Reklama

Niedziela Kielecka

Pan zawrócił mnie jak Pawła…

Z ks. dr. hab. Marcinem Kowalskim, biblistą, jedynym kapłanem z Polski w Papieskiej Komisji Biblijnej, rozmawia Agnieszka Dziarmaga.

Niedziela kielecka 8/2021, str. IV

[ TEMATY ]

wywiad

kul.pl

Ks. dr hab. Marcin Kowalski

Ks. dr hab. Marcin Kowalski

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Agnieszka Dziarmaga: Jakie są zadania Papieskiej Komisji Biblijnej, czym zajmują się poszczególni jej członkowie?

Ks. dr hab. Marcin Kowalski: Papieska Komisja Biblijna to organ dosyć wiekowy, liczący ponad sto lat, powołany przez Leona XIII (1902). W skład Komisji wchodzi 20 biblistów z całego świata powoływanych przez papieża na okres 5 lat. Początkowo tworzył go zespół kardynałów i konsultorów decydujących o zgodności badań biblijnych z doktryną katolicką w trudnych czasach modernizmu. Badano np. czy Mojżesz jest autorem Pięcioksięgu lub autentyczność IV Ewangelii. W latach 70. z inicjatywy Pawła VI Komisja stała się ciałem zdecydowanie naukowym, skupiającym wykładowców Pisma Świętego z całego świata, wypracowujących dokumenty nt. np. chrystologii, interpretacji Biblii w Kościele, czy stosunku pism chrześcijańskich do judaizmu.

Czy bada ona zagadnienia biblijne z perspektywy raczej historycznej, czy także odnoszonej do kontekstów współczesnych?

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Jedne z ostatnich dokumentów komisji dotyczą zagadnień moralności w Biblii i antropologii biblijnej. Nie są to zatem kwestie czysto historyczne, ale raczej tematy mające przełożenie na współczesny świat i życie. Mam też na myśli dokument Naród żydowski i jego święte Pisma w Biblii chrześcijańskiej, stawiający pytanie, do jakiego stopnia Nowy Testament jest kontynuacją Starego, co z niego czerpiemy w kontekście tego, co wniósł do Pism Chrystus. Inny ważny dokument to Natchnienie i prawda Pisma Świętego; zwrócę tu uwagę na znajdujący się w nim wątek problematycznych tekstów św. Pawła, traktujących o roli kobiet we wspólnotach chrześcijańskich, odniesień do feminizmu i innych delikatnych, a ważnych kwestii, którym dokumenty Kościoła starają się wyjść naprzeciw i pogodzić to, co niezmienne z tym, co zmienne w nauczaniu chrześcijańskim. Ostatni dokument Czym jest człowiek? Zarys antropologii biblijnej podnosi ważne zagadnienia z zakresu antropologii biblijnej: życia rodzinnego, etyki seksualnej, homoseksualizmu w pismach św. Pawła, pracy, emigracji, stosunku do wolności i społeczeństwa. Polacy są w Papieskiej Komisji Biblijnej od lat 80., a ja dzięki ks. prof. Henrykowi Witczykowi mogłem aktywnie przypatrywać się tym pracom. Widać w nich troskę naukowców o zrozumiałość języka badań biblijnych, aby prezentowane treści stawały się aplikowalne do różnych środowisk i obszarów życia chrześcijańskiego.

Specjalizuje się Ksiądz Profesor w Listach św. Pawła. Skąd wziął się ten trop zainteresowań naukowych?

Pojawił się dość z nagła, ale nie od razu. Od czasów seminarium fascynowałem się kulturą żydowską, uczyłem się języka hebrajskiego, pracę magisterską pisałem z Psalmu 84. Jako wikariusz trafiłem do Chmielnika, gdzie odbudowywano pamięć o Żydach i ich lokalnej obecności, odbywały się festiwale i różne wydarzenia kulturowe, były kontakty z Krakowem. Te zainteresowania rozwijałem podczas studiów w Rzymie, ucząc się hebrajskiego i greki. Podczas półrocznego pobytu studyjnego w Jerozolimie, uczestniczeniu w tamtejszym życiu, poznawaniu judaizmu, bywaniu w synagogach – głęboko przekonałem się z kolei do Nowego Testamentu, do pełni objawienia, jaką w Pisma żydowskie wnosi Chrystus. Po powrocie do Rzymu zacząłem uczestniczyć w wykładach i seminariach Jeanna-Noëla Alettiego, specjalisty od św. Pawła, którego sposób prowadzenia zajęć i podejmowane tematy zachwyciły mnie – i zakochałem się w św. Pawle. Doktorat pisałem z Drugiego Listu św. Pawła do Koryntian.

Doznał też Ksiądz podobnej łaski jak św. Paweł...

Reklama

Na obrazku prymicyjnym miałem słowa z Rz 14, 7-8 („Nikt zaś z nas nie żyje dla siebie i nikt nie umiera dla siebie: jeżeli bowiem żyjemy, żyjemy dla Pana; jeżeli zaś umieramy, umieramy dla Pana. I w życiu więc, i w śmierci należymy do Pana”), więc Paweł od początku mi towarzyszył. Podobnie jak Pawła, Pan zawrócił mnie z drogi, co prawda nie do Damaszku, ale do Warszawy, gdzie studiowałem prawo i administrację na UW – Pan mnie zawrócił i nawrócił. Moje późniejsze podróże, wędrówki i wyprawy zagraniczne, wyjazdy do Izraela i Stanów – to takie wędrówki Pawłowe.

Jezus historyczny, antropologia kulturowa czy Biblia w kulturze to kolejne (choć nie wszystkie) obszary badawcze Księdza Profesora...

W Kielcach w Seminarium wykładam cały Stary Testament rozłożony na 3 lata. Ulubione części? Pięcioksiąg, szczególnie Księga Rodzaju, historie patriarchów, ponadto tragiczne i fascynujące historie postaci, jak Dawid, Saul, Samuel – nie można sobie wyobrazić Nowego Testamentu bez Starego, nie miałby on w sobie pełnej historii zbawienia… Z kolei na KUL-u wykładałem przez lata Biblię w kulturze, akcentując wykorzystanie tekstów i tematów biblijnych we współczesnych sztukach, filmie, teatrze, malarstwie. Biblia w kulturze pozostała jednym z moich ulubionych przedmiotów.

Czy te zainteresowania naukowe przekładają się na Księdza codzienność, słowem czy procentują w dydaktyce i głoszeniu Słowa Bożego?

Reklama

Pamiętam dyskusje toczone ze studentami Erasmusa, z muzułmanami, z którymi świetnie się dialogowało i z szacunkiem udawało się nam porozumieć przy lekturze np. historii Abrahama. Moje przepowiadanie bardzo zyskało na tym przedmiocie. Wiele z niego wykorzystaliśmy zresztą w książce Jutro Niedziela pisanej wspólnie z ks. Przemysławem Śliwińskim. Odwołujemy się tam (m.in.) do współczesnego przekazu medialnego, do „krótkich wiadomości tekstowych” od Pana Boga, bo można przecież mówić o Bogu krótko a mądrze, newsowo i chwytliwie. Słowo Boże jest pełne uczuć. Niesie przesłanie, które może zmieniać życie człowieka, uczy, w jaki sposób się spotkać z Bogiem i drugim człowiekiem. Już w Księdze Rodzaju Bóg patrząc na Adama widzi, że nie jest dobrze, aby był on sam… Fizyczna nieobecność drugiego rodzi cierpienie, stąd Boże poszukiwanie lekarstwa na samotność i alienację Adama, które ostatecznie doprowadziło do wcielenia Chrystusa. Podsumowując, wykłady są dla mnie miejscem praktycznej aplikacji kwestii, które badam, a równocześnie przekładają się na moje głoszenie Słowa i pracę duszpasterską, także tę medialną w ramach Dzieła Biblijnego, kiedy przygotowujemy programy radiowe i telewizyjne.

Czy ma Ksiądz receptę na kontakt z Biblią?

Nikt z ludzi nie rodzi się chrześcijaninem, ale nim się staje, jak głosi słynna sentencja Tertuliana, nikt też nie rodzi się biblistą. W historii nawrócenia znakomitego biblisty Scotta Hahna jest m.in. opowieść o tym, jak przysłuchując się katolickiej Mszy św. zrozumiał, że wszystko to, co tam słyszy – to Pismo Święte. Kościół to nasze pierwsze miejsce czytania i słuchania Biblii. Życie Kościoła oparte jest o Słowo Boże. Przypominamy sobie o tym szczególnie świętując ogłoszoną przez papieża Niedzielę Słowa Bożego czy Tydzień Biblijny, który w Kościele polskim obchodzimy po Wielkiej Nocy.

Jakie jest Księdza osobiste doświadczenie Biblii?

Moje osobiste doświadczenie Biblii wyrasta ze wspólnoty oazowej i praktyki Namiotu Spotkania, która doprowadziła mnie do powołania. Coraz bardziej popularną metodą zgłębiania Biblii jest także praktyka Lectio divina. Jak tłumaczy papież Benedykt XVI w adhortacji Verbum Domini, opiera się ona zasadniczo o cztery etapy: co Słowo mówi samo w sobie (lectio)?; co mówi do mnie (meditatio)?; jak odpowiadam na Słowo (oratio)? co zrobię, aby nim żyć i się z nim zżyć (contemplatio)? Klerycy praktykują medytację ignacjańską, a studia w seminarium łączą się także z poznawaniem warsztatu egzegetycznego.

Co by Ksiądz polecał innym? Jak czytać Biblię i potem jak nią żyć?

Zainteresowanym Biblią polecałbym sięgać po kursy, prowadzone przez biblistów w ramach Szkoły Słowa Bożego, włączyć się w Dzieło Biblijne, Telewizyjny Uniwersytet Biblijny, czy korzystać z rekolekcji biblijnych. Codzienną refleksję nad Słowem znajdziemy w Internecie, na kanałach YouTube. Dzisiaj z dostępem do Biblii i wielu pomocy z nią związanych nie ma problemu. Do dyspozycji mamy także coraz liczniejsze komentarze i słowniki, pojawiają się także wciąż nowe tłumaczenia Biblii. Zaczynamy właśnie pracę nad nowatorskim projektem pn. „Biblia dla młodych”, który będzie się starał pogodzić naukę i zagadnienia wiary. Mamy pomysł, jak te kwestie wytłumaczyć.

Ks. dr hab. Marcin Kowalski absolwent KUL (2002), odbył studia specjalistyczne na Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie (2003-11), gdzie uzyskał doktorat. Po powrocie do Polski został zatrudniony na Wydziale Teologii KUL, gdzie uzyskał habilitację. Obecnie jest adiunktem w Katedrze Teologii Biblijnej i Proforystyki.

2021-02-17 09:37

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Posklejać rozbite kryształy

Niedziela przemyska 47/2018, str. VI

[ TEMATY ]

wywiad

Stanisław Gęsiorski

Ks. dr Piotr Baraniewicz

Ks. dr Piotr Baraniewicz

Z ks. dr. Piotrem Baraniewiczem, wiceoficjałem Sądu Metropolitalnego w Przemyślu, rozmawia ks. Zbigniew Suchy (cz. 4)

KS. ZBIGNIEW SUCHY: – Zanim zaistnieje sakrament, potrzebne jest odpowiednie przygotowanie. Niepokoi mnie, że coraz częściej pojawiają się w konfesjonale młodzi ludzie, narzeczeni, z tym zaświadczeniem do spowiedzi, gdzie jest napisane: „tylko jedna spowiedź przedślubna”, co, jak można się domyślić, oznacza, że młodzi mieszkają ze sobą. Czy narzeczeni, którzy z satysfakcją przyjmują tę kartkę i przychodzą w piątek przed ślubem do spowiedzi, nie powinni się zastanowić, czy nie stąpają po bardzo kruchym lodzie?
CZYTAJ DALEJ

Nabożeństwo majowe - znaczenie, historia, duchowość + Litania Loretańska

[ TEMATY ]

Matka Boża

Maryja

nabożeństwo majowe

loretańska

Majowe

nabożeństwa majowe

litania loretańska

Karol Porwich/Niedziela

Maj jest miesiącem w sposób szczególny poświęconym Maryi. Nie tylko w Polsce, ale na całym świecie, niezwykle popularne są w tym czasie nabożeństwa majowe. [Treść Litanii Loretańskiej na końcu artykułu]

W tym miesiącu przyroda budzi się z zimowego snu do życia. Maj to miesiąc świeżych kwiatów i śpiewu ptaków. Wszystko w nim wiosenne, umajone, pachnące, czyste. Ten właśnie wiosenny miesiąc jest poświęcony Matce Bożej.
CZYTAJ DALEJ

Nawet kiedy człowiek zapomina o Bogu, to jednak Bóg nie zapomina o człowieku

2025-05-01 16:30

[ TEMATY ]

rozważania

O. prof. Zdzisław Kijas

Karol Porwich/Niedziela

Nawet kiedy człowiek zapomina o Bogu, kiedy myśli, że Go nie ma lub że umarł, to jednak Bóg nie zapomina o człowieku. Czyż może niewiasta zapomnieć o swym niemowlęciu, ta, która kocha syna swego łona? A nawet, gdyby ona zapomniała, Ja nie zapomnę o tobie. Oto wyryłem cię na obu dłoniach, twe mury są ustawicznie przede Mną (Iz 49, 15-16) – powie Bóg.

Jezus znowu ukazał się nad Jeziorem Tyberiadzkim. A ukazał się w ten sposób: Byli razem Szymon Piotr, Tomasz, zwany Didymos, Natanael z Kany Galilejskiej, synowie Zebedeusza oraz dwaj inni z Jego uczniów. Szymon Piotr powiedział do nich: «Idę łowić ryby». Odpowiedzieli mu: «Idziemy i my z tobą». Wyszli więc i wsiedli do łodzi, ale tej nocy nic nie ułowili. A gdy ranek zaświtał, Jezus stanął na brzegu. Jednakże uczniowie nie wiedzieli, że to był Jezus. A Jezus rzekł do nich: «Dzieci, macie coś do jedzenia?» Odpowiedzieli Mu: «Nie». On rzekł do nich: «Zarzućcie sieć po prawej stronie łodzi, a znajdziecie». Zarzucili więc i z powodu mnóstwa ryb nie mogli jej wyciągnąć. Powiedział więc do Piotra ów uczeń, którego Jezus miłował: «To jest Pan!» Szymon Piotr, usłyszawszy, że to jest Pan, przywdział na siebie wierzchnią szatę – był bowiem prawie nagi – i rzucił się wpław do jeziora. Pozostali uczniowie przypłynęli łódką, ciągnąc za sobą sieć z rybami. Od brzegu bowiem nie było daleko – tylko około dwustu łokci. A kiedy zeszli na ląd, ujrzeli rozłożone ognisko, a na nim ułożoną rybę oraz chleb. Rzekł do nich Jezus: «Przynieście jeszcze ryb, które teraz złowiliście». Poszedł Szymon Piotr i wyciągnął na brzeg sieć pełną wielkich ryb w liczbie stu pięćdziesięciu trzech. A pomimo tak wielkiej ilości sieć nie rozerwała się. Rzekł do nich Jezus: «Chodźcie, posilcie się!» Żaden z uczniów nie odważył się zadać Mu pytania: «Kto Ty jesteś?», bo wiedzieli, że to jest Pan. A Jezus przyszedł, wziął chleb i podał im – podobnie i rybę. To już trzeci raz Jezus ukazał się uczniom od chwili, gdy zmartwychwstał. A gdy spożyli śniadanie, rzekł Jezus do Szymona Piotra: «Szymonie, synu Jana, czy miłujesz Mnie więcej aniżeli ci?» Odpowiedział Mu: «Tak, Panie, Ty wiesz, że Cię kocham». Rzekł do niego: «Paś baranki moje». I znowu, po raz drugi, powiedział do niego: «Szymonie, synu Jana, czy miłujesz Mnie?» Odparł Mu: «Tak, Panie, Ty wiesz, że Cię kocham». Rzekł do niego: «Paś owce moje». Powiedział mu po raz trzeci: «Szymonie, synu Jana, czy kochasz Mnie?» Zasmucił się Piotr, że mu po raz trzeci powiedział: «Czy kochasz Mnie?» I rzekł do Niego: «Panie, Ty wszystko wiesz, Ty wiesz, że Cię kocham». Rzekł do niego Jezus: «Paś owce moje. Zaprawdę, zaprawdę, powiadam ci: Gdy byłeś młodszy, opasywałeś się sam i chodziłeś, gdzie chciałeś. Ale gdy się zestarzejesz, wyciągniesz ręce swoje, a inny cię opasze i poprowadzi, dokąd nie chcesz». To powiedział, aby zaznaczyć, jaką śmiercią uwielbi Boga. A wypowiedziawszy to, rzekł do niego: «Pójdź za Mną!»
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję