Ma moc budowania mostów

50. Światowy Dzień Środków Masowego Przekazu, obchodzony w Polsce 18 września, jest okazją do refleksji na temat czytanych, słuchanych i oglądanych materiałów. To także dzień, w którym możemy poznać oczekiwania współczesnych odbiorców.

Dostępność

– Spodziewamy się od mediów prawdy, trochę więcej spokoju i mniej kłótni osób, które „na siebie nadają” cały czas – mówią Monika i Wojtek Tulejowie z Krakowa. – Od dziennikarzy oczekujemy przedstawiania tematów w prawdziwym świetle i nienakręcania ludzi np. do nienawiści czy wyśmiewania. Dziennikarz powinien być również osobą dostępną i otwartą, nie tylko na jedną dziedzinę, ale na wiele tematów – dodaje małżeństwo.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Zero manipulacji

– Dziennikarze oraz media odgrywają ważną rolę, gdyż to właśnie dzięki ich działalności obejmującej przygotowanie, następnie przedstawienie materiałów, odbiorcy mogą uzyskać informacje dotyczące różnych dziedzin życia. Osobiście spodziewam się po dziennikarzach i wszelkiego rodzaju środkach masowego przekazu prezentacji rzetelnej i sprawdzonej informacji. Nie pochwalam używania technik manipulacyjnych oraz przedstawiania wiadomości niekiedy wyjętych z kontekstu – mówi Aga.

Lokalność

Reklama

– Ja jestem z pokolenia, które urodziło się po latach komuny. Ludzie są przyzwyczajeni, że tamte czasy się skończyły, a z nimi propaganda. Z mojej perspektywy wygląda to inaczej – twierdzi Wojciech Bugaj. Zaznacza, że oglądając wiadomości, chciałby poznać opinie obu stron w jednym materiale. – Chcąc jednak dowiedzieć się prawdy, często muszę oglądać dwie przeciwne strony i samemu wyciągać wnioski. Ważne jest, aby umieć oddzielić opinię od faktów – dodaje. – Często, nie wiedząc o tym, bierzemy sugestię za fakt, bo brakuje linii oddzielającej jedno od drugiego.

– Młodzi tworzą swoje, niezależne kanały, w których mogą mówić o swych zainteresowaniach. Główne media za bardzo skupiają się na znanych wydarzeniach, a zwykli ludzie też chcą czegoś się nowego dowiedzieć. Wiem, jak ciężko przebić się z wydarzeniem, które dzieje się lokalnie – mówi Wojciech. – Można zderzyć się z tym, że jak ktoś nie zna tematu, to go nie weźmie ani też nie zainteresuje się kimś „małym”.

Wielka odpowiedzialność

Światowy Dzień Środków Masowego Przekazu, zainicjowany przez Sobór Watykański II, jest obchodzony w Kościele od 1967 r.; w wielu krajach w niedzielę przed uroczystością Zesłania Ducha Świętego. Episkopaty krajowe mogą wyznaczać własne daty tego dnia, stąd w Polsce obchodzimy go zawsze w III niedzielę września.

W Roku Jubileuszowym hasłem jest relacja „Komunikacja i Miłosierdzie – owocne spotkanie”. Język to jedno z podstawowych narzędzi mediów. – „Komunikacja ma moc budowania mostów, sprzyjania spotkaniu i integracji, ubogacając w ten sposób społeczeństwo. Jak to dobrze, gdy widzimy osoby zaangażowane w staranne dobieranie słów i gestów, ażeby przezwyciężyć nieporozumienia, uleczyć zranioną pamięć i budować pokój oraz zgodę” – napisał papież Franciszek w swoim orędziu na tegoroczny dzień. Apeluje, aby język polityki i dyplomacji także zainspirował się miłosierdziem, „które nigdy nie traktuje niczego jako stracone”.

Ojciec Święty zaprasza wszystkich ludzi dobrej woli do odkrycia na nowo mocy miłosierdzia, „aby uzdrawiać porozrywane relacje i przywrócić pokój i zgodę między rodzinami i we wspólnotach”. Podkreśla, jak istotne jest to, co i jak mówimy. Język miłości zawsze otwiera nas na drugą osobę, prowadzi do otwartości i dialogu, w którym wiele rzeczy może zostać wyjaśnionych i rozwiązanych. Nie jest możliwe zbudowanie trwałych mostów bez mówienia prawdy, którą Państwo cenicie i oczekujecie od nas, dziennikarzy. Komunikacja, jej narzędzia i przestrzenie to dar, ale także i wielka odpowiedzialność, jak napisał Ojciec Święty. Dobrze jest przy tym pamiętać, że tylko wzajemna miłość, czyli życzliwość i szacunek, także dla tych, którzy myślą inaczej, mogą spoić te mosty. W kontekście słów Papieża uczmy się więc je budować – w rodzinach, w mediach, we wspólnotach i w społeczeństwie.

Urodził się około 349 r. w Antiochii w Syrii (dzisiaj Antakya na południu Turcji), tam też podejmował posługę kapłańską przez około 11 lat, aż do 397 r., gdy został mianowany biskupem Konstantynopola. W stolicy cesarstwa pełnił posługę biskupią do czasu dwóch wygnań, które nastąpiły krótko po sobie - między 403 a 407 r. Dzisiaj ograniczymy się do spojrzenia na lata antiocheńskie Chryzostoma. W młodym wieku stracił ojca i żył z matką Antuzą, która przekazała mu niezwykłą wrażliwość ludzką oraz głęboką wiarę chrześcijańską. Odbył niższe oraz wyższe studia, uwieńczone kursami filozofii oraz retoryki. Jako mistrza miał Libaniusza, poganina, najsłynniejszego retora tego czasu. W jego szkole Jan stał się wielkim mówcą późnej starożytności greckiej. Ochrzczony w 368 r. i przygotowany do życia kościelnego przez biskupa Melecjusza, przez niego też został ustanowiony lektorem w 371 r. Ten fakt oznaczał oficjalne przystąpienie Chryzostoma do kursu eklezjalnego. Uczęszczał w latach 367-372 do swego rodzaju seminarium w Antiochii, razem z grupą młodych. Niektórzy z nich zostali później biskupami, pod kierownictwem słynnego egzegety Diodora z Tarsu, który wprowadzał Jana w egzegezę historyczno-literacką, charakterystyczną dla tradycji antiocheńskiej. Później udał się wraz z eremitami na pobliską górę Sylpio. Przebywał tam przez kolejne dwa lata, przeżyte samotnie w grocie pod przewodnictwem pewnego „starszego”. W tym okresie poświęcił się całkowicie medytacji „praw Chrystusa”, Ewangelii, a zwłaszcza Listów św. Pawła. Gdy zachorował, nie mógł się leczyć sam i musiał powrócić do wspólnoty chrześcijańskiej w Antiochii (por. Palladiusz, „Życie”, 5). Pan - wyjaśnia jego biograf - interweniował przez chorobę we właściwym momencie, aby pozwolić Janowi iść za swoim prawdziwym powołaniem. W rzeczywistości, napisze on sam, postawiony wobec alternatywy wyboru między trudnościami rządzenia Kościołem a spokojem życia monastycznego, tysiąckroć wolałby służbę duszpasterską (por. „O kapłaństwie”, 6, 7), gdyż do tego właśnie Chryzostom czuł się powołany. I tutaj nastąpił decydujący przełom w historii jego powołania: został pasterzem dusz w pełnym wymiarze! Zażyłość ze Słowem Bożym, pielęgnowana podczas lat życia eremickiego, spowodowała dojrzewanie w nim silnej konieczności przepowiadania Ewangelii, dawania innym tego, co sam otrzymał podczas lat medytacji. Ideał misyjny ukierunkował go, płonącą duszę, na troskę pasterską. Między 378 a 379 r. powrócił do miasta. Został diakonem w 381 r., zaś kapłanem - w 386 r.; stał się słynnym mówcą w kościołach swego miasta. Wygłaszał homilie przeciwko arianom, następnie homilie na wspomnienie męczenników antiocheńskich oraz na najważniejsze święta liturgiczne. Mamy tutaj do czynienia z wielkim nauczaniem wiary w Chrystusa, również w świetle Jego świętych. Rok 387 był „rokiem heroicznym” dla Jana, czasem tzw. przewracania posągów. Lud obalił posągi cesarza, na znak protestu przeciwko podwyższeniu podatków. W owych dniach Wielkiego Postu, jak i wielkiej goryczy z powodu ogromnych kar ze strony cesarza, wygłosił on 22 gorące „Homilie o posągach”, ukierunkowane na pokutę i nawrócenie. Potem przyszedł okres spokojnej pracy pasterskiej (387-397). Chryzostom należy do Ojców najbardziej twórczych: dotarło do nas jego 17 traktatów, ponad 700 autentycznych homilii, komentarze do Ewangelii Mateusza i Listów Pawłowych (Listy do Rzymian, Koryntian, Efezjan i Hebrajczyków) oraz 241 listów. Nie uprawiał teologii spekulatywnej, ale przekazywał tradycyjną i pewną naukę Kościoła w czasach sporów teologicznych, spowodowanych przede wszystkim przez arianizm, czyli zaprzeczenie boskości Chrystusa. Jest też ważnym świadkiem rozwoju dogmatycznego, osiągniętego przez Kościół w IV-V wieku. Jego teologia jest wyłącznie duszpasterska, towarzyszy jej nieustanna troska o współbrzmienie między myśleniem wyrażonym słowami a przeżyciem egzystencjalnym. Jest to przewodnia myśl wspaniałych katechez, przez które przygotowywał katechumenów na przyjęcie chrztu. Tuż przed śmiercią napisał, że wartość człowieka leży w „dokładnym poznaniu prawdziwej doktryny oraz w uczciwości życia” („List z wygnania”). Te sprawy, poznanie prawdy i uczciwość życia, muszą iść razem: poznanie musi się przekładać na życie. Każda jego mowa była zawsze ukierunkowana na rozwijanie w wierzących wysiłku umysłowego, autentycznego myślenia, celem zrozumienia i wprowadzenia w praktykę wymagań moralnych i duchowych wiary. Jan Chryzostom troszczył się, aby służyć swoimi pismami integralnemu rozwojowi osoby, w wymiarach fizycznym, intelektualnym i religijnym. Różne fazy wzrostu są porównane do licznych mórz ogromnego oceanu: „Pierwszym z tych mórz jest dzieciństwo” (Homilia 81, 5 o Ewangelii Mateusza). Rzeczywiście, „właśnie w tym pierwszym okresie objawiają się skłonności do wad albo do cnoty”. Dlatego też prawo Boże powinno być już od początku wyciśnięte na duszy, „jak na woskowej tabliczce” (Homilia 3, 1 do Ewangelii Jana): w istocie jest to wiek najważniejszy. Musimy brać pod uwagę, jak ważne jest, aby w tym pierwszym etapie życia człowiek posiadł naprawdę te wielkie ukierunkowania, które dają właściwą perspektywę życiu. Dlatego też Chryzostom zaleca: „Już od najwcześniejszego wieku uzbrajajcie dzieci bronią duchową i uczcie je czynić ręką znak krzyża na czole” (Homilia 12, 7 do Pierwszego Listu do Koryntian). Później przychodzi okres dziecięcy oraz młodość: „Po okresie niemowlęcym przychodzi morze okresu dziecięcego, gdzie wieją gwałtowne wichury (…), rośnie w nas bowiem pożądliwość…” (Homilia 81, 5 do Ewangelii Mateusza). Potem jest narzeczeństwo i małżeństwo: „Po młodości przychodzi wiek dojrzały, związany z obowiązkami rodzinnymi: jest to czas szukania współmałżonka” (tamże). Przypomina on cele małżeństwa, ubogacając je - z odniesieniem do cnoty łagodności - bogatą gamą relacji osobowych. Dobrze przygotowani małżonkowie zagradzają w ten sposób drogę rozwodowi: wszystko dzieje się z radością i można wychowywać dzieci w cnocie. Gdy rodzi się pierwsze dziecko, jest ono „jak most; tych troje staje się jednym ciałem, gdyż dziecko łączy obie części” (Homilia 12, 5 do Listu do Kolosan); tych troje stanowi „jedną rodzinę, mały Kościół” (Homilia 20, 6 do Listu do Efezjan). Przepowiadanie Chryzostoma dokonywało się zazwyczaj podczas liturgii, w „miejscu”, w którym wspólnota buduje się Słowem i Eucharystią. Tutaj zgromadzona wspólnota wyraża jeden Kościół (Homilia 8, 7 do Listu do Rzymian), to samo słowo jest skierowane w każdym miejscu do wszystkich (Homilia 24, 2 do Pierwszego Listu do Koryntian), zaś komunia Eucharystyczna staje się skutecznym znakiem jedności (Homilia 32, 7 do Ewangelii Mateusza). Jego plan duszpasterski był włączony w życie Kościoła, w którym wierni świeccy przez fakt chrztu podejmują zadania kapłańskie, królewskie i prorockie. Do wierzącego laika mówi: „Również ciebie chrzest czyni królem, kapłanem i prorokiem” (Homilia 3, 5 do Drugiego Listu do Koryntian). Stąd też rodzi się fundamentalny obowiązek misyjny, gdyż każdy w jakiejś mierze jest odpowiedzialny za zbawienie innych: „Jest to zasada naszego życia społecznego (…) żeby nie interesować się tylko sobą” (Homilia 9, 2 do Księgi Rodzaju). Wszystko dokonuje się między dwoma biegunami, wielkim Kościołem oraz „małym Kościołem” - rodziną - we wzajemnych relacjach. Jak możecie zauważyć, Drodzy Bracia i Siostry, ta lekcja Chryzostoma o autentycznej obecności chrześcijańskiej wiernych świeckich w rodzinie oraz w społeczności pozostaje również dziś jak najbardziej aktualna. Módlmy się do Pana, aby uczynił nas wrażliwymi na nauczanie tego wielkiego Nauczyciela Wiary.