W 1996 r. PGNiG podpisało z Gazpromem tzw. kontrakt jamalski na dostawy gazu do Polski. Umowa ta była powszechnie krytykowana, zwłaszcza ze względu na wyjątkowo wysokie ceny, których Rosjanie żądali za swój gaz. To m.in. z tego powodu w 2018 r. PGNiG ogłosiło, że nie będzie przedłużać kończącej się w 2022 r. umowy, co potwierdził w rozmowie z Niedzielą prezes przedsiębiorstwa Jerzy Kwieciński.
Trybunał Arbitrażowy w Sztokholmie 30 marca 2020 r. wydał decyzję o zmianie zapisów na korzyść strony polskiej. Oznaczało to, że Gazprom musi zwrócić nadpłatę za gaz od dnia, w którym Polska złożyła ten wniosek, co oszacowano na 1,5 mld dol., czyli ok. 6 mld zł. To ogromna kwota, bo stanowi 10% czystego zysku Gazpromu.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Kłopoty Gazpromu
Reklama
W połowie czerwca PGNiG poinformowało o zawarciu z Gazpromem odpowiedniego aneksu do kontraktu jamalskiego, który umożliwił zwrot tych pieniędzy. Gazprom Export przedstawił oficjalny komunikat, w którym poinformowano, że należne Polakom pieniądze zostały już przelane na konto. Jednocześnie spółka zastrzegła, że nie zgadza się z wyrokiem i ma zamiar się od niego odwoływać. Trzeba jednak zaznaczyć, że nawet przyjazne Kremlowi rosyjskie media piszą, iż szanse na pomyślne rozpatrzenie apelacji są minimalne – eksperci oceniają, że obecna koniunktura na rynku europejskim zmniejsza szanse Gazpromu na wygraną w tym sporze. Przypomnijmy, że to nie pierwsza tego typu sytuacja, wcześniej rosyjski koncern musiał wypłacić odszkodowanie ukraińskiej spółce Naftohaz.
Tym samym sytuacja Gazpromu staje się coraz trudniejsza, co przyznają nawet rosyjscy analitycy: udział spółki w europejskim rynku paliw szybko się zmniejsza, w głównej mierze za sprawą Polski i naszych sojuszników. Prezes Kwieciński mówił niedawno, że obecnie kupujemy ze Wschodu już tylko 60% gazu i procent ten będzie stale malał. – W drugiej połowie 2022 r. zostanie uruchomiony gazociąg Baltic Pipe, którym będziemy sprowadzać gaz wydobywany na Norweskim Szelfie Kontynentalnym. Będzie to również gaz pochodzący z norweskich koncesji należących do PGNiG – powiedział Jerzy Kwieciński.
Utopione pieniądze
Strategiczną inwestycją okazała się budowa terminalu w Świnoujściu (przypomnijmy, że jednym z pomysłodawców i gorących orędowników tej inwestycji był prezydent Lech Kaczyński). – Dzięki terminalowi już teraz możemy sprowadzać gaz z całego świata. Dla Polski to element budowania bezpieczeństwa energetycznego, dla PGNiG – możliwość wyboru dostawcy, co oznacza bezpieczeństwo zaopatrzenia i optymalne ceny – podkreślił prezes PGNiG.
Rosjanie nie tylko Polsce musieli oddać pieniądze. Wcześniej o zwrot upomnieli się Ukraińcy.
To dobra wiadomość dla Polaków, bo dzięki temu ceny gazu spadają. Optymistycznych wieści jest więcej. Dzięki inwestycjom takim jak terminal w Świnoujściu i Baltic Pipe, nasz kraj staje się nie tylko odbiorcą płynnego złota, ale także jednym z ważniejszych pośredników w jego dystrybucji. Na naszych oczach tworzy się nowy łańcuch dostaw, którego Polska i kraje powiązane z nami ideą Międzymorza stają się głównymi beneficjentami, ku niezadowoleniu Rosji i Niemiec.
Sytuację Rosji i Niemiec dodatkowo komplikuje wspierana przez USA blokada budowy drugiej nitki gazociągu Nord Stream. Firmy i rządy obu krajów utopiły w niej gigantyczne pieniądze, a nic nie wskazuje na to, by w najbliższym czasie mogły je przekuć na realne zyski. Rosji pozostaje w tej chwili dramatyczne poszukiwanie innych nabywców. Jednym z nich stały się Chiny, ale pozycja Moskwy wobec Pekinu coraz bardziej przypomina pozycję petenta, a nie dostawcy. >>n
