Przewodniczący Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa w czasie swojego wystąpienia w klasztornym lektorium nazwał Skałkę miejscem wyjątkowym „w sercu duchowej i historycznej tożsamości Polski”. Zaznaczył, że Sanktuarium Męczeństwa Świętego Stanisława jest jednym z tych miejsc, które tworzą „kość pamięci narodowej”. – To tutaj od wieków splatają się losy Krakowa i całej Rzeczpospolitej. Tu pielęgnowano ideę polskości w czasach prób i rozdarć, a później wolności odrodzenia – mówił Borysław Czarakcziew dodając, że kościół ojców paulinów na Skałce to nie tylko sanktuarium patrona naszej ojczyzny, ale również Panteon Narodowy, w którym spoczywają „najwybitniejsi synowie polskiej kultury, nauki i ducha”. – Skałka jest miejscem, które uczy nas, że tradycja nie jest ciężarem, ale siłą; że dziedzictwo to nie tylko przeszłość, ale zobowiązanie wobec przyszłości – podkreślał przewodniczący Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa.

Borysław Czarakcziew zwrócił uwagę, że w Krakowie od wieków patrzono na zabytki miasta jako na własność całej Polski. – Dla dumy i chwały naszego narodu; utrzymywane i odnawiane. Ta świadomość i odpowiedzialność za spuściznę, należącą do wszystkich Polaków, jest bardzo ważną cząstką tożsamości krakowian i Małopolan – zaznaczył.

Przewodniczący Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa zauważył, że rozpoczynające się prace na Skałce nie tylko przywrócą dawny blask świątyni, ale także zwiększą bezpieczeństwo jej użytkowania, chroniąc ją dla przyszłych pokoleń. – To więcej niż konserwacja, to troska o ciągłość polskiej kultury i duchowości – podkreślił. – Renowacja nie jest jedynie odzyskaniem dawnej świetności, ale także aktem odpowiedzialności, działaniem, które wzmacnia wspólnotę i przywraca wrażliwość na piękno. Odnawiając przestrzeń, odnawiamy również pamięć i wspólne poczucie tożsamości – dodawał Borysław Czarakcziew.

– Niech ta renowacja stanie się nie tylko dziełem konserwatorskim, ale także znakiem naszej troski o wartości, które łączą pamięć, wspólnotę i piękno. Niech będzie symbolem odpowiedzialności i wiary w przyszłość. Przypomnieniem, że dziedzictwo nie jest przeszłością, jest zobowiązaniem wobec przyszłości – mówił przewodniczący Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, wyrażając nadzieję, że za cztery lata takie samo grona spotka się w odnowionej świątyni, w której „odnowione piękno stanie się świadectwem naszej epoki o trwałość dobra”.

Zbigniew Bogucki, Szef Kancelarii Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej w swoim wystąpieniu nawiązał do ewangelicznego przesłania budowania na skale. – Taką skałą jest Skałka, jest tym miejscem od tysiąca lat. Jest skałą, na której powinniśmy budować, możemy budować i musimy budować, bo to jest wielkie zobowiązanie nie tylko wobec naszego pokolenia, ale tych pokoleń, które przyjdą — naszych dzieci, naszych wnuków, ich dzieci i ich wnuków — mówił.

Odwołując się do konfliktu wartości z czasów św. Stanisława i króla Bolesława Śmiałego, minister zauważył, że każde pokolenie musi walczyć o wartości. – A żeby walczyć o wartości, trzeba zachować to, co otrzymaliśmy od naszych przodków – mówił szef Kancelarii Prezydenta, dodając, że na Skałce „każdy kamień, każda cegła, każdy drobny kawałek płótna, oddycha polską historią”. – Dzięki temu my też możemy oddychać, możemy żyć. I mówię to nie bez przesady, bo nie da się żyć pełnią życia, jeżeli nie zna się swojej tradycji, nie zna się swojej historii, nie próbuje jej się przenieść w kolejne pokolenia. To jest egzystencja, to nie jest życie. A my chcemy żyć. My Polacy chcemy żyć pełną piersią, chcemy być dumni z naszej wielkiej historii. Ale żeby tak się stało, musimy być odpowiedzialni i musimy tę odpowiedzialność ponieść tak, jak poniosło ją większość pokoleń, które były przed nami – dodawał Zbigniew Bogucki.

Zaznaczył, że Polska powinna przekazywać swoje dziedzictwo, jako „wielką część dziedzictwa cywilizacji zachodniej”. Zauważył, że najwybitniejszym księciem pomorskim, skąd pochodzi minister, był Bogusław X z rodu Gryfitów, który na Wawelu był wychowankiem Jana Długosza, spoczywającego w Panteonie na Skałce. – To pokazuje, że Kraków jest miejscem absolutnie wyjątkowym, absolutnie szczególnym. I dobrze, że kolejni prezydenci, kolejne rządy, wciąż utrzymują fundusz, który jest przeznaczony dla Społecznego Komitetu Ochrony Zabytków Krakowa. W istocie jest przeznaczony dla szanowania i ratowania tego wielkiego dorobku kulturowego – podkreślił Zbigniew Bogucki. Podziękował wszystkim zaangażowanym w troskę o dziedzictwo i odnowę zabytków, zaznaczając, że dla prezydenta Karola Nawrockiego kwestia dziedzictwa, historii i tożsamości jest absolutnie fundamentalna.

Po wystąpieniach przewodniczącego Społecznego Komitetu Ochrony Zabytków Krakowa i szefa Kancelarii Prezydenta nastąpiło przekazanie symbolicznej promesy na kompleksowy remont wnętrza bazyliki paulinów Na Skałce.

– Jako zakon paulinów szczególnie czujemy się odpowiedzialni za to dziedzictwo, jakim jest Skałka i mamy świadomość ciężaru tej odpowiedzialności. A z drugiej strony też wiemy, że sami sobie z tym nie poradzimy, nie udźwigniemy tego ciężaru, utrzymania tego obiektu, jego piękna, przywrócenia jego blasku – mówił wikariusz generalny o. Michał Lukoszek dziękując w imieniu zakonu paulinów zarówno Społecznemu Komitetowi Odnowy Zabytków Krakowa jak i Kancelarii Prezydenta za przyznane środki na remont bazyliki.

Zakres prac remontowych we wnętrzu świątyni zaprezentowali przeor o. Mariusz Tabulski oraz Barbara Ferdek, która przypomniała nazwę zadania: „Odkryj dusze Krakowa — kompleksowa konserwacja wnętrza bazyliki wraz z remontem instalacji elektrycznej kościoła i budynku klasztoru”. Jeśli chodzi o zakres remontu instalacji elektrycznej, to w ramach projektu zrealizowane zostaną oświetlenie, monitoring, nagłośnienie oraz system sygnalizacji pożarowej. Prace konserwatorskie dotyczą polichromii i sztukaterii na ścianach, obiektów kamiennych (płyt epitafijnych, popiersi), niektórych obiektów drewnianych (wyposażenia prezbiterium, drzwi wejściowych do muzeum i zakrystii, stalli czy parapetu chóru). Prace już się rozpoczęły, trwa konserwacja sklepienia. O. Mariusz Tabulski poinformował, że sklepienie rozjaśnią iluminacje.

Wartość projektu opiewa na ponad 12,5 mln zł. Blisko 10 mln pochodzi z dofinansowania z Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa. Projekt będzie realizowany w latach 2025–2028.

Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa nadał remontowi konserwatorskiemu wnętrza Bazyliki Paulinów na Skałce rangę projektu kluczowego Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa na lata 2025–2028, czyli przedsięwzięcia o charakterze strategicznym, realizowanego w zabytku o wyjątkowej wartości dla historii i kultury narodowej.

Dotychczas w tej formule przeprowadzono m.in. odnowę Ołtarza Wita Stwosza i konserwację sarkofagów królewskich z krypt na Wawelu.

Projekt realizowany w Bazylice Paulinów obejmie całościową konserwację wnętrza świątyni, w tym polichromii, wyposażenia prezbiterium i naw kościoła (w tym ambony, stalli, stolarki drzwiowej, balustrady i ławek) – i będzie największym przedsięwzięciem konserwatorskim w centrum Krakowa w najbliższych latach. Głównym źródłem finansowania będzie Narodowy Fundusz Rewaloryzacji Zabytków Krakowa zasilany corocznie dotacjami z budżetu państwa przekazywanymi od 1990 roku do Krakowa przez Kancelarię Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej. Obsługę finansową dotacji z Funduszu zapewni Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie.

Będzie to pierwszy w III RP remont konserwatorski bogatego w wystrój wnętrza świątyni na Skałce. Poprzednie prace o podobnej skali miały tam miejsce w latach 70. XX w., jednak na ich ówczesny kształt silny wpływ miał brak wsparcia ze strony władz i konieczność oparcia na środkach własnych zakonu paulinów.

Krakowska Skałka od średniowiecza zajmuje ważne miejsce w historii Polski i kulturze narodowej. Jako ośrodek kultu św. Stanisława, który w tym miejscu miał wedle wczesnej, wiarygodnej tradycji ponieść męczeńską śmierć, odegrała istotną rolę w kształtowaniu ideologii zjednoczenia Królestwa Polskiego po rozbiciu dzielnicowym. Od początku XVI w. do dziś w maju z Wawelu przechodzi na Skałkę procesja św. Stanisława. Poprzedzająca koronację, mająca ekspiacyjny charakter pielgrzymka króla-elekta do kościoła na Skałce była przez wieki częścią ceremoniału koronacyjnego władców Polski. Od 1471 r. do dziś gospodarzami bazyliki są nieprzerwanie paulini. W krypcie pod bazyliką mieści się Panteon Narodowy, w którym pochowani są m.in. Józef Ignacy Kraszewski, Stanisław Wyspiański, Jacek Malczewski, Karol Szymanowski i Czesław Miłosz. Podczas pobytu na Skałce prymas Stefan Wyszyński zredagował w 1953 r. słynny memoriał „Non possumus”, w którym sprzeciwił się podporządkowaniu Kościoła władzom komunistycznym. Podczas I pielgrzymki św. Jana Pawła II do Ojczyzny w 1979 r. miało w tym miejscu spotkanie papieża z młodzieżą.