Troszczmy się o trzeźwość

Rozpoczął się sierpień - miesiąc poświęcony szczególnej trosce o trzeźwość w naszej Ojczyźnie. Zgodnie z wytycznymi Zespołu Konferencji Episkopatu Polski ds. Apostolstwa Trzeźwości obecny rok duszpasterski przebiega pod hasłem „Rodzina szkołą trzeźwości”. Należy podkreślić, że rodzina, w której praktykowana jest trzeźwa miłość, tworzy prawdziwą wspólnotę życia dla wszystkich jej członków - od chwili poczęcia aż po naturalną śmierć. Stanowi także bezpieczne miejsce życia na ziemi, wśród różnych niebezpieczeństw współczesnego świata. Trzeźwi rodzice są doskonałymi nauczycielami dla swoich dzieci. Uczą je czujności, wdrażają do praktykowania cnoty wstrzemięźliwości i czystości. Trzeźwa rodzina jest miejscem harmonijnego rozwoju osobowości jej członków i szczęśliwego życia w wolności dzieci Bożych.
W diecezji sandomierskiej sierpień corocznie przeżywany jest jako miesiąc abstynencji od napojów alkoholowych. W duszpasterstwie zwraca się uwagę na składanie przyrzeczeń abstynenckich, które mają służyć wytrwaniu we wstrzemięźliwości od alkoholu. Bowiem tylko z pomocą Bożą można skutecznie przeciwstawiać się złu moralnemu, jakim jest pijaństwo. Należy także z przykrością stwierdzić, że pijaństwo jest grzechem, który dziś jest lekceważony. Ponadto ciągle wzrasta spożycie alkoholu oraz obniża się wiek spożywających alkohol.
Jednakże na sprawę alkoholizmu należy zwracać uwagę nie tylko w sierpniu, ale przez cały rok. Problem alkoholizmu widoczny jest w rodzinach, które bardzo cierpią z tego powodu. Trudną sprawą jest przyznanie się do choroby alkoholowej oraz podjęcie działań zmierzających do wyrobienia w sobie właściwej postawy wobec osoby nadużywającej alkoholu. W kilku miastach diecezji odbywają się spotkania grup Anonimowych Alkoholików (AA), gdzie po odpowiedniej terapii można otrzymać pomoc w wytrwaniu w trzeźwości. Są to spotkania bezpłatne i anonimowe. Ponadto istnieją także grupy wsparcia Al-Anon dla osób współuzależnionych, to znaczy dla osób, które mają w domu kogoś, kto nadużywa lub nadużywał alkoholu. W grupach tych można znaleźć wsparcie oraz pomoc jak się zachować i co robić, gdy ktoś w rodzinie nadużywa alkoholu. Grupy AA i Al-Anon mogą korzystać z opieki duszpasterskiej przy parafiach, w których działają. Organizowane są Msze św., spotkania świąteczne oraz pielgrzymki w intencji trzeźwości. Najbardziej rozpowszechnioną jest pielgrzymka osób uzależnionych na Jasną Górę w pierwszą sobotę czerwca. Organizuje się także wyjazd na ogólnopolską pielgrzymkę w intencji trzeźwości i odnowy moralnej naszego narodu na Jasną Górę w trzecią sobotę i niedzielę czerwca. Na wakacjach natomiast, w ostatnią sobotę sierpnia wyrusza piesza pielgrzymka w intencji trzeźwości z Gorzyc i Sandomierza do Radomyśla.
Przez cały rok w poszczególnych parafiach trwają z inicjatywy biskupa sandomierskiego Krzysztofa Nitkiewicza Parafialne Dni Modlitw o Trzeźwość pt. „Jak pomóc sobie i osobie uzależnionej?”. Do tej pory diecezjalny zespół ds. duszpasterstwa trzeźwościowego odwiedził prawie 100 parafii, głosząc kazania o tematyce trzeźwościowej, zachęcając do modlitwy w intencji trzeźwości oraz za osoby uzależnione i współuzależnione od alkoholu. Promuje się wtedy przyrzeczenia abstynenckie od alkoholu, które można podejmować na pewien okres czasu lub na całe życie. Duszpasterze zwracają uwagę, że sprawa przyrzeczeń to nie tylko czas Adwentu czy Wielkiego Postu, ale można je podejmować przez cały rok, przede wszystkim by wynagradzać Panu Bogu za grzechy pijaństwa oraz ofiarować za osoby uzależnione. Najwięcej przyrzeczeń, bo ponad 100 podpisano w parafii we Włostowie. Przyrzeczenia wpisywane są do Złotych Parafialnych Ksiąg Trzeźwościowych. W wielu parafiach prowadzone były także nabożeństwa ekspiacyjne za grzechy pijaństwa i modlitwy o ducha trzeźwości w parafiach, w diecezji i w Ojczyźnie.
Dzięki duszpasterstwu trzeźwości udaje się zwrócić uwagę na potrzebę trzeźwości, która dzisiaj często jest ośmieszana. W reklamach pokazuje się radość, szczęście oraz życie, któremu musi towarzyszyć alkohol. A tymczasem z tego powodu cierpi wiele milionów osób w Polsce, nade wszystko cierpią rodziny. Trudnością w działalności trzeźwościowej jest wstyd, który budzi się u niektórych ludzi z powodu podjęcia abstynencji, bo co inni powiedzą jak nie będę pić alkoholu. Tymczasem człowiek, który nie pije a jest wesoły, bawi się, jest towarzyski, zadaje kłam, jakoby bez alkoholu nie można się było wesoło bawić. Wstyd sprawia także, że osoby mające w domu alkoholika nie chcą o tym problemie mówić, nie mówiąc już o tym, że bardzo trudno jest je zachęcić do udziału w spotkaniach grup samopomocowych.
Corocznie w niedzielę przed Środą Popielcową obchodzony jest Tydzień Modlitw o Trzeźwość. Głównym motywem Tygodnia jest nawiązanie do tradycji chrześcijańskiej, polegającej na wynagradzaniu za grzechy popełniane w czasie zabaw karnawałowych. Na szczególną uwagę w ciągu rocznej pracy zasługują zorganizowane dwukrotnie kursy dla wodzirejów zabaw bezalkoholowych w Koprzywnicy i w Radomyślu nad Sanem, z których skorzystało ok. 120 osób. Odbyły się także rekolekcje trzeźwościowe w Stalowej Woli oraz bezalkoholowy bal sylwestrowy. Corocznie odbywają się też warsztaty duszpasterskie dla diakonów w Seminarium Duchownym, podczas których diakoni zapoznają się m.in. z podstawowymi założeniami duszpasterstwa trzeźwości oraz słuchają świadectwa osoby z grupy samopomocowej.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Drodzy Bracia i Siostry, Jednym z największych mistrzów średniowiecznej teologii jest św. Albert Wielki. Tytuł „wielki” („magnus”), z jakim przeszedł on do historii, wskazuje na bogactwo i głębię jego nauczania, które połączył ze świętością życia. Już jemu współcześni nie wahali się przyznawać mu wspaniałych tytułów; jeden z jego uczniów, Ulryk ze Strasburga, nazwał go „zdumieniem i cudem naszej epoki”. Urodził się w Niemczech na początku XIII wieku i w bardzo młodym wieku udał się do Włoch, do Padwy, gdzie mieścił się jeden z najsłynniejszych uniwersytetów w średniowieczu. Poświęcił się studiom „sztuk wyzwolonych”: gramatyki, retoryki, dialektyki, arytmetyki, geometrii, astronomii i muzyki, tj. ogólnej kultury, przejawiając swoje typowe zainteresowanie naukami przyrodniczymi, które miały się stać niebawem ulubionym polem jego specjalizacji. Podczas pobytu w Padwie uczęszczał do kościoła Dominikanów, do których dołączył później, składając tam śluby zakonne. Źródła hagiograficzne pozwalają się domyślać, że Albert stopniowo dojrzewał do tej decyzji. Mocna relacja z Bogiem, przykład świętości braci dominikanów, słuchanie kazań bł. Jordana z Saksonii, następcy św. Dominika w przewodzeniu Zakonowi Kaznodziejskiemu, to czynniki decydujące o rozwianiu wszelkich wątpliwości i przezwyciężeniu także oporu rodziny. Często w latach młodości Bóg mówi do nas i wskazuje plan naszego życia. Jak dla Alberta, także dla nas wszystkich modlitwa osobista, ożywiana słowem Bożym, przystępowanie do sakramentów i kierownictwo duchowe oświeconych mężów są narzędziami służącymi odkryciu głosu Boga i pójściu za nim. Habit zakonny otrzymał z rąk bł. Jordana z Saksonii. Po święceniach kapłańskich przełożeni skierowali go do nauczania w różnych ośrodkach studiów teologicznych przy klasztorach Ojców Dominikanów. Błyskotliwość intelektualna pozwoliła mu doskonalić studium teologii na najsłynniejszym uniwersytecie tamtych czasów - w Paryżu. Św. Albert rozpoczął wówczas tę niezwykłą działalność pisarską, którą miał odtąd prowadzić przez całe życie. Powierzano mu ważne zadania. W 1248 r. został oddelegowany do zorganizowania studium teologii w Kolonii - jednym z najważniejszych ośrodków Niemiec, gdzie wielokrotnie mieszkał i która stała się jego przybranym miastem. Z Paryża przywiózł ze sobą do Kolonii swego wyjątkowego ucznia, Tomasza z Akwinu. Już sam fakt, że był nauczycielem św. Tomasza, byłby zasługą wystarczającą, aby żywić głęboki podziw dla św. Alberta. Między obu tymi wielkimi teologami zawiązały się stosunki oparte na wzajemnym szacunki i przyjaźni - zaletach ludzkich bardzo przydatnych w rozwoju nauki. W 1254 r. Albert został wybrany na przełożonego „Prowincji Teutońskiej”, czyli niemieckiej, dominikanów, która obejmowała wspólnoty rozsiane na rozległym obszarze Europy Środkowej i Północnej. Wyróżniał się gorliwością, z jaką pełnił tę posługę, odwiedzając wspólnoty i wzywając nieustannie braci do wierności św. Dominikowi, jego nauczaniu i przykładom. Jego przymioty i zdolności nie uszły uwadze ówczesnego papieża Aleksandra IV, który zapragnął, by Albert towarzyszył mu przez jakiś czas w Anagni - dokąd papieże udawali się często - w samym Rzymie i w Viterbo, aby zasięgać jego rad w sprawach teologii. Tenże papież mianował go biskupem Ratyzbony - wielkiej i sławnej diecezji, która jednak przeżywała trudne chwile. Od 1260 do 1262 r. Albert pełnił tę posługę z niestrudzonym oddaniem, przywracając pokój i zgodę w mieście, reorganizując parafie i klasztory oraz nadając nowy bodziec działalności charytatywnej. W latach 1263-64 Albert głosił kazania w Niemczech i Czechach na życzenie Urbana IV, po czym wrócił do Kolonii, aby podjąć na nowo swoją misję nauczyciela, uczonego i pisarza. Będąc człowiekiem modlitwy, nauki i miłości, cieszył się wielkim autorytetem, gdy wypowiadał się z okazji różnych wydarzeń w Kościele i społeczeństwie swoich czasów: był przede wszystkim mężem pojednania i pokoju w Kolonii, gdzie doszło do poważnego konfliktu arcybiskupa z instytucjami miasta; nie oszczędzał się podczas II Soboru Lyońskiego, zwołanego w 1274 r. przez Grzegorza X, by doprowadzić do unii Kościołów łacińskiego i greckiego po podziale w wyniku wielkiej schizmy wschodniej z 1054 r.; wyjaśnił myśl Tomasza z Akwinu, która stała się przedmiotem całkowicie nieuzasadnionych zastrzeżeń, a nawet oskarżeń. Zmarł w swej celi w klasztorze Świętego Krzyża w Kolonii w 1280 r. i bardzo szybko czczony był przez swoich współbraci. Kościół beatyfikował go w 1622 r., zaś kanonizacja miała miejsce w 1931 r., gdy papież Pius XI ogłosił go doktorem Kościoła. Było to uznanie dla tego wielkiego męża Bożego i wybitnego uczonego nie tylko w dziedzinie prawd wiary, ale i w wielu innych dziedzinach wiedzy; patrząc na tytuły jego licznych dzieł, zdajemy sobie sprawę z tego, że jego kultura miała w sobie coś z cudu, i że jego encyklopedyczne zainteresowania skłoniły go do zajęcia się nie tylko filozofią i teologią, jak wielu mu współczesnych, ale także wszelkimi innymi, znanymi wówczas dyscyplinami, od fizyki po chemię, od astronomii po mineralogię, od botaniki po zoologię. Z tego też powodu Pius XII ogłosił go patronem uczonych w zakresie nauk przyrodniczych i jest on też nazywany „Doctor universalis” - właśnie ze względu na rozległość swoich zainteresowań i swojej wiedzy. Niewątpliwie metody naukowe stosowane przez św. Alberta Wielkiego nie są takie jak te, które miały się przyjąć w późniejszych stuleciach. Polegały po prostu na obserwacji, opisie i klasyfikacji badanych zjawisk, w ten sposób jednak otworzył on drzwi dla przyszłych prac. Św. Albert może nas wiele jeszcze nauczyć. Przede wszystkim pokazuje, że między wiarą a nauką nie ma sprzeczności, mimo pewnych epizodów, świadczących o nieporozumieniach, jakie odnotowano w historii. Człowiek wiary i modlitwy, jakim był św. Albert Wielki, może spokojnie uprawiać nauki przyrodnicze i czynić postępy w poznawaniu mikro- i makrokosmosu, odkrywając prawa właściwe materii, gdyż wszystko to przyczynia się do podsycania pragnienia i miłości do Boga. Biblia mówi nam o stworzeniu jako pierwszym języku, w którym Bóg, będący najwyższą inteligencją i Logosem, objawia nam coś o sobie. Księga Mądrości np. stwierdza, że zjawiska przyrody, obdarzone wielkością i pięknem, są niczym dzieła artysty, przez które, w podobny sposób, możemy poznać Autora stworzenia (por. Mdr 13, 5). Uciekając się do porównania klasycznego w średniowieczu i odrodzeniu, można porównać świat przyrody do księgi napisanej przez Boga, którą czytamy, opierając się na różnych sposobach postrzegania nauk (por. Przemówienie do uczestników plenarnego posiedzenia Papieskiej Akademii Nauk, 31 października 2008 r.). Iluż bowiem uczonych, krocząc śladami św. Alberta Wielkiego, prowadziło swe badania, czerpiąc natchnienie ze zdumienia i wdzięczności w obliczu świata, który ich oczom - naukowców i wierzących - jawił się i jawi jako dobre dzieło mądrego i miłującego Stwórcy! Badanie naukowe przekształca się wówczas w hymn chwały. Zrozumiał to doskonale wielki astrofizyk naszych czasów, którego proces beatyfikacyjny się rozpoczął, Enrico Medi, gdy napisał: „O, wy, tajemnicze galaktyki... widzę was, obliczam was, poznaję i odkrywam was, zgłębiam was i gromadzę. Z was czerpię światło i czynię zeń naukę, wykonuję ruch i czynię zeń mądrość, biorę iskrzenie się kolorów i czynię zeń poezję; biorę was, gwiazdy, w swe ręce i drżąc w jedności mego jestestwa, unoszę was ponad was same, i w modlitwie składam was Stwórcy, którego tylko za moją sprawą wy, gwiazdy, możecie wielbić” („Dzieła”. „Hymn ku czci dzieła stworzenia”). Św. Albert Wielki przypomina nam, że między nauką a wiarą istnieje przyjaźń, i że ludzie nauki mogą przebyć, dzięki swemu powołaniu do poznawania przyrody, prawdziwą i fascynującą drogę świętości. Jego niezwykłe otwarcie umysłu przejawia się także w działalności kulturalnej, którą podjął z powodzeniem, a mianowicie w przyjęciu i dowartościowaniu myśli Arystotelesa. W czasach św. Alberta szerzyła się bowiem znajomość licznych dzieł tego filozofa greckiego, żyjącego w IV wieku przed Chrystusem, zwłaszcza w dziedzinie etyki i metafizyki. Ukazywały one siłę rozumu, wyjaśniały w sposób jasny i przejrzysty sens i strukturę rzeczywistości, jej zrozumiałość, wartość i cel ludzkich czynów. Św. Albert Wielki otworzył drzwi pełnej recepcji filozofii Arystotelesa w średniowiecznej filozofii i teologii, recepcji opracowanej potem w sposób ostateczny przez św. Tomasza. Owa recepcja filozofii, powiedzmy pogańskiej i przedchrześcijańskiej, oznaczała prawdziwą rewolucję kulturalną w tamtych czasach. Wielu myślicieli chrześcijańskich lękało się bowiem filozofii Arystotelesa, filozofii niechrześcijańskiej, przede wszystkim dlatego, że prezentowana przez swych komentatorów arabskich, interpretowana była tak, by wydać się, przynajmniej w niektórych punktach, jako całkowicie nie do pogodzenia z wiarą chrześcijańską. Pojawiał się zatem dylemat: czy wiara i rozum są w sprzeczności z sobą, czy nie? Na tym polega jedna z wielkich zasług św. Alberta: zgodnie z wymogami naukowymi poznawał dzieła Arystotelesa, przekonany, że wszystko to, co jest rzeczywiście racjonalne, jest do pogodzenia z wiarą objawioną w Piśmie Świętym. Innymi słowy, św. Albert Wielki przyczynił się w ten sposób do stworzenia filozofii samodzielnej, różnej od teologii i połączonej z nią wyłącznie przez jedność prawdy. Tak narodziło się w XIII wieku wyraźne rozróżnienie między tymi dwiema gałęziami wiedzy - filozofią a teologią - które we wzajemnym dialogu współpracują zgodnie w odkrywaniu prawdziwego powołania człowieka, spragnionego prawdy i błogosławieństwa: i to przede wszystkim teologia, określona przez św. Alberta jako „nauka afektywna”, jest tą, która wskazuje człowiekowi jego powołanie do wiecznej radości, radości, która wypływa z pełnego przylgnięcia do prawdy. Św. Albert Wielki potrafił przekazać te pojęcia w sposób prosty i zrozumiały. Prawdziwy syn św. Dominika głosił chętnie kazania ludowi Bożemu, który zdobywał swym słowem i przykładem swego życia. Drodzy Bracia i Siostry, prośmy Pana, aby nie zabrakło nigdy w Kościele świętym uczonych, pobożnych i mądrych teologów jak św. Albert Wielki, i aby pomógł on każdemu z nas utożsamiać się z „formułą świętości”, którą realizował w swoim życiu: „Chcieć tego wszystkiego, czego ja chcę dla chwały Boga, jak Bóg chce dla swej chwały tego wszystkiego, czego On chce”, tzn. aby upodabniać się coraz bardziej do woli Boga, aby chcieć i czynić jedynie i zawsze to wszystko dla Jego chwały.