Reklama

W wolnej chwili

Sudoku za trudne dla sztucznej inteligencji

Łamigłówki liczbowe takie jak sudoku są zbyt skomplikowane dla sztucznej inteligencji (AI) – ustalili naukowcy. Jeszcze większy problem maszyny mają z wyjaśnieniem, jak znalazły rozwiązanie.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Łamigłówki liczbowe to rozrywka znana od tysiącleci – pierwsze pojawiły się w starożytnych Chinach, w gazetach zaczęto je publikować pod koniec XIX w. Ok. 20 lat temu światową popularność zdobyło sudoku, łamigłówka po raz pierwszy wydrukowana w 1986 r. w japońskim czasopiśmie „Nicoli”. Dziś na świecie ta gra ma miliony miłośników, tylko różne wersje aplikacji na urządzenia mobilne pobrało ok. 200 mln użytkowników.

Sudoku polega na wypełnieniu cyframi pustych pól kwadratowej planszy 9x9. Każdy wiersz, kolumna i kwadrat 3x3 (tzw. blok liczbowy), na które jest podzielona plansza, muszą zawierać po jednej cyfrze od 1 do 9, cyfry nie mogą się w nich powtarzać. Matematycy z Uniwersytetu w Sheffield (Wielka Brytania) udowodnili w 2005 r., że wszystkich możliwych poprawnych plansz sudoku jest ok. 6 tryliardów (6 x 10 do 21 potęgi). Istnieją też inne wersje tej gry – na przykład planszę 6x6 trzeba wypełnić cyframi od 1 do 6.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Teraz okazało się, że sudoku stanowi wyzwanie dla sztucznej inteligencji. Chociaż AI robi ogromne postępy m.in. w analizie dużych zbiorów danych, generowaniu tekstów, obrazów i filmów albo tłumaczeniach, zadania logiczne to jej słaby punkt. Potwierdzili to naukowcy z Uniwersytetu Kolorado w Boulder (USA), których artykuł na ten temat ukazał się w „Antologii ACL” – zbiorze ponad 110 tys. prac zgromadzonych przez Stowarzyszenie Lingwistyki Komputerowej (Association for Computational Linguistics, ACL).

Jak powiedział główny autor pracy, ekspert w dziedzinie informatyki i uczenia maszynowego Anirudh Maiya, rozwiązywanie sudoku ma kilka ważnych elementów. – Trzeba postępować krok po kroku, ciągle na nowo oceniać pola liczbowe i konsekwentnie przestrzegać zasad. Łamigłówki tego typu to dobra zabawa, ale stanowią też idealny mikrokosmos do badania procesu podejmowania decyzji w uczeniu maszynowym – wyjaśnił ekspert.

W ramach badania Maiya i jego zespół stworzyli 2300 sudoku o różnym stopniu trudności w siatce 6x6 pól. Ich rozwiązanie naukowcy zlecili kilku dużym modelom językowym (LLM), m.in. o1, Llama-3.1, Gemma-2 i Mistral.

Eksperyment wykazał, że dla wszystkich modeli AI polecenie było zbyt trudne – w sumie udało im się rozwiązać 0,4 proc. plansz. Badacze przypisują to faktowi, że sztuczna inteligencja nie myśli logicznie, ale określa rozwiązania na podstawie prawdopodobieństwa. Dlatego zadania oparte na regułach i rozumowaniu sprawiają jej trudności. – Modele sztucznej inteligencji mają problemy z braniem pod uwagę jednocześnie wszystkich ograniczających czynników w siatce liczbowej – wyjaśnili autorzy pracy.

Najlepiej wśród badanych LLM wypadł o1, który rozwiązał ok. 65 proc. plansz sudoku. Jednak wraz ze wzrostem stopnia trudności łamigłówek również jego wskaźnik skuteczności spadał.

Reklama

Jeszcze więcej problemów pojawiło się, gdy naukowcy kazali AI wyjaśnić, jak doszła do rozwiązania łamigłówki. Wszystkie badane modele tylko w 5 proc. przypadków potrafiły poprawnie uzasadnić wpisanie konkretnych liczb. Często odpowiedzi były błędne lub niejasne. – Na przykład AI stwierdziła: tutaj nie może być dwójki, ponieważ w tym wierszu już jest dwójka, co nie było prawdą – opowiadał współautor badania dr Ashutosh Trivedi.

Dodał, że w niektórych sytuacjach sztuczna inteligencja ignorowała kombinacje liczb na planszy albo wymyślała absurdalne uzasadnienia. W jednym z takich przypadków w trakcie rozmowy na temat sudoku jeden z modeli nagle podał prognozę pogody. – AI była całkowicie zdezorientowana i zareagowała w dziwaczny sposób – ocenił dr Trivedi.

Zdaniem autorów wyniki badania pokazują, że mimo imponujących osiągnięć sztucznej inteligencji nie można na niej w pełni polegać, zwłaszcza w zadaniach wymagających precyzyjnego rozumowania. – Wiele osób mówi o nowych umiejętnościach modeli AI, których nie można by się po nich spodziewać. Jednak jednocześnie nie jest zaskakujące, że w wielu zadaniach nadal radzi sobie słabo – podsumował Anirudh Maiya.

2025-08-12 09:51

Oceń: +2 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Wójt Soliny pisze do premiera. "Kto weźmie odpowiedzialność za tragedię?"

[ TEMATY ]

premier

tragedia

niedźwiedzie

problem

wójt Soliny

Adobe Stock

Niedźwiedź brunatny

Niedźwiedź brunatny

Wójt Soliny wysłał do premiera petycję w sprawie redukcji populacji niedźwiedzi w Bieszczadach. Do wniosku dołączył ponad półtora tysiąca podpisów mieszkańców. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska opracował propozycję zmiany przepisów i projekt, który może ruszyć jesienią.

Wójt Soliny Adam Piątkowski interweniuje u premiera Donalda Tuska w sprawie niedźwiedzi, bo jak mówi, nie ma już na co czekać.
CZYTAJ DALEJ

Co najmniej 36 osób zginęło, a 200 zostało rannych w wyniku zawalenia się rusztowania na kościół

2025-10-02 09:19

[ TEMATY ]

Etiopia

Vatican Media

Co najmniej 36 osób zginęło, a 200 zostało rannych w wyniku zawalenia się prowizorycznego rusztowania na kościół w Etiopii. Do tragedii doszło 1 października, w trakcie nabożeństwa, a informuje o niej francuski dziennik „La Croix”, powołując się na etiopskie media.

Do zawalenia się drewnianego rusztowania w kościele w miejscowości Arerti, ok. 70 km od stolicy Addis Abeby doszło w godzinach porannych, gdy liczna grupa wiernych znajdowała się w świątyni. Zginęło co najmniej 36 osób a 200 zostało rannych, jednak, jak podkreśla szef lokalnej policji Ahmed Gebeyehu, liczba ta może wzrosnąć. Zawalone rusztowanie, służące do prowadzenia prac wykończeniowych, skonstruowane było z grubych drewnianych pali.
CZYTAJ DALEJ

Kraków: wnioski Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich

2025-10-03 21:26

Vatican Media

Potrzebę podejścia skoncentrowanego na ofiarach, rozwój kontaktu z nimi, słuchanie i pokorne kroczenie razem z ofiarami - to niektóre wnioski z zakończonego w Krakowie Jesiennego Zgromadzenia Plenarnego Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich. Po raz pierwszy posiedzenie odbyło się poza Watykanem. Wnioski zostaną przekazane Papieżowi.

Przeczytaj także: Komunikat Biura Prasowego Konferencji Episkopatu Polski po spotkaniu Prezydium KEP z Papieską Komisją ds. Ochrony Małoletnich
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję