Reklama

Unikalny rocznik „Gońca Częstochowskiego”

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Częstochowski antykwariusz Zbigniew Biernacki, właściciel Antykwarni-Księgarni „Niezależna” przy ul. Kopernika w Częstochowie, zaprezentował dziennikarzom i badaczom historii regionu pełny pierwszy rocznik „Gońca Częstochowskiego” z 1907 r. z przyklejonymi (na pierwszej stronie każdego kolejnego numeru gazety) dokumentami potwierdzającymi ingerencję carskiej cenzury i dopuszczenie do druku. To jedyny w Polsce znany badaczom regionu kompletny pierwszy rocznik „Gońca Częstochowskiego”; drugi taki posiada tylko Ossolineum we Lwowie. Bardzo dobry stan zachowania oprawionego rocznika i dołączone doń dokumenty, mogą wskazywać, iż był to rocznik należący do redaktora naczelnego pisma, przechowywany w celu ewentualnego wylegitymowania się przed władzami carskimi. Rocznik ten jest nie lada gratką zarówno dla historyka, jak i dla bibliofila. Powinien jednak trafić do zbiorów Biblioteki Publicznej im. dr. Wł. Biegańskiego w Częstochowie.
„Goniec Częstochowski” - niegdyś najbardziej znany w mieście dziennik, ukazywał się pod różnymi tytułami do 1939 r. (od 1906 r. „Wiadomości Częstochowskie”, „Dziennik Częstochowski”). Dodatkiem do niego była „Gazeta Częstochowska” (ukazująca się jako samodzielny tytuł od 1956 r.). Pismo założył znany ze swego patriotyzmu dziennikarz i wydawca Franciszek Dionizy Wilkoszewski (1875-1941). Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wybudował w Alei Najświetszej Maryi Panny 52 w Częstochowie okazałą drukarnię. „Goniec Częstochowski” był najważniejszym dziennikiem ukazującym się w Częstochowie w okresie II RP. Wilkoszewski, zaangażowany w życie społeczne i kulturalne Częstochowy, w „Gońcu Częstochowskim” wiele miejsca poświęcał sprawom Kościoła. Częste kontakty z częstochowską Kurią biskupią oraz fakt, że w drukarni Wilkoszewskiego tłoczono większość wydawnictw diecezjalnych, m.in. „Niedzielę”, spowodował, że dziennik uważany był przez duchowieństwo za pismo katolickie. Jako jedna z nielicznych lokalnych polskich gazet prenumerowany był przez bibliotekę watykańską. Wilkoszewski w 1941 r. został zamordowany przez Niemców w obozie Buchenwald. W „Niedzieli” z 29 września 1981 r. zamieszczono wspomnienie Haliny Łodzińskiej o Franciszku Dionizym Wilkoszewskim.
Biernacki - bibliofil, kolekcjoner i wydawca, nie tak dawno po raz kolejny trafił na pierwsze strony lokalnych gazet. Stało się tak za sprawą sensacyjnego odkrycia nieznanego dotąd planu przestrzennego rozwoju naszego miasta z 1878 r., który antykwariusz nabył - podobnie jak pierwszy rocznik „Gońca Częstochowskiego” - od prywatnego kontrahenta. Mapa, rysowana ręcznie, z niezwykłą precyzją, zaskakuje wielkością (80 na 120 cm, skala 1:4200). Do tej pory nie znano żadnych materiałów kartograficznych z tego okresu, a - jak można się przekonać studiując mapę - plan z 1878 r. zrealizowano tylko częściowo. Mapa z 1878 r., jako ważne źródło wiedzy o rozwoju Częstochowy, trafiła do zbiorów Muzeum Częstochowskiego.
Znane są zasługi Biernackiego dla społeczności Częstochowy. Jego Antykwarnia, istniejąca 19 lat, to jedyny antykwariat w regionie, który działa na rzecz kultury (notabene prowadzić antykwariat w mieście o niewielkich tradycjach antykwarskich, gdzie zainteresowanie dawną książką jest znikome - jest bardzo trudno). Takie antykwariaty, jak ten przy ul. Kopernika 4, istniały w naszym mieście przed wojną i tuż po niej - np. Antykwarnia Badory. Gromadziły one prawdziwe bibliofilskie skarby - „białe kruki” i narodowe pamiątki, wyrzucane niekiedy na śmietnik. Antykwariusze prowadzili skup takich właśnie przedmiotów. Podobnie czyni Biernacki, który w ten sposób ocalił od zniszczenia i przekazał Klasztorowi Jasnogórskiemu wyrzuconą chorągiew Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej Żeńskiej w Rozprzy z wizerunkiem Matki Bożej Częstochowskiej i Orła w koronie (tę chorągiew przyniósł do Antykwarni zbieracz makulatury). Biernacki organizuje cotygodniowe spotkania Klubu Miłośników Historii Częstochowy i Okolicy im. Jana Pietrzykowskiego; współpracuje także z Biblioteką Publiczną w Częstochowie, której podarował m.in. pierwsze wydanie „Myśli i aforyzmów o etyce lekarskiej” dr. Władysława Biegańskiego z 1898 r. Antykwariusz wydał albumy: „Częstochowa na dawnej pocztówce”, „Jasna Góra na dawnej pocztówce” i „Ziemia Częstochowska na dawnej pocztówce”; ma w planach wydanie kolejnego albumu: „Matka Boska Częstochowska na dawnej pocztówce jako symbol patriotyzmu”. Został uhonorowany Nagrodą Prezydenta Miasta w dziedzinie kultury, w kategorii „promocja i ochrona kultury”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2010-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Litania nie tylko na maj

Niedziela Ogólnopolska 19/2021, str. 14-15

[ TEMATY ]

litania

Karol Porwich/Niedziela

Jak powstały i skąd pochodzą wezwania Litanii Loretańskiej? Niektóre z nich wydają się bardzo tajemnicze: „Wieżo z kości słoniowej”, „Arko przymierza”, „Gwiazdo zaranna”…

Za nami już pierwsze dni maja – miesiąca poświęconego w szczególny sposób Dziewicy Maryi. To czas maryjnych nabożeństw, podczas których nie tylko w świątyniach, ale i przy kapliczkach lub przydrożnych figurach rozbrzmiewa Litania do Najświętszej Maryi Panny, popularnie nazywana Litanią Loretańską. Wielu z nas, także czytelników Niedzieli, pyta: jak powstały wezwania tej litanii? Jaka jest jej historia i co kryje się w niekiedy tajemniczo brzmiących określeniach, takich jak: „Domie złoty” czy „Wieżo z kości słoniowej”?

CZYTAJ DALEJ

Egzaminem z języka polskiego rozpoczął się trzydniowy egzamin ósmoklasisty

2024-05-14 07:42

[ TEMATY ]

egzamin ósmoklasisty

Adobe Stock

Dla ponad 226 tys. uczniów VIII klas szkół podstawowych we wtorek o godz. 9. egzaminem pisemnym z języka polskiego rozpoczął się egzamin ósmoklasisty. Jest on trzydniowy. W każdym dniu uczniowie będą zdawać egzamin z innego przedmiotu.

Wśród przystępujących do egzaminu ósmoklasisty jest 11,6 tys. uczniów będących obywatelami Ukrainy, którzy przybyli do Polski po wybuchu wojny.

CZYTAJ DALEJ

Ania Broda: pieśni maryjne są bezcennym skarbem kultury

2024-05-14 15:52

[ TEMATY ]

muzyka

pieśni maryjne

Magdalena Pijewska/Niedziela

Pieśni maryjne są bezcennym skarbem kultury ze względu na piękno języka, słownictwo i oryginalne melodie - mówi KAI Ania Broda. Pieśni biblijne i apokryficzne, balladowe i legendy, pogrzebowe i weselne, pielgrzymkowe czy mądrościowe - to pobożnościowe, ale i kulturowe bogactwo tradycyjnej muzyki, jaką Polacy przez pokolenia oddawali cześć Maryi. O dawnych polskich pieśniach maryjnych - ich znaczeniu, źródłach, rodzajach i bogactwie - opowiada wokalistka, cymbalistka, kompozytorka i popularyzatorka dawnych polskich pieśni. Wydała m. in. z Kapelą Brodów płytę "Pieśni maryjne".

- Jest tak wiele ważnych dla mnie pieśni maryjnych, że trudno mi wybrać, które lubię najbardziej. Każda z nich ma swoje miejsce w mojej codzienności i swoją funkcję. Mam wrażenie, że jest to zbiór pieśni religijnych niezwykle zróżnicowany w formie tekstowej, w narracji, ale też w formie muzycznej. Takie pachnące ziołami i kwiatami królestwo pomocy. Niebieskie Uniwersum z liliami w herbie - opowiada w rozmowie z KAI Ania Broda.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję