Reklama

Aspekty

Barść - miasto, którego nie ma

Niedziela zielonogórsko-gorzowska 7/2013, str. 4-5

[ TEMATY ]

Lubuskie

miasto

Ks. Adrian Put

Zniszczony most Długi łączący Forst z dzielnicą Berge, dziś Zasieki

Zniszczony most Długi łączący Forst z dzielnicą Berge, dziś Zasieki

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Być może byłoby jednym z większych miast województwa lubuskiego. Po wojnie ostało się w nim mieszkań dla 15 tys. osób. Jak na owe czasy było nowoczesnym miastem, choć niepozbawionym problemów urbanizacyjnych. Tak naprawdę było powojenną polską częścią niemieckiego miasta Forst (Lausitz), które jeszcze w 1944 r. liczyło sobie 44 tys. mieszkańców. Dziś miasta Barść nie znajdziemy już na mapach. Nie chodzi nawet o zmienioną nazwę. Tego miasta już nie ma.

Droga do... nikąd

Reklama

Jadąc od strony Lubska i Brodów w kierunku na przejście graniczne w Zasiekach, miniemy niewielką miejscowość Mariankę (ile razy przejeżdżałem przez tę miejscowość z moim pierwszym proboszczem, dziekanem z Lubska ks. kan. Marianem Bumbulem, ten zawsze się śmiał, że to jego „Mariana” miejscowość). Dalej ku granicy jedziemy bardzo dobrej jakości drogą asfaltową, pośród młodego lasu. Po kilku kilometrach miniemy tablicę z napisem „Zasieki” i od razu... Droga zmienia się nie do poznania. Zamiast asfaltowej drogi jedzie się teraz szeroką brukowaną drogą, z idealnie zachowaną kostką granitową. Taki bruk to można oglądać w Warszawie lub w Krakowie na Starówce, ale tu... w lesie? Ciągle jedziemy przecież przez młody las, a szeroka brukowana droga co jakiś czas ma skręt w boczne uliczki w lewo i w prawo, które także prowadzą do... lasu. Po kilkuset metrach dojedziemy do ronda im. kard. Wyszyńskiego i dopiero wówczas zobaczymy nieliczne współczesne budynki i kierunek w prawo na przejście graniczne. Teoretycznie jesteśmy w centrum nowoczesnej dzielnicy. Ale tu ciągle są drzewa.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Zasieki

Zasieki leżą w południowo-zachodniej części województwa lubuskiego. Administracyjnie należą do gminy Brody w powiecie żarskim. Zasieki leżą nad Nysą Łużycką. W tym miejscu rzeka stanowi granicę państwową pomiędzy Rzeczypospolitą a Republiką Federalną. Zasieki przez rzekę sąsiadują bezpośrednio z niemieckim miastem Forst.

Historia tego miejsca sięga XIII wieku, kiedy zlokalizowano tu łużycką osadę Berge. Jako znaczny majątek ziemski Zasieki przez wieki należały do różnych rodów szlacheckich. W 1921 r. w rozwijającym się gospodarczo Forst wybudowano most na Nysie, który umożliwił rozwój miasta na prawym brzegu rzeki. Nowa dzielnica miasta przyjęła nazwę od istniejącej tu wsi Berge. Ta dzielnica miała gwieździsty układ ulic, które rozchodziły się od mostu Długiego. W latach 30. podjęto decyzję o ulokowaniu w tej części miasta wielkiej fabryki chemicznej. Jej produkcja była związana z przemysłem wojennym. Prace nad fabryką rozpoczęto w 1938 r., a zakończono w 1941. Podczas wojny wiele osób pracowało tu dla potrzeb wojska niemieckiego. Sama fabryka została tak zbudowana, aby jej istnienie było zakryte przed aliantami.

Reklama

Podczas działań wojennych dzielnica Berge zamieszkiwana przez 15 tys. mieszkańców została tylko nieznacznie zniszczona, choć leżące na lewym brzegu miasto Forst legło w gruzach. Pierwotnie Forst miało zostać nieodbudowane. Dopiero po powstaniu Niemieckiej Republiki Demokratycznej zapadła decyzja o odbudowie miasta. Dzieje prawobrzeżnej dzielnicy potoczyły się inaczej.

Barść w polskich granicach

Nysa podzieliła dotychczasowe miasto Forst pomiędzy dwa państwa. Niezniszczona dzielnica Berge znalazła się w granicach państwa polskiego. 31 maja 1945 r. Bronisław Podhorski - pierwszy pełnomocnik rządu RP na obwód żarski informował o nadaniu miastu Forst - Berge tymczasowej polskiej nazwy Barść lub Barszcz. - Gmina miejska Forst podzielona rzeką na dwie części została objęta administracją tylko w części leżącej na prawym brzegu Nissy (Nysy). Zgodnie ze stanem w dniu 12 maja pozostawiono w gromadach dotychczasowych sołtysów, mianowanych przez Komendę Wojenną. W gminach miejskich Żóraw (Żary), Forst, Gąsin (Jasień) mianowano burmistrzów - Polaków. Niemiecką nazwę miasta zastąpiono polską, tymczasową nazwą Barść lub Barszcz - raportował Podhorski.

Pierwszym burmistrzem miasta Barść został p. Gil, który swój urząd pełnił do połowy 1946 r. Barść znika z wykazu miast w marcu 1946 r. w wyniku działalności Komisji Ustalania Nazw Miejscowości. Nazwa „Zasieki” pojawia się 7 maja 1946 r. zarządzeniem Ministra Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych. Nadal jednak istnieje niezniszczona substancja mieszkaniowa, którą przed wojną zamieszkiwało 15 tys. osób.

Jak zniknęło miasto?

Reklama

W 1950 r. powstało województwo zielonogórskie, w skład którego weszły także Zasieki. Już po roku - w 1951 r. Wydział Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze został zobowiązany do realizacji uchwały Prezydium Rządu RP w sprawie akcji rozbiórkowych na pokrycie potrzeb Państwowego Planu Inwestycyjnego. Odbudowujący się ze zniszczeń wojennych kraj potrzebował cegieł i innych materiałów budowlanych. Paradoksem było to, że na odbudowę w tym przypadku nie wystarczyło cegieł ze zniszczonych miast i wsi. Aby odbudować zniszczone miasta, należało rozebrać... niezniszczone miasto. W ten właśnie sposób piękne i nowoczesne miasto stało się wsią o szerokich brukowanych ulicach i kamiennych chodnikach.

W tym miejscu rodzi się słuszne pytanie. Czy w Barści - Zasiekach mieszkali jacyś Polacy? Rozwój miasta po wojnie zatrzymało kilka czynników. Od samego początku nie cieszyło się ono większym zainteresowaniem osiedlających się tu rodaków. Poważnym ograniczeniem był fakt położenia miasta w bezpośredniej strefie przygranicznej. Ważny wpływ na brak zasiedlenia miał także fakt braku stabilizacji społeczno-politycznej w tym rejonie w pierwszych miesiącach po wojnie. Jednak najważniejszą przeszkodą był problem natury technicznej. Miasto posiadało nowoczesną kanalizację, jednak kolektor ściekowy znajdował się po niemieckiej stronie nieodbudowywanego wówczas miasta. Te czynniki zahamowały rozwój miasta. Po wojnie nie zostało więc ono w pełni zasiedlone.

Dziś Zasieki zamieszkuje prawie 400 mieszkańców. Kilka lat temu zlikwidowano tu szkołę podstawową i straż graniczną. Od 1995 r. Zasieki mają opracowany aktualny Plan Zagospodarowania Przestrzennego, a Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Brody zakłada odbudowę miasta Zasieki. Docelowo ma tu mieszkać 5 tys. mieszkańców.

Są na naszym terenie miasta, których nigdy po wojnie nie odbudowano. Tak jest w przypadku starego miasta w Kostrzynie. Ale jest tu także miasto, które wojnę przetrwało, a zniszczono je po wojnie. Kto wie, może i Barść kiedyś odżyje?

2013-02-15 15:06

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Komunikat o sytuacji epidemiologicznej w województwie lubuskim

Komunikat o sytuacji epidemiologicznej i prowadzonego nadzoru w zakresie koronawirusa w województwie lubuskim

Informacja o sytuacji epidemiologicznej i prowadzonego nadzoru w zakresie koronawirusa w województwie lubuskim
CZYTAJ DALEJ

św. Katarzyna ze Sieny - współpatronka Europy

Niedziela Ogólnopolska 18/2000

[ TEMATY ]

św. Katarzyna Sieneńska

Giovanni Battista Tiepolo

Św. Katarzyna ze Sieny

Św. Katarzyna ze Sieny
W latach, w których żyła Katarzyna (1347-80), Europa, zrodzona na gruzach świętego Imperium Rzymskiego, przeżywała okres swej historii pełen mrocznych cieni. Wspólną cechą całego kontynentu był brak pokoju. Instytucje - na których bazowała poprzednio cywilizacja - Kościół i Cesarstwo przeżywały ciężki kryzys. Konsekwencje tego były wszędzie widoczne. Katarzyna nie pozostała obojętna wobec zdarzeń swoich czasów. Angażowała się w pełni, nawet jeśli to wydawało się dziedziną działalności obcą kobiecie doby średniowiecza, w dodatku bardzo młodej i niewykształconej. Życie wewnętrzne Katarzyny, jej żywa wiara, nadzieja i miłość dały jej oczy, aby widzieć, intuicję i inteligencję, aby rozumieć, energię, aby działać. Niepokoiły ją wojny, toczone przez różne państwa europejskie, zarówno te małe, na ziemi włoskiej, jak i inne, większe. Widziała ich przyczynę w osłabieniu wiary chrześcijańskiej i wartości ewangelicznych, zarówno wśród prostych ludzi, jak i wśród panujących. Był nią też brak wierności Kościołowi i wierności samego Kościoła swoim ideałom. Te dwie niewierności występowały wspólnie. Rzeczywiście, Papież, daleko od swojej siedziby rzymskiej - w Awinionie prowadził życie niezgodne z urzędem następcy Piotra; hierarchowie kościelni byli wybierani według kryteriów obcych świętości Kościoła; degradacja rozprzestrzeniała się od najwyższych szczytów na wszystkie poziomy życia. Obserwując to, Katarzyna cierpiała bardzo i oddała do dyspozycji Kościoła wszystko, co miała i czym była... A kiedy przyszła jej godzina, umarła, potwierdzając, że ofiarowuje swoje życie za Kościół. Krótkie lata jej życia były całkowicie poświęcone tej sprawie. Wiele podróżowała. Była obecna wszędzie tam, gdzie odczuwała, że Bóg ją posyła: w Awinionie, aby wzywać do pokoju między Papieżem a zbuntowaną przeciw niemu Florencją i aby być narzędziem Opatrzności i spowodować powrót Papieża do Rzymu; w różnych miastach Toskanii i całych Włoch, gdzie rozszerzała się jej sława i gdzie stale była wzywana jako rozjemczyni, ryzykowała nawet swoim życiem; w Rzymie, gdzie papież Urban VI pragnął zreformować Kościół, a spowodował jeszcze większe zło: schizmę zachodnią. A tam gdzie Katarzyna nie była obecna osobiście, przybywała przez swoich wysłanników i przez swoje listy. Dla tej sienenki Europa była ziemią, gdzie - jak w ogrodzie - Kościół zapuścił swoje korzenie. "W tym ogrodzie żywią się wszyscy wierni chrześcijanie", którzy tam znajdują "przyjemny i smaczny owoc, czyli - słodkiego i dobrego Jezusa, którego Bóg dał świętemu Kościołowi jako Oblubieńca". Dlatego zapraszała chrześcijańskich książąt, aby " wspomóc tę oblubienicę obmytą we krwi Baranka", gdy tymczasem "dręczą ją i zasmucają wszyscy, zarówno chrześcijanie, jak i niewierni" (list nr 145 - do królowej węgierskiej Elżbiety, córki Władysława Łokietka i matki Ludwika Węgierskiego). A ponieważ pisała do kobiety, chciała poruszyć także jej wrażliwość, dodając: "a w takich sytuacjach powinno się okazać miłość". Z tą samą pasją Katarzyna zwracała się do innych głów państw europejskich: do Karola V, króla Francji, do księcia Ludwika Andegaweńskiego, do Ludwika Węgierskiego, króla Węgier i Polski (list 357) i in. Wzywała do zebrania wszystkich sił, aby zwrócić Europie tych czasów duszę chrześcijańską. Do kondotiera Jana Aguto (list 140) pisała: "Wzajemne prześladowanie chrześcijan jest rzeczą wielce okrutną i nie powinniśmy tak dłużej robić. Trzeba natychmiast zaprzestać tej walki i porzucić nawet myśl o niej". Szczególnie gorące są jej listy do papieży. Do Grzegorza XI (list 206) pisała, aby "z pomocą Bożej łaski stał się przyczyną i narzędziem uspokojenia całego świata". Zwracała się do niego słowami pełnymi zapału, wzywając go do powrotu do Rzymu: "Mówię ci, przybywaj, przybywaj, przybywaj i nie czekaj na czas, bo czas na ciebie nie czeka". "Ojcze święty, bądź człowiekiem odważnym, a nie bojaźliwym". "Ja też, biedna nędznica, nie mogę już dłużej czekać. Żyję, a wydaje mi się, że umieram, gdyż straszliwie cierpię na widok wielkiej obrazy Boga". "Przybywaj, gdyż mówię ci, że groźne wilki położą głowy na twoich kolanach jak łagodne baranki". Katarzyna nie miała jeszcze 30 lat, kiedy tak pisała! Powrót Papieża z Awinionu do Rzymu miał oznaczać nowy sposób życia Papieża i jego Kurii, naśladowanie Chrystusa i Piotra, a więc odnowę Kościoła. Czekało też Papieża inne ważne zadanie: "W ogrodzie zaś posadź wonne kwiaty, czyli takich pasterzy i zarządców, którzy są prawdziwymi sługami Jezusa Chrystusa" - pisała. Miał więc "wyrzucić z ogrodu świętego Kościoła cuchnące kwiaty, śmierdzące nieczystością i zgnilizną", czyli usunąć z odpowiedzialnych stanowisk osoby niegodne. Katarzyna całą sobą pragnęła świętości Kościoła. Apelowała do Papieża, aby pojednał kłócących się władców katolickich i skupił ich wokół jednego wspólnego celu, którym miało być użycie wszystkich sił dla upowszechniania wiary i prawdy. Katarzyna pisała do niego: "Ach, jakże cudownie byłoby ujrzeć lud chrześcijański, dający niewiernym sól wiary" (list 218, do Grzegorza XI). Poprawiwszy się, chrześcijanie mieliby ponieść wiarę niewiernym, jak oddział apostołów pod sztandarem świętego krzyża. Umarła, nie osiągnąwszy wiele. Papież Grzegorz XI wrócił do Rzymu, ale po kilku miesiącach zmarł. Jego następca - Urban VI starał się o reformę, ale działał zbyt radykalnie. Jego przeciwnicy zbuntowali się i wybrali antypapieża. Zaczęła się schizma, która trwała wiele lat. Chrześcijanie nadal walczyli między sobą. Katarzyna umarła, podobna wiekiem (33 lata) i pozorną klęską do swego ukrzyżowanego Mistrza.
CZYTAJ DALEJ

Bodnar o zabójstwie lekarza: osobą zatrzymaną w tej sprawie jest funkcjonariusz Służby Więziennej

2025-04-30 07:20

[ TEMATY ]

szpital

Kraków

nożownik

PAP/Art Service

Szef MS, prokurator generalny Adam Bodnar oświadczył we wtorek wieczorem w Katowicach, że osobą, która została zatrzymana w sprawie zabójstwa lekarza Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, okazał się funkcjonariusz Służby Więziennej.

We wtorek zamordowany został lekarz ortopeda krakowskiego Szpitala Uniwersyteckiego Tomasz Solecki. Do gabinetu, w którym badał pacjentkę, wtargnął 35-letni mężczyzna i zaatakował medyka nożem. Lekarz mimo wysiłków personelu medycznego zmarł. W sprawie zabójstwa śledztwo wszczęła Prokuratura Rejonowa Kraków Podgórze.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję