Reklama

Niedziela Przemyska

Kościelne nekropolie Przemyśla

We wczesnym średniowieczu krypty kościołów służyły nie tylko do przechowywania relikwii świętych, rozpowszechniał się wówczas zwyczaj grzebania biskupów, monarchów i dobrodziejów kościoła „in medio ecclesiae” – na środku kościoła. Także przemyskie kościoły pełnią rolę podziemnych cmentarzy o bogatej historii

Niedziela przemyska 45/2015, str. 8

[ TEMATY ]

cmentarz

Arkadiusz Bednarczyk

Krypta karmelitów w Przemyślu

Krypta karmelitów w Przemyślu

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Dokładne opisanie wszystkich kościelnych nekropolii przemyskich, także tych dziś już nieistniejących, przekracza ramy niniejszego opracowania. Pozwolę sobie jedynie na zasygnalizowanie najbardziej znanych bądź dostępnych kościelnych krypt. Uprzywilejowane miejsce na pochówek w kościele, obejmowało zwyczajowo nie tylko środek nawy głównej, ale także krypty wzdłuż centralnej osi kościoła. W świątyniach chowano także kanoników i opatów wspólnot zakonnych. Niektóre jednak osoby, także biskupi, byli tego przywileju pozbawiani nawet już po śmierci – np. posądzani o herezję.

Krypty pełne tajemnic

Reklama

Stosunkowo niedawno, w 2014 r., podczas prac konserwatorskich przy przemyskim opactwie benedyktynek odkryto piwnice, które okazały się być siedemnastowiecznymi kryptami zbudowanymi pod kościołem. Być może jest to zaledwie wycinek podziemi łączących opactwo z zamkiem przemyskim. Z kolei ojcowie franciszkanie podczas wznoszenia nowej świątyni pw. Marii Magdaleny wymurowali również krypty, do których złożono szczątki zmarłych pochowanych w poprzedniej czy też poprzednich świątyniach. W podziemiach kościoła Reformatów (pod prezbiterium) składano ciała zmarłych zakonników; w kryptach zaś pod nawą – kolatorów i dobroczyńców reformackiego kościoła. Spoczywają tu zacne rody ziemi przemyskiej, np.: Ulińscy, Humniccy, Balowie, Ustrzyccy, Charzewscy, Suchodolscy. Inicjator odbudowy klasztoru Reformatów Andrzej Maksymilian Fredro w 1679 r. pochowany został w podziemiach świątyni w habicie zakonnym. W kaplicy zachodniej kościoła pojezuickiego św. Ignacego (obecnie sobór greckokatolicki) znajdują się krypty, w których pochowano biskupów: Józefa Pelczara (jego szczątki przeniesiono w 1991 r. do archikatedry) oraz Józefa Fischera i władyków przemyskich – M. Ryłły i J. Śnigurskiego.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

92 mnichów

Pierwszym zakonnikiem, który został pochowany w podziemiach kościoła Karmelitów, był o. Makary od Najświętszego Sakramentu (Demeski). W 1624 r. udał się do Tatarów na pertraktacje w celu wniesienia okupu w zamian za pozostawienie miasta wolnego. O powodzeniu misji zdecydował fakt znajomości przez niego ich języka. Odmówiwszy jednak przejścia na islam, poniósł śmierć męczeńską. W lewej nawie kościoła w posadzce znajduje się płyta nagrobna z nazwiskiem Marcina Krasickiego kryjąca wejście do jednej z krypt, w której spoczął fundator świątyni. Dodajmy, że Marcin Krasicki, starosta przemyski, kazał pochować się w skromnym habicie karmelitańskim pod posadzką kościoła w 1633 r., dzisiaj upamiętnia go naścienne epitafium. Do 1784 r. w kryptach kościoła pochowano 85 mnichów. W czerwcu 1784 r. kościół dekretem cesarza Józefa II zamieniono na katedrę greckokatolicką. Wówczas chowano w podziemiach duchownych greckokatolickich. Ich szczątki usunięto po 1991 r. Po II wojnie światowej i deportacji z Polski do ZSRR greckokatolickiego hierarchy Jozafata Kocyłowskiego rozpoczęto starania o zwrot kościoła przemyskim karmelitom, co nastąpiło w 1946 r. Od tego czasu w kryptach pochowano jeszcze siedmiu karmelitów...

Kochane serce

Pierwszych biskupów przemyskich pochowano pod drewnianym kościółkiem św. Piotra i Pawła. On to bowiem pełnił krótko funkcję katedry. Kościół miał powstać z fundacji węgierskiego króla Kolomana i jego polskiej żony Salomei (córki księcia Leszka Białego, siostry księcia Bolesława Wstydliwego). W liście pasterskim, który miał napisać pierwszy rezydujący na stałe w Przemyślu biskup Eryk z Winsen (sam franciszkanin), pisał o kościele św. Piotra, że „zastał kościół zeszpeconym i opuszczonym jakoby wdowę pogrążoną w boleści, wszelkiej pozbawionym krasy i zaszczytu, jaki katedralnemu kościołowi przysługuje”. W tym kościele pochowani zostali biskupi Eryk i Maciej Janina. Ponieważ kościół niszczał, po przekazaniu go jezuitom został rozebrany w 1679 r. Ciała pierwszych biskupów przemyskich oraz dobrodziejów kościoła Jezuitów przeniesiono do nowej jezuickiej świątyni. Krypty pod przemyską archikatedrą powstawały już od XV wieku, kiedy to bp Mikołaj Błażejowski wybudował prezbiterium. Od prezbiterium rozpoczynano budowę dawnych kościołów. Przez wieki w podziemiach archikatedry spoczęło wielu hierarchów, m.in. Jan Dziaduski, Aleksander Fredro, Tadeusz Kierski. Wielka katastrofa budowlana w 1733 r., kiedy zawaliły się sklepienia, rozbijając wiele zabytkowych nagrobków, spowodowała również zagruzowanie podziemi katedry.

Podczas prac konserwacyjnych odnaleziono miejsca pochówku bp. Jana de Potoczkiego o ormiańskich korzeniach, a także miejsca pochówku biskupów: Gołaszewskiego, Kierskiego, Witosławskiego, Potockiego, Wężyka i Pruskiego. Niektóre szczątki zachowały się w doskonałym stanie. Pod boczną kaplicą chowano także znacznych obywateli Przemyśla i kanoników. Osobliwym pochówkiem okazał się być pochówek kilkuletniego chłopca, na którego piersi zawieszono woreczek, a w nim kartkę z napisem odczytywanym jako „Kochane serce”.

2015-11-05 12:23

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Poleskie cmentarze

Niedziela zamojsko-lubaczowska 46/2012, str. 7

[ TEMATY ]

historia

cmentarz

Krzysztof Wojciechowski

Cmentarz polski w Nowej Popinie

Cmentarz polski w Nowej Popinie
Cmentarze to bodaj czy nie najtrwalsze ostoje polskości na dawnych Kresach. I choć nie oddziałują na otoczenie tak jak kościoły czy dwory, to jeśli gdzieś szukać śladów polskości, to przede wszystkim na cmentarzach.
CZYTAJ DALEJ

Polski ksiądz w Castel Gandolfo o emocjach podczas wizyty Leona XIV

2025-05-29 20:33

[ TEMATY ]

ksiądz

Castel Gandolfo

Papież Leon XIV

Vatican Media

Pałac Apostolski w Castel Gandolfo

Pałac Apostolski w Castel Gandolfo

Z wielkim zaskoczeniem i radością mieskańcy i turyści w Castel Gandolfo dowiedzieli się o przyjeździe Papieża Leona XIV w czwartek przed południem. Ksiądz Tadeusz Rozmus, proboszcz parafii św. Tomasza z Villanuevy mówił Vatican News o ogromnych emocjach, towarzyszących wizycie.

Wizyta Leona XIV w Castel Gandolfo wzbudziła w czwartek radość i wielkie poruszenie. Leon XIV dotarł do Castelli Romani przed południem, aby odwiedzić Borgo Laudato si’ – projekt stworzony przez Franciszka w 2023 roku na terenie Willi Papieskich, jako przestrzeń formacji w zakresie ochrony środowiska naturalnego.
CZYTAJ DALEJ

Krynica Morska – perła polskiego wybrzeża. Co można tu robić?

2025-05-30 14:13

[ TEMATY ]

Morze Bałtyckie

Krynica Morska

perła polskiego wybrzeża

Materiał sponsora/Adobe Stock

Turystyka nad morzem

Turystyka nad morzem

Położona na Mierzei Wiślanej Krynica Morska od lat przyciąga turystów spragnionych morskiej bryzy, szerokich plaż i kameralnej atmosfery. To niewielkie, ale urokliwe miasteczko nad Bałtykiem stanowi idealne miejsce dla osób, które chcą odpocząć od codzienności i zatopić się w naturze. Krynica Morska to jeden z najmniejszych kurortów nad polskim morzem pod względem liczby mieszkańców, ale jednocześnie jeden z najbardziej malowniczych. Dlaczego warto tu przyjechać? Oto przegląd atrakcji, które czekają na Ciebie w tym wyjątkowym miejscu.

Choć Krynica Morska charakteryzuje się niewielką powierzchnią, wybór miejsc noclegowych jest tutaj naprawdę szeroki. Znajdziesz tu zarówno przytulne pensjonaty, jak i luksusowe hotele z zapleczem spa, idealne na romantyczny wyjazd we dwoje czy rodzinny urlop. Świetnym wyborem będą obiekty położone w pobliżu plaży lub lasu, które gwarantują bezpośredni kontakt z naturą i spokój. Osoby ceniące pełen relaks i komfort powinny rozważyć oferty dostępne na https://triverna.pl/hotele/lokalizacja,krynica-morska – znajdziesz tam atrakcyjne pakiety z wyżywieniem i dostępem do strefy wellness, skrojone na każdą kieszeń.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję