowadził" (Ps 48 [47], 15).
2. Te trzy wezwania, które wychwalają Pana oraz "miasto
naszego Boga" (Ps 48 [47], 2) dzielą Psalm na dwie duże części. Pierwsza
stanowi wyraz radosnej czci wobec świętego miasta, zwycięskiego Syjonu,
odpierającego zwycięsko ataki nieprzyjaciół, spokojnego pod płaszczem
Bożej opieki (Ps 48 [47], 3-8). Mamy tu jakby litanię określeń tego
miasta: jest to cudowne wzniesienie, które jawi się jako światło,
źródło radości dla wszystkich narodów ziemi, jedyny prawdziwy "Olimp",
gdzie spotykają się niebo i ziemia. Jest to - używając wyrażenia
proroka Ezechiela - miasto Emmanuela, gdyż On jest "Bogiem z nimi",
obecnym w tym mieście (por. Ez 48, 35). Jednakże wokół Jeruzalem
gromadzą się okupacyjne wojska, które są jakby symbolem zła grożącego
blaskowi miasta Bożego. Walka jest już bliska i przesądzona.
3. Mocarze tej ziemi, atakując miasto święte, sprowokowali
również Pana, jego Króla. Psalmista ukazuje rozwianie się pychy potężnego
wojska przez sugestywny obraz bólu rodzenia: "Drżenie ich tam chwyciło
jak bóle kobietę, gdy rodzi" (Ps 48 [47], 7). Arogancja przekształca
się w słabość, moc w upadek i porażkę. Wyraża to również inny obraz:
wojsko jest porównane do niezwyciężonej floty, w którą uderza tajfun,
spowodowany przez straszliwy wiatr wschodni (por. Ps 48 [47], 8).
Pozostaje zatem pewność człowieka, który kryje się w cieniu Bożej
opieki; ostatnie słowo należy nie do zła, ale do dobra, gdyż Bóg
tryumfuje nad wrogimi mocami, również wtedy, gdy wydają się potężne
i niezwyciężone.
4. Wierzący dziękuje w świątyni Bogu, który go wyzwolił.
Jest to jego hymn na cześć miłości miłosiernej Pana, wyrażonej hebrajskim
terminem heMsed, typowym dla teologii przymierza.
Znajdujemy się w ten sposób w drugiej części Psalmu (
por. Ps 48 [47], 10-14). Po odśpiewaniu wielkiej pieśni uwielbienia
Boga, który jest wierny, sprawiedliwy i zbawiający, dokonuje się
swego rodzaju procesja wokół świątyni i świętego miasta. Liczy się
jego wieże, znaki Bożej opieki, ogląda się umocnienia, które są wyrazem
stabilności ofiarowanej Syjonowi przez swego Założyciela. Mury Jeruzalem
przemawiają i ich kamienie pamiętają fakty, które mają być przekazane "
przyszłym pokoleniom" przez opowiadanie o tym dzieciom przez ich
ojców. (por. Ps 48 [47], 14). Syjon jest przestrzenią nieustannego,
zbawczego działania Pana, o którym opowiada się w katechezach i które
celebruje się w liturgii, aby podtrzymywana była w wierzących nadzieja
wyzwoleńczego działania Boga.
5. Wspaniała jest końcowa antyfona, zawierająca jedną
z najwspanialszych definicji Pana jako pasterza swego ludu: "Ten,
który nas będzie prowadził" (Ps 48 [47], 15). Bóg Syjonu jest Bogiem
z Księgi Wyjścia, Bogiem wolności oraz bliskości wobec ludu, który
był niewolnikiem w Egipcie i pielgrzymował na pustyni. Teraz, gdy
Izrael osiedlił się w ziemi obiecanej, wie, że Pan go nie opuści:
Jeruzalem jest znakiem Jego bliskości, zaś świątynia jest miejscem
Jego obecności.
Chrześcijanin, czytając te wyrażenia, wznosi się ku kontemplacji
Chrystusa, nowej i żywej świątyni Boga (por. J 2, 21) i zwraca się
ku niebieskiemu Jeruzalem, które nie potrzebuje już świątyni ani
zewnętrznego światła, gdyż "jego świątynią jest Pan Bóg Wszechmogący
oraz Baranek (...) bo chwała Boga je oświetliła, a jego lampą - Baranek" (
Ap 21, 22-23).
Do takiego "duchowego" odczytania zachęca nas św. Augustyn,
przekonany, że w Księgach Biblii "nie ma nic, co dotyczyłoby tylko
miasta ziemskiego, skoro wszystko to, co do niego się odnosi lub
dla niego się dzieje, symbolizuje coś, co przez alegorię może być
odniesione również do niebieskiego Jeruzalem" (Państwo Boże, XVII,
3, 2 ).
Podobnie myśli św. Paulin z Noli, gdy komentuje słowa
naszego Psalmu i zachęca do modlitwy, "abyśmy mogli odnaleźć się
jako żywe kamienie w murach wolnego, niebieskiego Jeruzalem" (List
do Sewera, 28, 2). Patrząc na siłę tego miasta, tenże Ojciec Kościoła
kontynuuje: "Ten, który mieszka w tym mieście, objawia się jako Jeden
w trzech Osobach. (...) Chrystus został ustanowiony nie tylko jego
fundamentem, ale również wieżą i bramą (...). Jeżeli na Nim opiera
się dom naszej duszy i na Nim wznosi się budowla godna tak wielkiego
fundamentu, wówczas bramą wejściową do Jego miasta będzie dla nas
Ten, który będzie nas prowadził poprzez wieki i wprowadzi nas na
swe pastwisko".
Z oryginału włoskiego tłumaczył o. Jan Pach - paulin
Pomóż w rozwoju naszego portalu