Reklama

W wolnej chwili

Sudoku za trudne dla sztucznej inteligencji

Łamigłówki liczbowe takie jak sudoku są zbyt skomplikowane dla sztucznej inteligencji (AI) – ustalili naukowcy. Jeszcze większy problem maszyny mają z wyjaśnieniem, jak znalazły rozwiązanie.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Łamigłówki liczbowe to rozrywka znana od tysiącleci – pierwsze pojawiły się w starożytnych Chinach, w gazetach zaczęto je publikować pod koniec XIX w. Ok. 20 lat temu światową popularność zdobyło sudoku, łamigłówka po raz pierwszy wydrukowana w 1986 r. w japońskim czasopiśmie „Nicoli”. Dziś na świecie ta gra ma miliony miłośników, tylko różne wersje aplikacji na urządzenia mobilne pobrało ok. 200 mln użytkowników.

Sudoku polega na wypełnieniu cyframi pustych pól kwadratowej planszy 9x9. Każdy wiersz, kolumna i kwadrat 3x3 (tzw. blok liczbowy), na które jest podzielona plansza, muszą zawierać po jednej cyfrze od 1 do 9, cyfry nie mogą się w nich powtarzać. Matematycy z Uniwersytetu w Sheffield (Wielka Brytania) udowodnili w 2005 r., że wszystkich możliwych poprawnych plansz sudoku jest ok. 6 tryliardów (6 x 10 do 21 potęgi). Istnieją też inne wersje tej gry – na przykład planszę 6x6 trzeba wypełnić cyframi od 1 do 6.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Teraz okazało się, że sudoku stanowi wyzwanie dla sztucznej inteligencji. Chociaż AI robi ogromne postępy m.in. w analizie dużych zbiorów danych, generowaniu tekstów, obrazów i filmów albo tłumaczeniach, zadania logiczne to jej słaby punkt. Potwierdzili to naukowcy z Uniwersytetu Kolorado w Boulder (USA), których artykuł na ten temat ukazał się w „Antologii ACL” – zbiorze ponad 110 tys. prac zgromadzonych przez Stowarzyszenie Lingwistyki Komputerowej (Association for Computational Linguistics, ACL).

Jak powiedział główny autor pracy, ekspert w dziedzinie informatyki i uczenia maszynowego Anirudh Maiya, rozwiązywanie sudoku ma kilka ważnych elementów. – Trzeba postępować krok po kroku, ciągle na nowo oceniać pola liczbowe i konsekwentnie przestrzegać zasad. Łamigłówki tego typu to dobra zabawa, ale stanowią też idealny mikrokosmos do badania procesu podejmowania decyzji w uczeniu maszynowym – wyjaśnił ekspert.

W ramach badania Maiya i jego zespół stworzyli 2300 sudoku o różnym stopniu trudności w siatce 6x6 pól. Ich rozwiązanie naukowcy zlecili kilku dużym modelom językowym (LLM), m.in. o1, Llama-3.1, Gemma-2 i Mistral.

Eksperyment wykazał, że dla wszystkich modeli AI polecenie było zbyt trudne – w sumie udało im się rozwiązać 0,4 proc. plansz. Badacze przypisują to faktowi, że sztuczna inteligencja nie myśli logicznie, ale określa rozwiązania na podstawie prawdopodobieństwa. Dlatego zadania oparte na regułach i rozumowaniu sprawiają jej trudności. – Modele sztucznej inteligencji mają problemy z braniem pod uwagę jednocześnie wszystkich ograniczających czynników w siatce liczbowej – wyjaśnili autorzy pracy.

Najlepiej wśród badanych LLM wypadł o1, który rozwiązał ok. 65 proc. plansz sudoku. Jednak wraz ze wzrostem stopnia trudności łamigłówek również jego wskaźnik skuteczności spadał.

Reklama

Jeszcze więcej problemów pojawiło się, gdy naukowcy kazali AI wyjaśnić, jak doszła do rozwiązania łamigłówki. Wszystkie badane modele tylko w 5 proc. przypadków potrafiły poprawnie uzasadnić wpisanie konkretnych liczb. Często odpowiedzi były błędne lub niejasne. – Na przykład AI stwierdziła: tutaj nie może być dwójki, ponieważ w tym wierszu już jest dwójka, co nie było prawdą – opowiadał współautor badania dr Ashutosh Trivedi.

Dodał, że w niektórych sytuacjach sztuczna inteligencja ignorowała kombinacje liczb na planszy albo wymyślała absurdalne uzasadnienia. W jednym z takich przypadków w trakcie rozmowy na temat sudoku jeden z modeli nagle podał prognozę pogody. – AI była całkowicie zdezorientowana i zareagowała w dziwaczny sposób – ocenił dr Trivedi.

Zdaniem autorów wyniki badania pokazują, że mimo imponujących osiągnięć sztucznej inteligencji nie można na niej w pełni polegać, zwłaszcza w zadaniach wymagających precyzyjnego rozumowania. – Wiele osób mówi o nowych umiejętnościach modeli AI, których nie można by się po nich spodziewać. Jednak jednocześnie nie jest zaskakujące, że w wielu zadaniach nadal radzi sobie słabo – podsumował Anirudh Maiya.

2025-08-12 09:51

Oceń: +2 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Nietypowy projekt. Młodzi dominikanie odpowiadają sztucznej inteligencji

[ TEMATY ]

sztuczna inteligencja

młodzi dominikanie

AI

nietypowy projekt

Kacper Osika OP

Mateusz Malcherek OP

youtube.com/@takichdwoch

Kacper Osika i Mateusz Malcherek

Kacper Osika i Mateusz Malcherek

W dobie mediów społecznościowych i wszechobecnego przenoszenia tego co "w realu" do wirtualnej rzeczywistości, świat stanął przed kolejnymi rewolucyjnymi zmianami. Od momentu, gdy sztuczna inteligencja trafiła "pod strzechy", wielu korzysta z niej by ułatwić sobie codzienność lub znaleźć odpowiedzi na nurtujące ich zagadnienia. A co by było, gdyby to sztuczna inteligencja miała nam zadać pytanie?

Taki pomysł na niekonwencjonalne podejście do nowych technologii to nowy projekt dwóch młodych studentów - dominikanów: Kacpra Osiki OP i Mateusza Malcherka OP. Jak sami przyznają w rozmowie z Łukaszem Brodzikiem, to element ich formacji i przygotowania do pracy duszpasterskiej.
CZYTAJ DALEJ

Różaniec z Aniołami - tajemnice światła

2025-10-01 20:54

[ TEMATY ]

różaniec

Anioł Stróż

Karol Porwich/Niedziela

Modlitwa różańcowa jest wzniesieniem serca do Boga, który przychodzi, aby zbawiać człowieka. Modlitwa różańcowa - jak przypominał nam Ojciec Święty Jan Paweł II - jest modlitwą kontemplacyjną.

Gdy Jezus został ochrzczony, otworzyły się niebiosa i ujrzał Ducha Bożego zstępującego jak gołębica na Niego, a głos z nieba mówił: "Ten jest Mój Syn Umiłowany, w którym mam upodobanie", i te same słowa dotyczą każdego ochrzczonego dziecka, bowiem chrzest czyni nas dziećmi Bożymi, a obrzędowi temu towarzyszą Aniołowie, którzy stoją na straży życia. I tak Anioł oznajmił matce Samsona, iż Bóg da jej syna, który wyzwoli Izraelitów z ręki Filistynów. Również Anioł Gabriel zwiastuje Zachariaszowi, że jego żona pocznie syna Jana Chrzciciela, a Najświętszej Maryi Niepokalanej oznajmia, że będzie Matką Syna Bożego.
CZYTAJ DALEJ

Papież spotkał się ze Schwarzeneggerem. Apel o ochronę klimatu

2025-10-02 10:45

[ TEMATY ]

Papież Leon XIV

Arnold Schwarzenegger

Vatican Media

Arnold Schwarzenegger na spotkaniu z okazji 10. rocznicy Laudato si'

Arnold Schwarzenegger na spotkaniu z okazji 10. rocznicy Laudato si'

W konferencji na rzecz troski o wspólny dom, zorganizowanej w Castel Gandolfo Papież Leon XIV spotkał się z byłym aktorem i gubernatorem Kalifornii Arnoldem Schwarzeneggerem. Ten ostatni, nazywając Papieża bohaterem, wezwał do wspólnego działania na rzecz powstrzymania kryzysu klimatycznego. „Razem możemy osiągnąć cel” - mówił.

Leon XIV uczestniczył w konferencji „Raising Hope for Climate Justice” (Budząc nadzieję na rzecz Sprawiedliwości Klimatycznej), która odbyła się 1 października w Castel Gandolfo. Okazją do jej organizacji była 10. rocznica encykliki Laudato si’ papieża Franciszka, która wyniosła na forum globalne kwestię „troski o nasz wspólny dom”.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję