Odznaczenie zostało ustanowione w 1888 r. przez papieża Leona XIII, który od pierwszych dni swojego pontyfikatu szukał dialogu ze światem nauki i kultury. Jak podkreślał ks. prof. Antoni Dębiński, rektor KUL, Leszek Mądzik tworzy dla KUL i na KUL, dlatego otrzymane przez niego wyróżnienie jest wielką radością całego uniwersytetu. Kierując słowa uznania dla odznaczonego, rektor wyraził życzenie, by ten „mógł długo jeszcze wypełniać nasz świat pięknem swojej sztuki”.

Prezentując sylwetkę twórcy Sceny Plastycznej KUL, prof. Stefan Sawicki podkreślał, że Leszek Mądzik jest artystą wszechstronnym: jest scenografem i reżyserem, zajmuje się plakatem, grafiką, fotografią, malarstwem, a także tworzy prozy poetyckie. – Mądzik wypowiada się artystycznie w sposób znaczący na bardzo wielu polach. Najważniejszy pozostaje dla niego jednak teatr; zaproponował w nim radykalną zmianę. Zaprosił plastykę na scenę jako głównego działającego. Zrezygnował przy tym całkowicie ze słowa, zdecydowanie ograniczył rolę tradycyjnego aktora, który stał się teraz częścią plastycznej wizji oraz silnie dowartościował światło i dostosowaną do obrazowych sekwencji muzykę – mówił prof. Sawicki. Jako kluczowe wskazał on w teatrze Mądzika doświadczenie egzystencjalne, które kieruje uwagę widza na tu i teraz, na motywy człowieczego istnienia. Taki teatr charakteryzuje ponadto wielowymiarowość środków wyrazu, bogata symbolika, głębia sacrum, a przede wszystkim autorska empatia inspirująca poszczególne ujęcia. Sawicki zauważył, że „motywy tworzące obrazy Mądzika wprowadzające w mrok ludzkiego istnienia pochodzą z jednorodnego, szeroko rozumianego pola aksjologicznego. Bliskie jest to wszystko, co nie jest i nie może być doskonałe: raczej niespełnienie niż zaspokojenie, lęk niż spokój, raczej rdza niż wypolerowana powierzchnia, starość niż młodość. Tej solidarności z ludzką niemocą towarzyszy równocześnie tęsknota za duchową równowagą. Charakter teatru Mądzika wyznacza chrześcijańska wrażliwość szukająca odpowiedzi na trudne pytania egzystencjalne”. Jak ujął to prof. Sawicki, takie spojrzenie oczyszcza rzeczywistość. Subtelna semantyka milczenia i światła oraz charakter sakralności w teatrze dobrze ukazuje w nim stosunek do ciała. Wbrew natarczywej, brutalnej cielesności obecnej w sztuce współczesnej, u Mądzika można odnaleźć ciało człowieka ukazane z ogromną wrażliwością. – Teatr Plastyczny jest jednym z najciekawszych zjawisk we współczesnej sztuce sakralnej – podkreślał laudator.

Uroczystego wręczenia krzyża zasługi dokonał abp Stanisław Budzik. Metropolita, kierując słowa uznania wobec odznaczonego, dziękował mu za dotychczasową pracę twórczą i życzył dalszej owocnej pracy artystycznej. W ostatniej części spotkania Leszek Mądzik, nie kryjąc głębokiego wzruszenia, podkreślał, że KUL zawsze był i jest miejscem niezwykle życzliwym dla jego twórczości. – Od początku mojego artystycznego istnienia miałem tu komfort tworzenia i dobry klimat – dziękował. Mówiąc o swojej twórczości, artysta podkreślał, że w swojej pracy tworzy obrazy, które są żywe, które rodzą się przed widzem i które tam mają swoje apogeum. Wskazywał, że lokuje je to głęboko w pojęciu czasu i celowości istnienia człowieka. Swoje fascynacje ciemnością podsumował zdaniem, które już kiedyś wypowiedział: „Noc nie jest dla mnie nocą złoczyńców, jest cudownym spotkaniem, bardzo intymnym. Dlatego jestem mu stale wierny. Ukryłem się za tą ciemnością, mrokiem, nocą”. Prof. Mądzik dodał, że to swoiste „korodowanie, rdza i patyna” są dla niego rzeczami najbardziej fascynującymi, które kierują swoją wymowę w kierunku duchowości i sacrum jako przestrzeni zbawienia. Podziękował także osobom, które przyczyniły się do powstania i trwania jego dzieła.

* * *

Prof. Leszek Mądzik
jest związany z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim od młodości. W 1966 r. podjął on naukę na studiach z zakresu historii sztuki, a niedługo potem został scenografem w Teatrze Akademickim. Zaledwie trzy lata później podjął się zadania utworzenia własnego, autorskiego teatru, czyli funkcjonującej do dzisiaj Sceny Plastycznej KUL. Przez ten czas powstało ponad 20 sztuk w reżyserii i scenografii Leszka Mądzika. Jego teatr gościł na wielu scenach Europy, Azji i Ameryki. Przez znawców klasyfikowany jest jako „teatr narracji plastycznej”, w którym dominującymi środkami wyrazu są przestrzeń i światło. Istotne są również nieliczne postacie oraz przedmioty, zanurzone w głębię i mrok nieskończoności scenicznej. Teatr ten często określany jest również jako teatr filozoficznego egzystencjalizmu. Jego twórca stale zaznacza, że źródłem milczenia w spektaklach „jest głębokie przeświadczenie, iż istnieją dziedziny ludzkiej rzeczywistości, które nie poddają się słowu: miłość, wiara, świętość, przerażenie, poczucie skończoności, śmierć”.