Wielki Post jest czasem, w którym nasze myśli powracją często do tematu cierpienia Pana Jezusa. Opisy ewangeliczne czy np. relacje mistyczki Katarzyny Emmerich, dogłębnie uświadamiają ogrom cierpień, które musiał znieść Chrystus, by zbawić świat. Dodatkowo skalę udręki Zbawiciela i konieczność zadośćuczynienia oddają liczne pieśni wielkopostne, nabożeństwo „Gorzkich Żalów” oraz Drogi Krzyżowej.

Stacje Drogi Krzyżowej są nieodłącznym elementem każdego kościoła. Na jedne cykle składają się małe oleodruki, inne zaś są płaskorzeźbione w drewnie bądź kamieniu - te są na ogół bardziej ekspresyjne, ale wszystkie ukazują ten sam cykl czternastu stacji. Można powiedzieć, że stanowią plastyczną „kronikę wydarzeń” dopełniającą ewangeliczną narrację, pomagającą wiernym zagłębić się w ogromie cierpień i towarzyszyć Jezusowi w Jego zbawczej męce.

Współcierpienie z Chrystusem nie opiera się tylko na znajomości udręk i boleści, jakim Go poddano. Idea współcierpienia polega na wewnętrznej postawie, na chęci ścisłego zjednoczenia się z udręczonym Chrystusem i uświadomieniu sobie swojej grzeszności, która tych cierpień przysporzyła. Sztuka - medium najbardziej oddziałujące na odbiorcę - zazwyczaj wywołuje określone odczucia i refleksje, ale także skłania wiernych do zrozumienia sensu męki Pańskiej. Pobudza do modlitwy i pobożności, tłumaczy prawdy wiary i dogmaty religijne, dostarczając wielu przedstawień dewocyjnych i alegorycznych.

Jednym z tego rodzaju wizerunków, dziś już raczej zapomnianym, jest typ ikonograficzny zwany Tłocznią Mistyczną (torcular Christi), znany w sztuce zachodniej już od 2 połowy XII wieku. Obraz widoczny na ilustracji jest stosunkowo późnym wariantem tego typu, ponieważ powstał w 1647 r. Ukazuje on Chrystusa stojącego w beczce wypełnionej winnymi gronami, przygniecionego praską, którą w istocie jest krzyż. Z otworu w beczce wypływa wino wprost do kielicha trzymanego przez anioły. Praskę dociska Bóg Ojciec, co symbolizuje współuczestnictwo Ojca w męce Syna. W istocie cała Trójca Święta bierze udział w zbawczym dziele Jezusa - z lewej strony obrazu, w obłoku ukazana jest gołębica symbolizująca Osobę Ducha Świętego. Jednoznacznie pasyjno-eucharystyczna symbolika ukazuje nierozerwalny związek pomiędzy męką Chrystusa a Eucharystią, podczas której za każdym razem uobecnia się ofiara Jezusa. Motyw ten miał służyć zobrazowaniu relacji, jaka zachodziła pomiędzy wylaniem krwi Chrystusa podczas męki, a przelaniem jej w kielichu mszalnym. Literackim źródłem przedstawienia jest fragment z Księgi Izajasza, w którym czytamy: „To Ja jestem tym, który mówi sprawiedliwie, potężny w wybawianiu. - Dlaczego czerwona od krwi jest Twoja suknia i szaty Twe, podobnie jak u tego, co wygniata winogrona w tłoczni? - Sam jeden wygniatałem je do kadzi, żadnego z narodów nie było ze Mną. (…). Posoka ich obryzgała mi szaty” (Iz 63, 1-3). A także słowa z Księgi Rodzaju, odnoszące się do Syna Bożego: „W winie prać będzie swoją odzież, i w krwi winogron - swą szatę” (Rdz 49, 11).

Przekazom tym, znaczenia symbolu nadała egzegeza chrześcijańska. To ona - z proroctwa Izajasza odnoszącego się do sądu Bożego nad nieokreślonymi wrogami - uczyniła przepowiednię męki Chrystusa. Podobny komentarz otrzymały inne wersety Pisma Świętego, które św. Ambroży (III wiek) złożył w następujący ciąg skojarzeń: Jezus (grono) obmył swój płaszcz (ciało) w winnym soku (we krwi) w tłoczni (na krzyżu). Jak widać, Chrystus zarówno tłoczy winne grona, poddając swoje ciało męce, jak i sam jest tłoczony będąc posłusznym Ojcu, spełniając zbawczą misję wobec świata.

My także możemy współuczestniczyć w dziele Zbawiciela ofiarowując nasze cierpienia, do czego wzywa Chrystus mówiąc: „Idźcie i wy do winnicy” (Mt 20, 7). Słowa te są zaproszeniem skierowanym do wszystkich, by nie bali się przyjąć swojego krzyża „Albowiem - jak mówi Chrystus - słodkie jest moje jarzmo, a moje brzemię lekkie” (Mt 11, 30).