Czy według polskiego prawa możliwe jest małżeństwo między kuzynostwem, w sytuacji gdy moja matka i jej matka są siostrami? Czy możemy wziąć ślub kościelny?

Odpowiedź eksperta
Wiele badań wykazało, że pokrewieństwo jest częstą przyczyną wad wrodzonych i nieprawidłowości rozwojowych. Ryzyko chorób autosomalnych recesywnych wzrasta u potomstwa pochodzącego z małżeństw spokrewnionych ze względu na zwiększone prawdopodobieństwo odziedziczenia genów recesywnych od spokrewnionych rodziców.

Zgodnie z art. 14 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie mogą zawrzeć ze sobą małżeństwa krewni w linii prostej, rodzeństwo ani powinowaci w linii prostej. Z ważnych powodów sąd może jednakże zezwolić na zawarcie małżeństwa między powinowatymi. Pozostali krewni, czyli kuzyni, mogą zawrzeć małżeństwo bez przeszkód.

Pokrewieństwo, czyli pochodzenie od wspólnego przodka, to więź biologiczno-prawna.

A kim są krewni w linii prostej? To osoby pochodzące jedna od drugiej. Rozróżnia się tu linię wstępnych, czyli rodziców, dziadków itd., oraz linię zstępnych, czyli dzieci, wnuków, prawnuków itd. Krewnymi w linii bocznej są pozostali krewni (rodzeństwo, ciotki, stryjowie, kuzynowie itd.). Najbliższe pokrewieństwo w linii bocznej to pokrewieństwo II stopnia, czyli rodzeństwo.

Prawo kanoniczne jest bardziej restrykcyjne. W przypadku ślubu kościelnego – nie jest on dozwolony między krewnymi w linii prostej, przy czym chodzi zarówno o dzieci małżeńskie, jak i pozamałżeńskie. W przypadku tzw. krewnych w linii bocznej – nie mogą oni zawierać małżeństw aż do czwartego stopnia włącznie.

Stopnie pokrewieństwa oblicza się według liczby urodzeń, występujących między danymi krewnymi, przy czym nie uwzględnia się urodzenia wspólnego przodka. Rodzeństwo to krewni w linii bocznej, ponieważ pochodzą od wspólnego przodka – ojca i matki, a jednocześnie nie są krewnymi w linii prostej.

W stosunku do siostry matki jesteśmy krewnymi w linii bocznej w trzecim stopniu (trzy urodzenia: urodzenie nasze, urodzenie naszej matki i urodzenie jej siostry).

W przypadku kuzynostwa natomiast jesteśmy krewnymi w linii bocznej w stopniu czwartym (urodzenie nasze, urodzenie naszego rodzica, urodzenie rodzeństwa naszego rodzica i urodzenie naszego kuzyna).

W Pana konkretnym przypadku zatem ślub cywilny będzie możliwy. Niestety jednak, jako że Pan i Pana wybranka jesteście krewnymi w linii bocznej w stopniu czwartym, prawo kanonicznie w takiej sytuacji uznaje ślub za niedozwolony.