Zostały zrobione badania w archiwum Yad Vashem w Jerozolimie. Główny cel badawczy został zawarty w pytaniu: Czy księża udzielali pomocy Żydom w czasie Zagłady, czy może byli obojętni na ich tragedię?
Informacje zebrane w Yad Vashem ukazują wyraźnie, że polscy duchowni zajęli zdecydowane stanowisko w obliczu Zagłady. Znaczna liczba kapłanów ryzykowała własne życie, aby ocalić istnienie żydowskie. Udało nam się odnaleźć informacje na temat ponad 110 księży rzymskokatolickich. Według relacji osób ocalałych z Holokaustu, kapłani pomagali im na przeróżne sposoby. Najczęściej spotykaną formą pomocy było wydawanie dla nich fałszywych metryk chrztu (i innych dokumentów), a także znajdowanie bezpiecznego schronienia u rodzin katolickich lub zatrudnienie ich jako pracowników parafii. Należy jednak dodać, że liczba ponad 110 kapłanów pochodzi tylko z jednego archiwum. Badania przeprowadzone przez Fundację Righteous for the World oraz innych naukowców w wielu różnych archiwach i państwach, dowodzą temu, że około 1000 księży katolickich w Polsce brało udział w ratowaniu ludności żydowskiej w czasie Zagłady (zob. http: //www.kpk-toronto.org/archives/clergy_ recue_kpk.pdf).
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Dochodząc do tego wniosku uświadomiliśmy sobie fakt, że prawdopodobnie nie widzieliśmy jeszcze wszystkich dokumentów w Yad Vashem dotyczących tego tematu. Wszakże opracowana baza danych archiwum i program badań sprawiały wrażenie, że zbadaliśmy prawie wszystkie dokumenty aktualnie dostępne. Co więcej, większość z nich stanowi źródła, które nigdy dotąd nie były opublikowane. Badania te jednak wciąż trwają i mamy nadzieję, że będą znaczącym wkładem w interdyscyplinarne badania związane z Holokaustem.
Wyniki badań w Yad Vashem są dostępne na tym linku:
