MARIUSZ RZYMEK: – Ciężkim „obiektem” do fotografowania był Jan Paweł II?

GRZEGORZ GAŁĄZKA: – Janowi Pawłowi II zdjęcia robiło się w miarę łatwo, a to dlatego, że był fotogeniczny. Na dodatek z wiekiem jego twarz się zmieniała, co mnie jako portreciście, bardzo ułatwiało sprawę. Praktycznie w czasie każdej uroczystości można było wykonać wiele różniących się od siebie ujęć. Poza tym Jan Paweł II w swoim zachowaniu był nieszablonowy, więc i okazji do zrobienia dobrych zdjęć dawał bardzo dużo. Pamiętam na przykład, że nawet jeśli był spóźniony, to zmieniał kurs i szedł do dzieci. Lubił się przy nich zatrzymać, aby choć przez krótką chwilę móc je przytulić, pozdrowić, zażartować. Choćby jak na tym zdjęciu, gdzie dziewczynka była trochę smutna i się tak dziwnie patrzyła. Widząc to Papież wydął dla niej wargi, żeby ją rozśmieszyć. Temu wielkiemu człowiekowi, wielkiemu Papieżowi, bez trudu przychodziły takie normalne ludzkie gesty.

– Czy dokumentując pontyfikat Jana Pawła II był Pan świadkiem sytuacji, w której Papież groził fotografom palcem, za to, że nie dają mu chwili wytchnienia?

– Fotografom raczej nie groził palcem. Wręcz odwrotnie. Zdarzało mu się z nas żartować. Kiedyś zrobił z dłoni jakby soczewki i przyłożył do oczu. Tak stał i pozował, a zdjęcie to obiegło cały świat. Palcem groził natomiast, gdy głosił bardzo ważne i trudne przemówienia. O choćby takie jak to z Sycylii, gdy odniósł się do problemu mafii. Przed jego wizytą niektórzy komentatorzy sugerowali, że Papież pominie ten temat, gdyż wywoływał on strach. Tymczasem nie tylko, że powiedział mocne słowa, które Włosi pamiętają do dziś, ale też i krzyknął.

– Przez lata pracy w Watykanie ile zdjęć Jana Pawła II zdołał Pan wykonać?

– Zrobiłem około miliona wszystkich zdjęć. Ile dokładnie? Tego nie jestem w stanie policzyć. Natomiast nie wszystkie z nich zachowałem. Część był poruszona, a na innych były pewne elementy w wyrazie twarzy Papieża, które mi się nie podobały. Zdarzało się też tak, że ktoś kogoś przysłonił, więc takie zdjęcia od razu usuwałem. W moim archiwum zachowuję jedynie takie zdjęcia, które mnie nie ośmieszają jako fotografa.

– Czy wybierając zdjęcia pod jakiś tekst, album bądź wystawę, wraca Pan do fotografii, które w pierwszym rzucie odrzucił Pan jako nie dość dobre?

– Tak się zdarza i nie jest to nic nadzwyczajnego. Kiedy robi się pierwszą selekcję, wtedy jest się pod wpływem konkretnego wydarzenia, zasłyszanych słów i przeżywanych emocji. Pewnie dlatego wybiera się takie, a nie inne fotografie. Reszta zaś trafia do archiwum. Po jakimś czasie, gdy szuka się zdjęcia pod nowy temat, nagle wyciąga się z niego te, na które wcześniej nie zwracało się nawet uwagi. Tutaj sprawa jest prosta. Zdjęcie trzeba dopasować do tematu, i to, które lepiej pasuje, wygrywa.

– Doświadczenie z pracy zdobyte przy Janie Pawle II ułatwia teraz Panu fotografowanie papieża Franciszka?

– Doświadczenie zawsze pomaga. Trzeba jednak uważać, żeby nie popaść w rutynę. Papież Franciszek ma pewne cechy Jana Pawła II. Tak samo jak on spotyka się z dziećmi, z chorymi. Można powiedzieć, że nie robi nic więcej ponad to, co robił Jan Paweł II. Mimo to sceny z Franciszkiem, które utrwalam, są wyjątkowo wzruszające. Dobrze, że fotografia pozwala zatrzymać ten czas, bo gdy upłyną lata, to właśnie za jej sprawą będzie można wrócić do tego, co przeżywało się dziś. Tak już jest, że ludzie pamiętają ostatnie zdarzenia, a te wcześniejsze trzeba zapisywać np. na kliszy.

– Pontyfikat Jana Pawła II był dość mocno pokazywany i komentowany w polskich mediach. Obecnie, gdy za sterem Kościoła stoi papież Franciszek, do uszu odbiorców docierają jedynie szczątkowe informacje o papieskich pielgrzymkach czy nauczaniu. Czy takie embargo na wieści z Watykanu dominuje również we włoskiej przestrzeni prasowo-telewizyjnej?

– We Włoszech w głównych dziennikach różnie to bywa. Czasami jest krótko, ale zawsze, każdego dnia coś piszą i mówią o papieżu Franciszku. Pretekstem do tego niekoniecznie są jakieś wielkie wydarzenia. Na dodatek są transmisje Mszy św., i to nie tylko na kanale włoskiego Episkopatu, ale i w telewizji państwowej RAI.

– Jednym słowem telewizja włoska nie ucieka od papieskich tematów, a wręcz przeciwnie, stara się o nich skrupulatnie informować?

– Nie powiem, że papież Franciszek otwiera wydanie każdego serwisu informacyjnego. Bardzo często zdarza się jednak, że pierwsza wiadomość we włoskiej telewizji publicznej dotyczy właśnie jego. Korespondenci największych włoskich mediów zawsze są obecni na wszystkich konferencjach Franciszka, uczestniczą też we wszystkich jego podróżach. Na przykład w podróż do Sri Lanki, z telewizji włoskiej pojechało z nim aż czterech dziennikarzy.