Reklama

Manipulacja językowa w sektach (3)

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Dzielenie ludzi na klasy to bardzo powszechny mechanizm wykorzystujący manipulację słowem.

Świat ukazywany jest jako królestwo szatana, typowe jest atakowanie innych Kościołów, a grupy kultowe i ich przywódcy mają „monopol” na prawdę. Wypowiedzi w takim klimacie prowadzą wprost do niszczenia wiary, a sektę należałoby uznać za wyjątkowo antydialogową.

Wzbudzanie poczucia winy u rozmówcy - typowy mechanizm manipulacyjny związany z komunikacją werbalną.

Reklama

Należy on do podstawowych metod funkcjonowania niemalże każdej sekty. Związek problemów psychopatologii w zakresie różnych zachowań religijnych (liczne natręctwa i skrupuły religijno-moralne), które łączą się z nieuzasadnionym i przesadnym poczuciem winy, jest stosunkowo dobrze opisywany w literaturze psychologicznej. „Grupy destrukcyjne poprzez wzmacnianie poczucia winy i lęku wywołują w nas poczucie niedoskonałości, niewiary w swoje siły i możliwości. (...) zamiast budować naszą moc, pokazują nam naszą słabość, zamiast pokazywać naszą doskonałość, pokazują naszą małość, zamiast uwalniać nas od negatywnych uwarunkowań, wzmacniają je, zamiast budować nasze poczucie wartości, drastycznie je obniżają” (Marek Taran). Bazowanie na poczuciu winy i uświadamianiu niedoskonałości ma prowadzić adepta grupy do doskonałości. Prowadzi jednak do psychicznej jego destrukcji, do ciągłego zaniżania samooceny oraz pogarsza obraz własnego „ja”. Wypominanie i wmawianie przez przywódców grupy uczestnikom niewinnych wykroczeń, upominanie za nawet minimalne przekroczenie przepisów, reguł, przyjętych zasad prowadzi w końcu do uległości wobec przywódcy. Zjawisko to nosi nazwę „zwiększania uległości poprzez wzbudzanie poczucia winy”. Z całą pewnością rządzenie ludźmi o „nieczystych sumieniach” jest znacznie łatwiejsze.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Posługiwanie się kłamstwem przez osobę zmanipulowaną, aby ukryć niecne decyzje lub czyny przywódcy grupy.

Pojawia się mechanizm przejęcia winy na siebie. Uczestnik sekty poddany długotrwałej indoktrynacji, żyjący w lęku, z często wzbudzaną winą zaczyna funkcjonować wręcz automatycznie, zgodnie z oczekiwaniami guru, łącznie z posługiwaniem się kłamstwem wobec osób spoza grupy, aby nie ucierpiało dobre imię przywódcy. Paradoksalnie, ale w końcu wystarczy, aby guru nie wypowiedział żadnego słowa, ale na przykład ostentacyjne pokazał że jest „obrażony”, a uczestnik grupy zaczyna czuć się winny, że to może z jego powodu nastrój przywódcy jest właśnie taki. W klimacie kłamstwa należy widzieć także rozbudzanie nadziei u uczestników grup. Podejmowane są działania, zabiegi ze strony przywódcy sekty mające „przygotować” uczestników do ważnego wydarzenia, do misjonarskiej działalności, po czym informuje się adeptów, że nie są jeszcze gotowi i powinni dalej się angażować oraz intensywniej przygotowywać.

Kontrola relacji interpersonalnych.

Środowisko zewnętrzne traktowane jest często z pogardą i odrzuceniem, a jakiekolwiek działania na rzecz społeczeństwa nie są akceptowane przez uczestników sekt. Sekta wprowadza czarno-białą kliszę w myślenie społeczne adepta, gdzie wszyscy nienależący do sekty są traktowani jako ludzie gorszej, drugiej kategorii, nieoświeceni, błądzący, upadli czy wręcz jako źli, potępieni. W kwestii zagrożeń dla życia społecznego najpowszechniejsze niebezpieczeństwo tkwi w tendencji do dychotomizacji obrazu świata, otaczającej rzeczywistości: wszystko jest białe lub czarne, wartości duchowe przeciw materialnym, my przeciwko nim. Przywódcy grupy roszczą sobie prawa do pełnej kontroli na temat osób spoza grupy, z którymi uczestnik nawiązuje rozmowę, od kogo otrzymuje na przykład wsparcie finansowe. Klasycznym zachowaniem manipulacyjnym są decyzje i sądy przywódcy dotyczące osób spoza grupy, z którymi można się kontaktować i rozmawiać, a z którymi taki kontakt jest zabroniony. Trzeba bardzo mocno podkreślić w tym miejscu, że takiej władzy nie ma żaden przedstawiciel oficjalnie uznawanego Kościoła bądź instytucji wewnątrzkościelnej. Bardzo negatywnie widziane są w sektach więzi przyjaźni zarówno z osobami wewnątrz grupy, jak też z osobami spoza grupy. Takie więzi może zawierać jedynie przywódca i jego współpracownicy.

Słownictwo dotyczące środowiska zewnętrznego.

Negatywne postawy członków sekt do społeczeństwa, do środowiska zewnętrznego wyrażają się w specyficznym słownictwie. Otoczenie zewnętrzne określane jest jako: „materialiści”, „systemici”, „nieotwarci”. Nowomowa, wypaczanie słów sprawia, że uczestnik grupy powoli odcina się od swojego dotychczasowego środowiska i coraz mocniejszej uzależnia się od guru i od sekty. Znane jest przedefiniowanie znaczenia słów tak, aby oznaczały one wśród uczestników coś wręcz przeciwnego. Do słów, którym nadano nowe - negatywne znaczenie należą: „psycholog”, „psychiatra”, „lekarz” - te określenia oznaczają wręcz wroga numer jeden dla różnych sekt. „Większość kultów jest strukturami totalitarnymi i jako takie wykształciły język, który nie jest instrumentem wzajemnej komunikacji i opisu świata, a językiem indoktrynacji” (John Prokop). Źródło antyspołecznego nastawienia sekt tkwi zarówno wewnątrz patologicznej struktury, jak i w założeniach doktrynalnych: mit wroga, katastrofizm, radykalny dualizm i formalizm, przekonanie o własnej wyjątkowości i wybraństwie. Przejawem antyspołecznego nastawienia wśród wielu grup kultowych jest słownictwo wyrażające wrogość wobec: nauki, symboli państwowych, kultury, uroczystości państwowych o charakterze patriotycznym, struktur państwowych oraz społeczeństwa.

2006-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Dziś Nawrocki spotka się z Tuskiem na prośbę premiera. O czym będą rozmawiali?

Głównym tematem czwartkowego spotkania prezydenta Karola Nawrockiego z premierem Donaldem Tuskiem będzie sytuacja na Ukrainie; rozmowa będzie dotyczyła również innych spraw międzynarodowych - powiedział w wPolsce24 rzecznik prezydenta Rafał Leśkiewicz. Dodał, że będzie to rozmowa w „cztery oczy”.

W czwartek o godz. 12 w Pałacu Prezydenckim prezydent Karol Nawrocki spotka się z premierem Donaldem Tuskiem. Jak przekazała KPRP do spotkania dojdzie na prośbę szefa rządu. Rozmowa odbędzie się dzień po telekonferencjach liderów europejskich z prezydentem USA Donaldem Trumpem i prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim oraz w przeddzień spotkania Trumpa z prezydentem Rosji Władimirem Putinem.
CZYTAJ DALEJ

„By wspólnie dbać o przyszłość Ojczyzny” – 314. Warszawska Pielgrzymka Piesza

2025-08-14 18:49

[ TEMATY ]

pielgrzymka warszawska

#Pielgrzymka

Karol Porwich/Niedziela

W myśl programu duchowego przy „Sercu Jezusa źródle nadziei” zgromadziło się 4 tys.300 pątników paulińskiej 314.Warszawskiej Pielgrzymki Pieszej. - Przyszliśmy z miłości do Maryi na Jasną Górę, z miłości do Ojczyzny, modląc się o jedność w narodzie, miłość i zgodę w rodzinach - mówili pątnicy.

AK
CZYTAJ DALEJ

Fatima: 70-lecie muzeum w sanktuarium - są tam polskie eksponaty

2025-08-14 17:55

[ TEMATY ]

Fatima

Adobe Stock

Tysiące pielgrzymów przybyłych do sanktuarium Matki Bożej Różańcowej w Fatimie wzięło udział w upamiętnieniu 70. rocznicy utworzenia muzeum w tym miejscu kultu maryjnego. Wśród licznych pielgrzymów przebywających od wtorku w Fatimie w związku ze 108. rocznicą objawienia maryjnego są też Polacy. Wielu z nich odwiedziło przestrzeń muzealną działającą w budynku rektoratu fatimskiego. Przylega ona do głównego placu sanktuarium, centralnego miejsca tego miejsca kultu maryjnego. W gronie pątników odwiedzających muzeum przeważają obywatele Portugalii, którzy na co dzień mieszkają w krajach Europy Zachodniej, m.in. we Francji, w Szwajcarii i Luksemburgu.

Wśród eksponatów znajdujących się w muzeum znajdują się liczne pamiątki związane z objawieniami z 1917 roku, a także dary z całego świata przekazywanych portugalskiemu sanktuarium maryjnego. Zdeponowano tam m.in. wota dziękczynne z okresu II wojny światowej, a także późniejszych lat, a także koronę podarowaną przez portugalskie kobiety w 1942 roku. Stanowiła ona podziękowanie za neutralne stanowisko Portugalii wobec wojny i uniknięcie w ten sposób ofiar w tym konflikcie zbrojnym.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję