Rządowe Centrum Legislacji spóźniło się z drukiem uchwalonej niedawno ustawy, nakazującej opodatkowanie w Polsce zysków firm córek podmiotów zagranicznych. Skarb Państwa ma z tytułu tej ustawy osiągać ponad 3 mld zł rocznie. Opóźnienie jej publikacji spowodowało, że tzw. vacatio legis, czyli czas przeznaczony na dostosowanie się obywateli i firm do uchwalonych już zmian w prawie, skończy się dopiero po 1 stycznia 2015 r., a zatem nowe prawo może obowiązywać dopiero od 2016 r., czyli rok później, niż zakładano. Żeby temu zapobiec, parlament ma uchwalić nową ustawę o skróconym do 1 miesiąca „vacatio legis”.

Prawnicy ostrzegają, że takie przyspieszanie wprowadzania prawa, zwłaszcza w sprawach kluczowych, a do takich na pewno należą podatki, ociera się o łamanie konstytucji. „Vacatio legis” bowiem nie jest łaską, ale obowiązkiem wobec zainteresowanych. Trudno bowiem wyobrazić sobie prowadzenie jakiejkolwiek działalności, w tym gospodarczej, bez przewidywalności prawa. Opodatkowanie zagranicznych firm, które czerpiąc zyski z działalności w Polsce, do tej pory podatku nie płaciły, jest oczywiście słuszne. Niepokoi jednak, że normalna procedura we wprowadzaniu stosownego prawa została wywrócona do góry nogami. Tym bardziej że ten ekspresowy sposób może zostać zakwestionowany przez Trybunał Konstytucyjny, co będzie oznaczało wymierne i bardzo duże straty dla Skarbu Państwa. Innymi słowy – to my, obywatele i podatnicy, za to zapłacimy.

Dlaczego tak się stało? Dobre pytanie. I jak zwykle nie ma tu oficjalnej odpowiedzi. Ktoś (kto?) nie posłał na czas ustawy do druku. Celowo? Może. Za łapówkę? Niewykluczone. Chodziło o ponad 3 mld zł. Ile trzeba dać w kieszeń wysokim urzędnikom, żeby „skręcić” te pieniądze? Na pewno śmiesznie mało w porównaniu z osiągniętym zyskiem. A może błąd wynikł z niechlujstwa? Też możliwe.

Jak było, nie wiemy. I najpewniej nigdy się nie dowiemy, bo nasze państwo jawi się często jako jedna wielka nieodpowiedzialność. To zresztą najsmutniejszy wniosek, jaki możemy wysnuć z tej i wielu innych spraw dziejących się w Polsce.