Objawienie biblijne z natury swej ma charakter dynamiczny. „Żywe bowiem jest słowo Boże” (Hbr 4, 12). Nie spadło ono z nieba w formie doskonałej i zamkniętej. Gdy czytamy księgi święte w kluczu chronologicznym, zauważamy z łatwością, jak pewne idee biblijne dojrzewają stopniowo, aż znajdą pełnię w Chrystusie. Tak właśnie jest z ideą mądrości: początkowo jest ona cechą konkretnych ludzi, zwłaszcza króla Salomona. Tradycja biblijna przypisuje mu napisanie kilku ksiąg zwanych mądrościowymi.
Wśród nich pierwsze miejsce zajmuje Księga Przysłów (Przypowieści), zredagowana już po niewoli babilońskiej. Jej długi prolog (1-9) kończy się poetyckim obrazem uosobionej Mądrości. W imieniu Boga zaleca ona samą siebie jako przeciwstawienie „Niewiasty Głupoty”, która zwodzi niedoświadczonych. Ten pierwszy w Biblii obraz Bożej Mądrości podejmą kilkakrotnie inne księgi Starego Testamentu (Księga Hioba, Księga Barucha, Księga Syracha oraz Księga Mądrości Salomona). Umieszczają one zawsze w samym środku swego orędzia motyw duchowej Mądrości, która zachęca ludzi, aby korzystali w potrzebie z jej pomocy (por.: Hi 28; Ba 3-4; Syr 24; Mdr 7-9).
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Reklama
Czytany dzisiaj w liturgii fragment Księgi Syracha wskazuje na hellenistyczne środowisko, w którym żył Syracydes, wnuk autora tego dzieła. Był on tak zachwycony mądrością swego dziadka, że postanowił przełożyć jego księgę z hebrajskiego na grecki. Przekład, którego dokonał, jest jednak czymś więcej niż tylko literalnym oddaniem myśli oryginału. Tłumacz umiejętnie szuka „między wierszami” hebrajskiego poematu głębokiej treści, chcąc ją przekazać greckim czytelnikom, którzy szukają prawdziwej mądrości (sofia).
Zaczyna więc od przedstawienia jej na sposób grecki, w obrazie szlachetnej Niewiasty, która wygłasza pochwałę swych cnót (dosł. „będzie sławiła duszę swoją”, jak tłumaczy ks. Wujek). W pierwszej strofie (tutaj opuszczonej: 24, 3-7) opiewa swoje narodzenie „z ust Najwyższego”, swoją podróż z nieba na ziemię i zdobycie władzy nad światem. Druga strofa (8-11) wyjaśnia, że z woli Bożej ziemską stolicą Mądrości jest świątynia jerozolimska. Nie Ateny zatem, nie Aleksandria – słynna wówczas jako centrum nauki światowej – ale właśnie skromna góra Syjon jest siedzibą prawdziwej Mądrości.
Kościół odnosi dzisiaj te słowa do Chrystusa, który przychodząc na świat, stał się „mocą Bożą i mądrością Bożą” (1 Kor 1, 24). Bogurodzica Dziewica, której liturgia poświęca pierwszy dzień roku, jest tylko „Stolicą Mądrości”, Tronem ziemskim, na którym spoczął jednorodzony Syn Boży. Ona jest „panną mądrą” z Jezusowej przypowieści (por. Mt 25, 1-13), gdyż czerpie nadprzyrodzoną mądrość wprost ze źródła. Wczorajsza uroczystość najlepiej wprowadza w tajemnicę odwiecznego „Słowa, które stało się Ciałem”.