Reklama

Niedziela Kielecka

Sztetl i Dzień Judaizmu

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Pod hasłem „Pan jest moją mocą, (...) Jemu zawdzięczam moje ocalenie” (Wj 15, 2) jest obchodzony XVII Dzień Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce. Centralne obchody zaplanowano w Sandomierzu. Zazwyczaj Dzień Judaizmu obchodzony jest 17 stycznia, lecz tym razem z racji zbieżności tej daty z szabasem, termin przesunięto o jeden dzień Dzień Judaizmu w Kościele katolickim został ustanowiony z inicjatywy Episkopatu Polski w 1997 r. w celu rozwoju dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, a także modlitwy i refleksji nad związkami obu religii. Po raz pierwszy Dzień Judaizmu obchodzono w 1998 r.

Propozycją wkroczenia na tę drogę „wzajemnego poznania” jest nowa i unikatowa na rynku muzealniczym oferta, czyli funkcjonowanie Ośrodka Edukacyjno-Muzealnego „Świętokrzyski Sztetl” w Chmielniku. W chmielnickim „Sztetlu” turysta, uczeń, pasjonat – znajdzie wiedzę o tym, jak wyglądało życie w dawnych sztetlach – miasteczkach, których ok. 50 procent stanowili Żydzi, tworząc unikatowy społeczno-kulturowy wzorzec życia indywidualnego i społecznego, nacechowanego homogenicznością kulturową, w którego centrum stała liczna rodzina. Sztetl był twierdzą tradycji, w której w praktyce realizował się ideał „żydowskości”...

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

W OEM „Świętokrzyski Sztetl” kompendium wiedzy stanowią nowoczesne środki przekazu multimedialnego (szyby holograficzne, panele dotykowe, kioski multimedialne – a w nich wiedza o podstawowych terminach z kultury żydowskiej i judaizmu oraz o ponad stu gminach żydowskich dawnego województwa kieleckiego, a także gry dla dzieci) oraz tradycyjne judaika (przedmioty kultu, np. świecznik chanukowy, Tora, parochet i przedmioty codziennego użytku). Jest sala edukacyjna z pamiątkami „ostatniego klezmera Galicji” – Leopolda Kozłowskiego, babiniec przekształcony w nowoczesną salę estradową, jest gra świateł i są dioramy – ruchome makiety w typie (mniej więcej) szopek krakowskich, prezentujące obyczaje świąteczne i codzienne „starszych braci w wierze”. Formą uczczenia chmielniczan o żydowskich korzeniach, których z powierzchni ziemi zmiótł Holokaust, jest Dom Cienia – integralny monument obok muzeum w synagodze, z uwiecznionym tysiącem nazwisk, usytuowany na najstarszym, nieistniejącym już cmentarzu żydowskim...

Z Nowym Rokiem w OEM „Świętokrzyski Sztetl” obowiązują ceny biletów i stałe godziny zwiedzania. Ośrodek jest czynny codziennie (!), poza świętami ustawowymi, w godzinach 8-16 (więcej informacji: swietokrzyskisztetl.pl)

Muzeum oczekuje szczególnie na grupy szkolne, dla których przygotowano propozycję warsztatów/lekcji muzealnych.

Są to: warsztaty kulinarne – kuchnia żydowska; „Odtajemniczyć tajemnicze’’ – życie codzienne chmielnickich Żydów (czas trwania zajęć 45-60 min.) oraz Spacer edukacyjny pn.:„ Zabytki dwóch kultur, czyli spacerkiem po Chmielniku’’ (dla szkół podstawowych, gimnazjalnych, ponadgimnazjalnych, czas trwania ok. 2 h). – Nasza oferta skierowana jest do uczniów wszystkich poziomów nauczania, jest też zgodna z treściami podstawy programowej w szkole podstawowej, gimnazjum i ponadgimnazjalnej. Oferta jest dostosowana do wieku odbiorców i realizowana w oparciu o stałą wystawę ekspozycyjną – przekonują pracownicy ośrodka.

Jak temat sztetli i żydowskości jest intrygujący (niekiedy wręcz tabu), przekonano się podczas Dni Otwartych w drugiej połowie grudnia 2013 r., zorganizowanych z myślą o uczniach szkół z terenu gminy Chmielnik oraz o dorosłych jej mieszkańcach.

Blisko tysiąc uczniów zwiedziło w przedświątecznym tygodniu „Świętokrzyski Sztetl”, poznając judaika, historię sztetli regionu i pojęcia związane z judaizmem, np. bima, aron ha – kodesz, Tora czy rodał. Z bezpłatnego zwiedzania „Sztetla” skorzystali uczniowie z Lubani, Suchowoli, Piotrkowic i Chmielnika, od zerówki po licealistów. Uczniowie i towarzyszący im nauczyciele poznawali historię synagogi i społeczności żydowskiej w Chmielniku, podstawowe pojęcia związane z kulturą żydowską, judaika w gablotach i sprzęty codziennego użytku. Podziwiali jedyną na świecie szklaną bimę – niegdyś miejsce do odczytywania tory. Wysłuchiwali opowieści o sztetlach, płynących z głośników ukrytych w ścianach, a dzięki starym fotografiom w nowoczesnej formule – mogli poznać architekturę synagog dawnego województwa kieleckiego. Zdaniem przewodników muzeum, hitem okazały się gry edukacyjne i biblioteka multimedialna. Równie usatysfakcjonowani z muzeum byli dorośli mieszkańcy Chmielnika, których ponad 900 gościło w muzeum 28 i 29 grudnia 2013 r. Odwiedzali je mieszkańcy Chmielnika i okolic z rodzinami, które przyjechały na święta, byli wśród nich także goście z zagranicy czy siostry zakonne pracujące w Chmielniku. Frekwencja była nadspodziewanie duża. Najstarsi mieszkańcy gminy wspominali stan dewastacji obiektu z czasów przed remontem i z okresu powojennego, gdy był w niej magazyn zboża i warzyw, dzieci koncentrowały się na grach i zabawach edukacyjnych, wiele osób słuchało klezmerskiej muzyki, opowieści o weselu żydowskim czy tuczarni gęsi.

Wszyscy lub zdecydowana większość z nas wie, jak Żydzi ginęli, mało kto wie, jak żyli. O tym właśnie jest muzeum w Chmielniku – propozycja z okazji Dnia Judaizmu, choć oczywiście nie tylko wtedy...

2014-01-16 15:08

Ocena: 0 -1

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Abp Jędraszewski podczas Dnia Judaizmu: łączy nas wielkie dziedzictwo

[ TEMATY ]

Kraków

abp Marek Jędraszewski

Dzień Judaizmu

Joanna Adamik/archidiecezja krakowska

- Tyle nas łączy: wielkie dziedzictwo. Tyle możemy odczytać, próbując zrozumieć święty czas wyznawców judaizmu – mówił metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski podczas nabożeństwa Słowa Bożego w kaplicy św. Jana Pawła II na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie. Obchodom 23. Dnia Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce towarzyszą słowa z Księgi Wyjścia: „Pamiętaj o dniu szabatu, aby należycie go świętować”.

Metropolita krakowski przewodniczył nabożeństwu Słowa Bożego, w którym wziął udział przedstawiciel krakowskiej gminy żydowskiej.
CZYTAJ DALEJ

Czy 3 maja obowiązuje nas udział we Mszy św.?

2025-04-30 12:36

[ TEMATY ]

Msza św.

3 Maja

Karol Porwich / Niedziela

W uroczystość Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski, 3 maja, choć wskazany jest udział we Mszy św., nie jest obowiązkowy, gdyż nie jest to tzw. święto nakazane.

Wśród licznych świąt kościelnych można wyróżnić święta nakazane, czyli dni w które wierni zobowiązani są od uczestnictwa we Mszy świętej oraz do powstrzymywania się od prac niekoniecznych. Lista świąt nakazanych regulowana jest przez Kodeks Prawa Kanonicznego. Oprócz nich wierni zobowiązani są do uczestnictwa we Mszy w każdą niedzielę.
CZYTAJ DALEJ

Przewodniczący KEP zachęcił do podjęcia Nowenny w intencji pokoju i Ojczyzny za wstawiennictwem św. Andrzeja Boboli

2025-05-03 18:21

[ TEMATY ]

abp Tadeusz Wojda SAC

Episkopat Flickr

Potrzebujemy mocnej i autentycznej wiary, płynącej z zażyłości z Twoim Synem, opartej na Jego nauczaniu, a nie wiary ckliwej, emocjonalnej, czy też selektywnej według własnych potrzeb i przekonań. Potrzebujemy tej wiary, aby stać się pielgrzymami nadziei również dla innych – mówił przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Tadeusz Wojda SAC w rozważaniu podczas Apelu Jasnogórskiego 2 maja br.

Episkopat News
CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję