Reklama

Czy Wenus nadaje się do życia?

Niedawno świat obiegła wiadomość o wykryciu w atmosferze Wenus fosforowodoru, gazu zwanego inaczej fosfiną, który na Ziemi powstaje w naturalny sposób, jako produkt metabolizmu bakterii beztlenowych. Czy na naszej siostrzanej planecie istnieje życie?

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Jeszcze kilkadziesiąt lat temu tak postawione pytanie obudziłoby ogromną nadzieję na to, że tętniąca życiem Ziemia nie jest w kosmosie wyjątkiem. Obecny stan wiedzy o drugiej planecie od Słońca wywołuje głównie zdumienie, wręcz niedowierzanie, że akurat tam udało się odkryć poszlaki z pewnym prawdopodobieństwem wskazujące na istnienie życia.

Poszukiwanie życia

Układ Słoneczny składa się z ośmiu planet, krążących wokół większości z nich księżyców, planet karłowatych, asteroid, komet oraz ogromnej ilości drobnych odłamków skalnych i lodowych, orbitujących wokół Słońca. Z boku wygląda to trochę tak, jakby nasze najbliższe kosmiczne otoczenie było nie do końca wysprzątanym placem budowy, na którym im dalej od głównej budowli, tym większy bałagan. Jak wielki to plac, najlepiej świadczy fakt, że dwie sondy kosmiczne: Voyager 1 i Voyager 2 dopiero niedawno, po blisko 40 latach podróży, przekroczyły krańce naszego układu gwiezdnego.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

W poszukiwaniu życia pozaziemskiego wytypowano kilka obiektów, na których teoretycznie mogło się ono rozwinąć. Mowa tu oczywiście o Marsie, ale także o lodowych księżycach Jowisza i Saturna, czyli o Europie i Enceladusie, które prawdopodobnie pod grubą zmrożoną skorupą kryją głębokie oceany ciekłej wody. Ciekawość wzbudza także największy w Układzie Słonecznym księżyc obiegający Saturna, skryty za grubą warstwą atmosfery – Tytan.

Reklama

Wenus jako miejsce choćby teoretycznie sprzyjające życiu nie była brana pod uwagę.

Wenus? To chyba żart...

Reklama

Druga planeta od Słońca nazywana jest siostrzaną planetą Ziemi ze względu na bardzo podobną wielkość i skład chemiczny. Podobnie jak Ziemia jest globem skalistym z gęstą atmosferą, która jest jednak zupełnie odmienna od znanego nam powietrza. Wnioski z dotychczasowych badań Wenus są takie, że przez ok. 3 mld lat mogły tam istnieć warunki do powstania życia. Atmosfera mogła składać się głównie z azotu, a powierzchnię mógł pokrywać rozległy ocean wody. Posiadane przez nas informacje pochodzą z sond, które z niemałym trudem lądowały na Wenus, aby przez co najwyżej kilkadziesiąt minut nadawać, zanim zostały zniszczone przez ciśnienie atmosferyczne i temperaturę. Informacji dostarczają nam również radarowe mapy prawie całej powierzchni planety, która wydaje się dość młoda. Powstała dzięki gwałtownym procesom wulkanicznym, mającym miejsce między 700 a 400 mln lat temu. Doprowadziły one do katastrofy ekologicznej w postaci efektu cieplarnianego i obecnie ok. 96,5% masy atmosfery składa się z dwutlenku węgla. Średnia temperatura na powierzchni Wenus to 460oC, a ciśnienie przy jej powierzchni jest 92 razy większe niż na powierzchni Ziemi, takie jakie panuje w oceanie na głębokości 1 km. Ponad warstwami CO2 znajdują się grube chmury dwutlenku siarki i kondensujących się w nich kropel kwasu siarkowego. Chmury te odbijają 60% światła słonecznego i to głównie dzięki nim Wenus tak wspaniale prezentuje się na nocnym niebie.

Niespodzianka w chmurach

14 września dwa zespoły badawcze – jeden z Uniwersytetu w Cardiff, a drugi z MIT (Instytut Techniczny Massachusetts) – ogłosiły wykrycie gazu, fosforowodoru, w atmosferze Wenus. Mogłoby się wydawać, że jeszcze jeden trujący gaz na sąsiedniej planecie to nic nadzwyczajnego, tymczasem wiadomość wywołała niemałe poruszenie. Jednym z badaczy z MIT, opracowującym wyniki badań, jest Polak pracujący w Stanach Zjednoczonych – astrobiolog dr Janusz Pętkowski. Jego zadaniem była analiza, czy fosforowodór mógł się znaleźć w atmosferze Wenus inaczej niż jako produkt beztlenowych bakterii. Okazało się, że po wzięciu pod uwagę działalności Słońca i procesów zachodzących na powierzchni i w atmosferze ilość tego gazu powinna być tysiąckrotnie mniejsza niż zaobserwowano. Sam dr Pętkowski studzi nastroje. Uważa, że źródłem gazu może być nietypowa geologia planety lub chemia jej atmosfery. Mogą być za to odpowiedzialne procesy, o których nie mamy pojęcia, i czekają one dopiero na odkrycie. Zaledwie jedną z hipotez jest biologiczne źródło fosforowodoru. Entuzjaści jednak przypominają, że gaz znaleziono w chmurach na wysokości ok. 50 km nad powierzchnią, gdzie temperatura waha się między 20 a 80oC, czyli w warunkach mogących sprzyjać utrzymaniu życia...

No cóż, jeśli chcemy to sprawdzić, powinniśmy wysłać na Wenus sondy.

Kiedy polecimy to sprawdzić?

Reklama

Tak się szczęśliwie złożyło, że niektóre badania można będzie przeprowadzić właściwie natychmiast. Od 2018 r. w drodze do planety Merkury znajduje się sonda agencji kosmicznych z Europy (ESA) i Japonii (JAXA) o nazwie BepiColombo. Sonda leci w kierunku Słońca, dlatego bardzo przyspiesza z powodu ogromnej siły grawitacji gwiazdy. Aby wytracić prędkość, dokona dwóch przelotów w pobliżu Wenus. Pierwszy nastąpi już 16 października, będzie przebiegał ok. 10 tys. km ponad powierzchnią planety i nie jest pewne, czy instrument naukowy (o nazwie MERTIS) przeznaczony do badania atmosfery będzie mógł wykryć cokolwiek z tej odległości. Na szczęście kolejne zbliżenie do Wenus planowane jest na sierpień 2021 r. i będzie w znacznie mniejszej odległości od planety – ok. 550 km. Naukowcy będą mieli rok na odpowiednie przeprogramowanie urządzeń, tak aby można było jak najwięcej dowiedzieć się o Wenus przy okazji misji na Merkurego.

Atmosferę Wenus będzie badać także sonda firmy Rocket Lab. Jest to przedsięwzięcie prywatne, całkowicie sfinansowane ze środków firmy, której szef– Peter Beck nie kryje się z obsesją na punkcie tej planety. Lot sondy planowany jest na 2023 r., a inżynierowie firmy mają czas na zaprojektowanie urządzeń do wykrywania fosforowodoru – ich czujniki mogą jako pierwsze potwierdzić jego występowanie, ponieważ żadna agencja kosmiczna nie zdąży wysłać swoich sond przed próbnikiem Rocket Lab.

Wielcy gracze na kosmicznym rynku, czyli NASA i Roskosmos, zapowiedzieli położenie większego nacisku na badania Wenus. W przypadku NASA chodzi o wybór z czterech projektów badawczych zgłoszonych do realizacji. W połowie przyszłego roku agencja dokona wyboru między misją na Trytona (jednego z księżyców Neptuna), Io (wulkaniczny księżyc Jowisza) oraz dwoma projektami badawczymi Wenus. W świetle najnowszych odkryć projekty wenusjańskie mogą się czuć pewniakami, jeśli chodzi o dalszą realizację.

Roskosmos – Rosyjska Agencja Kosmiczna – także planuje dwie misje, jedną wspólnie z NASA, a drugą samodzielnie. Historycznie Rosjanie mają największe zasługi w badaniu Wenus. Wysłali tam najwięcej sond i jako jedyni posadzili na powierzchni planety kilka lądowników. Na pewno w badaniach sąsiadki Ziemi nie powiedzieli jeszcze ostatniego słowa.

Czy wiesz, że...
* Wenus jest ciałem niebieskim najlepiej widocznym na naszym niebie po Słońcu i Księżycu. Światło odbite przez tę planetę jest tak jasne, że może powodować powstawanie cieni na powierzchni Ziemi.
* Na Wenus doba trwa dłużej niż tamtejszy rok! Planeta obiega Słońce w ciągu 224 ziemskich dni, natomiast pełny obrót wokół własnej osi trwa 243 ziemskie dni. W dodatku Wenus obraca się w przeciwnym kierunku niż wszystkie planety w Układzie Słonecznym.
* Pierwsze czarno-białe zdjęcia powierzchni planety przesłała radziecka sonda Wenera 9 w 1975 r. W 1982 r. pierwsze kolorowe zdjęcie przesłała sonda Wenera 13.

2020-10-07 12:39

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Droga ku gwiazdom

Z Henrykiem Sielewiczem, polskim astronomem z Wileńszczyzny, rozmawia Leszek Wątróbski

Leszek Wątróbski: Jest Pan samoukiem i pasjonatem astronomii.
CZYTAJ DALEJ

„Przyjaciel Boga” - największy na świecie film dokumentalny o św. Janie Pawle II

2024-12-23 15:45

[ TEMATY ]

film

św. Jan Paweł II

Biały Kruk

mat. prasowy

„Przyjaciel Boga” to niezwykły film dokumentalny wydawnictwa Biały Kruk, który w wyjątkowy sposób opowiada o życiu i duchowości św. Jana Pawła II, największego autorytetu XX wieku. Reżyser Katarzyna Kotula zabiera widzów w podróż przez miejsca, które były kluczowe w życiu Karola Wojtyły – od jego rodzinnych Wadowic, przez Kraków i Kalwarię Zebrzydowską, aż po Rzym, gdzie jako papież zyskał miano „Papieża Nadziei”.

Dokument przybliża postać Jana Pawła II z perspektywy jego bliskich współpracowników. W filmie głos zabierają m.in. Arturo Mari – osobisty fotograf papieża, który przez ponad 27 lat towarzyszył mu podczas najważniejszych chwil pontyfikatu, oraz biskup Piero Marini – wieloletni mistrz papieskich ceremonii liturgicznych, czy Adam Bujak, który fotograficznie towarzyszył Janowi Pawłowi II jeszcze od czasów krakowskich. Ich wspomnienia i refleksje tworzą wyjątkowy portret papieża jako człowieka głębokiej wiary, pokory i niezwykłej mądrości.
CZYTAJ DALEJ

Kiedy i jak rozpocznie się Jubileusz?

2024-12-24 11:40

[ TEMATY ]

papież Franciszek

Rok Święty 2025

pierwszy pielgrzym

PAP/EPA

Papież Franciszek

Papież Franciszek

W wigilijny wieczór papież Franciszek zainauguruje Rok Święty. Po otwarciu Drzwi Świętych Bazyliki Watykańskiej przejdzie przez nie jako pierwszy pielgrzym nadziei, a za nim pójdzie ok. 50 osób reprezentujących wiernych na całym świecie. W uroczystości wezmą udział przedstawiciele innych Kościołów chrześcijańskich. Wydarzenie będzie transmitowane przez światowe media. Poprzedzi je koncert dzwonów zapowiadający otwarcie Roku Jubileuszowego.

Drzwi do wiecznego życia
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję