Reklama

Święty Mikołaju... zamknij psa wściekłego i wilka dzikiego...

Niedziela przemyska 49/2010

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Słowa dawnej ludowej modlitwy z podłańcuckiej Handzlówki, proszącej Świętego o obronę przed wilkami, ukazują nam - dzisiejszym konsumentom kolorowych towarów i łowcom promocji w supermarketach - twardą rzeczywistość XIX-wiecznej wsi. Pokazują, że św. Mikołaj to nie przerośnięty krasnal czy infantylny Dziadek Mróz.
Z dawnych przekazów wiemy, że Mikołaj, biskup tureckiej Myry z przełomu III i IV stulecia, kierował się w swych poczynaniach zasadą: więcej szczęścia jest w dawaniu aniżeli w braniu. Znalazło to odbicie w średniowiecznych legendach. Głodującej Myrze, swojemu biskupiemu miastu, Mikołaj ofiaruje zboże z cesarskich statków, mimo że początkowo wydawało się, że zboża zabraknie nie tylko dla mieszkańców, ale przede wszystkim dla zachłannego cesarza. Mikołaj wstawia się w Konstantynopolu za trzema młodzieńcami skazanymi na śmierć za małej wagi przewinienie. On to wskrzesza trzy osoby zabite z powodu niespłacenia należności. W czasie zarazy widzimy go posługującego chorym z narażeniem zdrowia. Ojcu trzech ubogich panien św. Mikołaj dyskretnie podrzuca worek złota na posag.
W kulturze ludowej św. Mikołaj już w osiemnastym stuleciu zaczyna pełnić rolę pasterza strzegącego chłopskich stad oraz „świętego od wilków”. Zanoszone do Mikołaja modlitwy miały służyć ochronie dobytku przed wilkami. Dlatego w wigilię święta, 5 grudnia, pasterze pościli, a w samo święto udawali się na nabożeństwa do miejscowego kościoła. Znane są wypadki, że w wiejskich świątyniach za ołtarz tego świętego zanoszono w intencjach ofiarnych: kury, kaczki a nawet ser.
Najstarsze ślady kultu św. Mikołaja napotykamy już VI wieku, kiedy to cesarz Justynian na jego cześć wystawił w Konstantynopolu wspaniałą bazylikę. Z XII-wiecznego rękopisu dowiadujemy się, że w 1087 r. włoscy kupcy w obawie przed muzułmanami przewieźli do Bari we Włoszech szczątki doczesne biskupa. W 1089 r. papież Urban II poświęcił grobowiec św. Mikołaja. Bazylika św. Mikołaja w Bari była jednym z centrów pielgrzymek średniowiecznej Europy. Odbył się tam specjalny synod, którego celem była próba pojednania Kościoła prawosławnego z rzymskim. Czternastowieczne przekazy z terenów dzisiejszej Holandii zawierają informacje o zwyczajach obdarowywania związanych ze św. Mikołaja.
W Polsce najstarszy ślad istnienia kultu św. Mikołaja znajduje się w Kazaniach Świętokrzyskich z XIV wieku. Jest w nich kazanie opracowane na dzień Świętego. Modlitwy do Mikołaja zanosił sam król Zygmunt Stary, o czym wiemy z zachowanego modlitewnika monarchy.
Szczególnym kultem św. Mikołaj cieszy się, i to od najdawniejszych czasów, w archidiecezji przemyskiej. Najstarszy kościół diecezjalny - rotunda pod prezbiterium bazyliki archikatedralnej w Przemyślu, być może pochodząca jeszcze z czasów króla Bolesława Śmiałego (z XI stulecia), nosiła wezwanie św. Mikołaja. Z 1392 r. posiadamy wzmiankę mówiącą o zapisie dokonanym przez wójta przemyskiego Michałka na rzecz kanoników św. Mikołaja, co pozwala przyjąć, że w tym czasie został odzyskany od prawosławnych i zamieniony na katedrę. Do 1412 r. rzeczony kościół pełnił funkcję drugiej katedry przemyskiej (po pierwszej, mieszczącej się w nieistniejącym już dzisiaj kościele św. Piotra). W 1415 r. w diecezji przemyskiej 6 grudnia, dzień św. Mikołaja, stał się świętem obowiązującym. Najstarszą parafią noszącą wezwanie św. Mikołaja była parafia Równe (1352), a kilka lat później powstała parafia w Domaradzu o tym samym wezwaniu. W prastarej parafii w Wyszatycach król Władysław Jagiełło ufundował drewniany kościół pod wezwaniem św. Mikołaja w 1419 r. Również w Jarosławiu spotykamy się z wczesnym kultem tego Świętego. Na wzgórzu jemu poświęconym wznosił się drewniany kościół pod jego wezwaniem, który do 1473 r. był świątynią farną miasta. Dzisiejsze opactwo Sióstr Benedyktynek również nosi to wezwanie.
Liczne obrazy znajdujące się w świątyniach są odbiciem kultu św. Mikołaja. W ikonografii chrześcijańskiej przedstawia się go w stroju biskupim z mitrą na głowie i pastorałem (to właśnie prawidłowy wizerunek Mikołaja), jak na figurze otaczanej kultem w kościele parafialnym w Radymnie, a także w licznych scenach cudów np. rozdającego posag ubogim niewiastom, na pięknym XVIII-wiecznym obrazie w starym kościele św. Jakuba w Krzemienicy. W kościele pw. św. Mikołaja w Grabownicy Starzeńskiej umieszczono ciekawy obraz, na którym przedstawiono św. Mikołaja adorowanego przez przemyskiego biskupa Henryka Firleja (1630-35) oraz przez Hieronima Nagórskiego (budowniczego kościoła) adorującego Świętego wraz z żoną Jadwigą, siostrami oraz bratem - proboszczem kościoła. Obraz pochodzący z 1633 r. miała ufundować Jadwiga Nagórska.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2010-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Papież Leon XIV bije rekordy popularności w mediach społecznościowych!

2025-07-12 12:44

[ TEMATY ]

Milena Kindziuk

Papież Leon XIV

Red

Oficjalny profil papieski @Pontifex na platformie X (dawny Twitter) ma ponad 53 miliony followersów, natomiast @Pontifex – Pope Leo XIV na Instagramie - 14 milionów. Te dane zaskakują i wskazują, że wybór kardynała Prevosta na papieża stał się także wydarzeniem komunikacyjnym.

Pierwszy post w social mediach Leon XIV zamieścił już w piątym dniu pontyfikatu. Było to przesłanie pokoju: „Niech pokój będzie z wami wszystkimi!”, wypowiedziane z Loggii Błogosławieństw Bazyliki św. Piotra tuż po wyborze. Od tej pory papieskie wpisy (na X) opatrzone zdjęciami lub filmikami (na Instagramie) pojawiają się codziennie, niekiedy po kilka jednego dnia. Wprawdzie obecność Stolicy Apostolskiej na platformach takich jak X (dawniej Twitter) oraz Instagram była zapoczątkowana za pontyfikatu Benedykta XVI, a później kontynuowana przez papieża Franciszka, to jednak Leon XIV zdobył – zaledwie po dwóch miesiącach pontyfikatu! - rekordową, większą niż jego poprzednicy, liczbę obserwujących: na Instagramie jest to 12,6 mln, a na platformie X ponad 53 mln.
CZYTAJ DALEJ

Odnalezione relikwie?

Niedziela zielonogórsko-gorzowska 12/2021, str. IV

[ TEMATY ]

relikwie

relikwiarz

Brunon z Kwerfurtu

Ks. Adrian Put

Srebrny relikwiarz św. Bonifacego Brunona z Kwerfurtu

Srebrny relikwiarz św. Bonifacego Brunona z Kwerfurtu

W większości publikacji na temat św. Brunona, towarzysza św. Benedykta i św. Jana w misji do Polski Chrobrego, można znaleźć informację, że jego relikwie zaginęły. Ich brak był m.in. jednym z powodów nieobecności brunonowego kultu w naszej ojczyźnie w wiekach średnich. Okazuje się jednak, że jego relikwie są. Być może nawet nie zaginęły?

Święty Brunon z Kwerfurtu jest autorem niezwykle ważnych dla polskiej historii i kultury dzieł: Żywot Świętego Wojciecha, List do cesarza Henryka II i Żywot Pięciu Braci Męczenników. Kim jest i jak to było z jego relikwiami?
CZYTAJ DALEJ

Na Jasną Górę dotarła Pielgrzymka Rolników

2025-07-12 18:18

[ TEMATY ]

diecezja zielonogórsko ‑ gorzowska

Pielgrzymka Rolników

Biuro Prasowe Jasnej Góry

Pielgrzymi, którzy przez kilkanaście dni pokonywali setki kilometrów, 12 lipca przynieśli przed tron Matki Bożej intencje swoje, swoich rodzin oraz całej wsi i rolnictwa

Pielgrzymi, którzy przez kilkanaście dni pokonywali setki kilometrów, 12 lipca przynieśli przed tron Matki Bożej intencje swoje, swoich rodzin oraz całej wsi i rolnictwa

42. Piesza Pielgrzymka Duszpasterstwa Rolników Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej dotarła na Jasną Górę.

Pielgrzymka wyruszyła 2 lipca z Klenicy, a jej trasa prowadziła przez liczne wsie i miasteczka. Pielgrzymi, którzy przez kilkanaście dni pokonywali setki kilometrów, 12 lipca przynieśli przed tron Matki Bożej intencje swoje, swoich rodzin oraz całej wsi i rolnictwa. Modlili się o dobrą pogodę i deszcz, który nawodni ziemię. Modlili się w intencjach papieskich, za naszą diecezję, a także o nowe powołania kapłańskie i zakonne oraz we wszystkich intencjach, które polecono ich modlitwie.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję