Monika Kanabrodzka: Proszę o wyjaśnienie słowa teologia i wskazanie, kim jest obecnie teolog.

Ks. Jarosław Rzymski: Pojęcie to pochodzi ze złożenia greckich słów Theos – Bóg oraz logos – słowo, pojęcie, nauka. Teologia oznacza zatem naukę o Bogu, ale także o wszystkim, co z Nim jest związane. Stąd teolog, oprócz Misterium Boga Trójjedynego, rozważa też świat – od jego stworzenia z człowiekiem na czele, aż po jego dopełnienie na końcu czasów i eschatologię, czyli po rzeczy ostateczne. Szczególne miejsce zajmuje historia zbawienia, tj. wszystko, co Bóg uczynił dla zbawienia człowieka, ze szczytowym punktem w wydarzeniach paschalnych. Teolog podejmuje także refleksję nad Biblią, Maryją, sakramentami, łaską, wiarą Kościoła, a także nad aplikacją prawd wiary w życie moralne chrześcijanina. Zadaniem teologa jest nie tyle podać wiedzę o Bogu, ile odczytując poszczególne prawdy teologiczne, dążyć do Boga, służąc innym swoją wiedzą, ale przede wszystkim przykładem życia.

Skąd możemy pozyskiwać wiedzę teologiczną i jakie ma ona znaczenie w formacji chrześcijańskiej?

Pierwszym i podstawowym źródłem jest Biblia. Sięgać możemy do nauczania soborów, papieży i biskupów. Dziś jest ono łatwo dostępne nie tylko w księgarniach, ale i w prasie, choćby na łamach Niedzieli, czy też w internecie. Zachęcam do wsłuchiwania się w teksty modlitw liturgicznych, zwłaszcza mszalnych, które są bogatym źródłem wiedzy teologicznej. Prosper z Akwitanii nie bez powodu sformułował zasadę lex orandi – lex credendi, czyli prawo modlitwy prawem wiary, albo inaczej: jak wierzysz, tak się modlisz. W formacji chrześcijańskiej wiedza teologiczna mówi nam o Bogu, ale i o świecie, i o człowieku, z prawdą najważniejszą, że Bóg pragnie naszego zbawienia. Nie tylko je zapowiedział, ale i we Wcielonym Synu zrealizował. Ten dar domaga się naszej odpowiedzi, stąd do lex orandi – lex credendi można by dodać kolejny element – lex vivendi. Jak się modlę i jak wierzę ma wpływać na to jak żyję. Wiedza teologiczna ma pomagać w życiu według Bożego zamysłu.

Dlaczego warto studiować teologię? Czy jej zgłębianie zarezerwowane jest wyłącznie dla duchownych?

Studiowanie teologii, choć nie należy zawężać go jedynie do studiów uniwersyteckich, jest poznawaniem wiedzy. Z drugiej strony prawdą jest, że sama wiedza nie zbawia. Studia teologiczne nie są jedynie zaznajamianiem się ze zbiorem prawd wiary, ale przede wszystkim są poznawaniem Boga, które prowadzi do wiary. W pojęciu wiary zawarte są dwa momenty: wierzyć w prawdy o Bogu i wierzyć Bogu. Studia teologiczne łączą te dwa elementy, które powinny być pożądane przez wszystkich, dlatego zgłębianie teologii nie jest zastrzeżone jedynie dla duchownych. Widać to zwłaszcza na uniwersyteckich korytarzach, gdzie obecnie znaczną grupę stanowią świeccy profesorowie i studenci.

Wspomnienie znanego m.in. z gorliwego poszukiwania prawdy św. Tomasza z Akwinu przypada 28 stycznia. Co współczesny człowiek może zaczerpnąć z jego spuścizny?

W dzisiejszym świecie, stawiającym wiarę i rozum po przeciwnych stronach barykady, chcącym rozumem wyśmiać i obalić wiarę, aktualne pozostaje jego przesłanie, że wiara i rozum, ale traktowane łącznie, jako pomocne sobie wzajemnie, mogą doprowadzić do poznania prawdy, której ostatecznym celem jest poznanie Boga. Doktor anielski, mimo nieprzeciętnego umysłu, pozostał ufnym Bogu dzieckiem, kochał modlitwę, zwłaszcza adorację Najświętszego Sakramentu. Po prawie ośmiuset latach od jego narodzin nadal pozostaje wzorem łączenia spraw codziennych ze sprawami Bożymi.