Na południowym niebie podziwiamy duży Trójkąt Letni, utworzony
przez trzy jasne gwiazdy: Deneb (w gwiazdozbiorze Łabędzia), Wegę (w Lutni) oraz Altair (w Orle). Do rana możemy obserwować, jak wielki
i piękny Trójkąt Letni wraz z sąsiednimi obiektami zniża się powoli
do zachodniego horyzontu, gdzie nad ranem zaczyna już zachodzić.
O północy wschodzą dwie duże i ciekawe planety: Jowisz i Saturn,
które do rana wspinają się wysoko na południowe niebo. Ponieważ są
jasne, nietrudno odróżnić je od sąsiednich gwiazd. Wraz z pobliskimi
Plejadami tworzą teraz malutki trójkąt prostokątny, kolejny trójkąt
na naszym wieczornym niebie, który przez najbliższe miesiące będzie
jego prawdziwą ozdobą.
Latem nad naszymi głowami góruje malutki, lecz powszechnie
znany gwiazdozbiór Lutni (Lyra), którego najjaśniejsza gwiazda Wega
należy do znanego nam Trójkąta Letniego. Łatwo odnajdziemy Lutnię,
pomagając sobie załączoną obok mapką. Nisko, na południowo-zachodnim
niebie świeci znany nam już Wolarz, dalej w stronę południa - Korona
Północna, Herkules i, tuż za nim, piękna i jasna gwiazda Wega wraz
z paroma mniejszymi gwiazdkami. To jest właśnie gwiazdozbiór Lutni,
obok którego zaczyna się już Droga Mleczna. Kształtem gwiazdozbiór
ten przypomina właśnie lutnię. W mitologii greckiej była to lutnia
słynnego śpiewaka Orfeusza, syna króla trackiego Ojagrosa i muzy
Kalliope. Jego piękny śpiew uspokajał najdziksze nawet zwierzęta
i z tego właśnie powodu słynny był na cały kraj.
Wega jest gorącą gwiazdą o temperaturze powierzchni ok.
9000oC. Jest jedną z najjaśniejszych i najpiękniejszych gwiazd nieba
północnego, a na północnej półkuli nieba ustępuje blaskiem tylko
Arkturowi. Świeci charakterystycznym ciepłym i białym kolorem. Odległa
od nas o zaledwie 26 lat świetlnych, należy do najbliższych nam gwiazd.
Taka "nieduża" odległość na naszym niebie jest "jak na wyciągnięcie
ręki", a czytelnicy urodzeni 26 lat temu mogą właśnie podziwiać światło
pochodzące z roku swojego urodzenia. W naszych szerokościach geograficznych
Wega nigdy nie zachodzi, a 14 tys. lat temu zajmowała miejsce Gwiazdy
Polarnej i wskazywała północny biegun nieba. Ponieważ biegun Ziemi
zatacza powoli niewielkie koło na niebie (podobnie jak nakręcany
dziecinny bąk), Wega stanie się ponownie Gwiazdą Polarną za ok. 12
tys. lat! Niedawno odkryto zaś, że wokół tej gwiazdy mogą istnieć
planety podobne do Ziemi, co jest interesujące dla poszukiwaczy życia
pozaziemskiego. Dopiero teraz zaczynamy poznawać otoczenie najbliższych
nam gwiazd, a co z dalszą przestrzenią Kosmosu? Poszukiwanie planet
podobnych do Ziemi będzie pasjonującym zajęciem dla przyszłych pokoleń
i prawdopodobnie nigdy nie dowiemy się o życiu pozaziemskim.
W Lutni znajdziemy też słynną mgławicę planetarną Pierścień,
której centralna gwiazda kończy swój żywot stając się właśnie "białym
karłem". Mgławica ta, oznaczona symbolem M 57, w małym teleskopie
widoczna jest jako blada eliptyczna tarczka. Z nazwą gwiazdozbioru (Lyra) kojarzony jest również znany rój meteorów zwany Lirydy. Powstały
one z komety odkrytej przez Thatchera w 1861 r. Najwięcej meteorów
z tego roju obserwuje się między 20 i 22 kwietnia
(w ciągu godziny naliczymy ich wówczas nawet kilkanaście). Jest więc Lutnia małym, ale bardzo ciekawym gwiazdozbiorem, którego
rozpoznanie nie sprawi większych trudności sympatykom niniejszej
rubryki. Polecam więc jego obserwacje w ciepłe letnie wieczory.
Pomóż w rozwoju naszego portalu