Reklama

Niedziela Kielecka

Kielecczyzna

Dziedzictwo niedoceniane

Wystarczy wjechać choćby do Szańca na Ponidziu, aby zachwycić się kamiennym, wciąż pięknie zachowanym budownictwem w wielu wsiach regionu, mówiąc umownie, kieleckiego.

Niedziela kielecka 31/2022, str. III

[ TEMATY ]

budownictwo

T.D.

Ciekawy przykład wykorzystania kamienia to ponad 200-letnie piwnice w Pierzchnicy

Ciekawy przykład wykorzystania kamienia to ponad 200-letnie piwnice w Pierzchnicy

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Małgorzata Imiołek w publikacji „Dziedzictwo niedoceniane. Chłopskie budownictwo kamienne na Kielecczyźnie od poł. XIX w. do lat 50. w. XX” (Muzeum Wsi Kieleckiej, Kielce 2022) na podstawie licznych kwerend archiwalnych i badań terenowych realizowanych w oparciu o programy badawcze, po spenetrowaniu kilkudziesięciu wsi w 26 gminach ówczesnych województw (do 1999 r.), tzn. kieleckiego, częstochowskiego, krakowskiego i tarnobrzeskiego, występowanie oryginalnego kamiennego budownictwa chłopskiego lokalizuje w 76 wsiach. Pozwoliło to na wyłonienie czterech obszarów, na których najliczniej zachowała się wiejska zabudowa kamienna sprzed 1939 r.: secemińskiego, busko-chmielnickiego, pińczowskiego, morawickiego.

Układ przestrzenny każdej wsi jest wynikiem procesów historycznych, gospodarczych i czynników społecznych. Znaczący udział w kształtowaniu osad miały także miejscowe warunki naturalne – ukształtowanie terenu, rodzaj gleb, obecność wody. Kielecczyzna, dzięki zróżnicowaniu geologicznemu należy do regionów Polski szczególnie uprzywilejowanych pod względem różnorodności budulca, w tym naturalnego kamienia budowalnego. Stosowano m.in. wapienie dewońskie i marmury tzw. techniczne, wapienie jurajskie, wapienie piaszczyste kredowe, różnorodne piaskowce.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Kamień był tanim, wręcz najtańszym budulcem, a przy tym dostępnym, trwałym i niepalnym. Miejscowa ludność wiedziała, skąd kamień wydobywać i jak go obrabiać. Tradycyjna architektura ludowa jeszcze do lat 80. XX wieku była na Kielecczyźnie bogata i różnorodna.

Należy pamiętać, że w naszym regionie najdłuższą tradycję w dziejach budownictwa murowanego miały obiekty sakralne, które wpisywały się w architektoniczny obraz wsi.

2022-07-26 14:40

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Na świecie może zabraknąć piasku. W wyniku nielegalnego wydobycia cierpi środowisko i giną ludzie

Popyt na piasek używany w budownictwie gwałtownie rośnie i nawet pustynne państwa Bliskiego Wschodu muszą go sprowadzać z odległej Australii czy Kanady. Nielegalne wydobycie tego kluczowego surowca powoduje ogromne szkody dla środowiska naturalnego, a w wojnach „piaskowych mafii” wciąż giną ludzie.

„Politycy, bandyci i policja, wszyscy chcą mnie dopaść. Pisanie prawdy waży na moim życiu” – napisał w 2015 roku niezależny dziennikarz Jarendra Singh, który badał nielegalne wydobycie piasku w północnych Indiach. Dwa tygodnie później przestępcy polali go benzyną i podpalili. W wyniku poparzeń zmarł.
CZYTAJ DALEJ

Aniołowie Stróżowie narodów - objawiały się niosąc przesłania, ostrzeżenia i łaski

2025-09-15 21:54

[ TEMATY ]

Anioł Stróż

Agata Kowalska

Objawienia aniołów towarzyszą ludzkości od niepamiętnych czasów i są obecne w tradycji wielu narodów. Biblia mówi o aniołach jako posłańcach Boga, którzy wypełniają Jego wolę, chronią ludzi i narody oraz przekazują Boże orędzia. W historii świata pojawiają się świadectwa niezwykłych spotkań z tymi niebiańskimi istotami, które objawiały się wybranym osobom, niosąc przesłania, ostrzeżenia i łaski.

Jednym z najstarszych znanych objawień Anioła Stróża narodu jest historia związana z Portugalią. Objawienie Anioła Stróża Portugalii nie jest szeroko udokumentowane w źródłach historycznych, ale jego kult sięga średniowiecza i był silnie zakorzeniony w portugalskiej duchowości. Już w XIV w., w klasztorze Batalha, na jego wschodniej ścianie znajdował się ołtarz poświęcony Aniołowi Stróżowi Portugalii, co wskazuje, że wierzono w jego szczególną rolę jako opiekuna narodu. W 1504 r. na prośbę króla Manuela I papież Juliusz II oficjalnie ustanowił święto Anioła Stróża Królestwa (Anjo Custódio do Reino). Decyzja ta mogła być inspirowana przeświadczeniem, że Portugalia znajduje się pod szczególną opieką anioła, który chroni jej mieszkańców i kieruje jej losami. Choć nie ma konkretnych zapisów o objawieniu się anioła królowi Manuelowi I, fakt, że sam monarcha zwrócił się do papieża o ustanowienie święta, sugeruje, że kult ten był dla niego wyjątkowo ważny. Być może władca sam doświadczył mistycznego natchnienia lub otrzymał świadectwa cudownych interwencji anioła w historii Portugalii.
CZYTAJ DALEJ

Dni Kultury Chrześcijańskiej w Przemyślu

2025-09-17 09:40

ks. Andrzej Bienia

Koncert pieśni pasyjnych

Koncert pieśni pasyjnych

Już po raz kolejny w Przemyślu odbywały się Dni Kultury Chrześcijańskiej. To czas modlitwa, koncertów, spotkań i wystaw, który promuje niezwykle bogatą kulturę chrześcijańską związaną z naszym regionem. Mszy św. inaugurującej wydarzeni przewodniczył abp Adam Szal.

W homilii metropolita przemyski nawiązując do wspomnienia Matki Bożej Bolesnej wskazał na najbardziej znane przedstawienie Matki Bożej: - Dzisiaj wędrując po różnych obiektach zabytkowych, czemu także sprzyjają Dni Kultury Chrześcijańskiej, podziwiamy dzieła artystów. Myślimy się dzisiaj we wspomnienie Matki Bożej Bolesnej, o przedstawieniach figury Maryi, która stała obok krzyża, ale także i Maryi, która trzymała na swoich kolanach martwe ciało Jezusa. Takie właśnie przedstawienie nosi tytuł Pieta. Patrzymy na tę chyba najsłynniejszą Pietę, która jest dziełem Michała Anioła, jest przechowywana i jest obiektem modlitwy i podziwu w bazylice Świętego Piotra na Watykanie. A u nas na Podkarpaciu patrzymy na Pietę, która jest czczona i koronowana przez św. Jana Pawła II w Haczowie – wskazywał hierarcha.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję