Reklama

Szlakiem łańcuckich krzyży

W nasze polskie krajobrazy krzyż wpisuje się od wieków i stanowi element dziedzictwa kultury europejskiej. Te przydrożne stawiano z reguły celem upamiętnienia i uświęcenia ważnych bądź niezwykłych wydarzeń. Takie krzyże stoją też w prastarym łańcuckim grodzie, a każdy z owych krzyży splótł się z losami mieszkających w tym miasteczku ludzi, każdy jest niemym świadkiem jakiejś historii. Poznajmy je...

Niedziela przemyska 50/2009

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Przy ul. Grunwaldzkiej stoi stary krzyż ufundowany jeszcze być może w połowie dziewiętnastego stulecia, opodal pochodzącej z tych czasów stojącej niegdyś chałupy. Opowiadano, że w latach 90. XIX wieku mieszkająca tu rodzina ufundowała ten drewniany krzyż jako wotum dziękczynne za synów, którzy zostali zakonnikami i wyjechali na misje. W 1930 r. mieszkający tutaj gospodarz wystawił nowy krzyż, jednakże ze starą figurką Ukrzyżowanego, pochodzącą z pierwszego krzyża. Był to wyraz rozpaczy i ojcowskiej tęsknoty za synem, który zginął tragicznie podczas kąpieli w jednej z glinianek. W latach 80. XX wieku zmurszały krzyż zastąpiono nowym, jednak z tą samą, starą rzeźbą Chrystusa. I do dzisiaj możemy go oglądać.
U zbiegu ulic Grunwaldzkiej i Konopnickiej natomiast znajduje się drewniany krzyż, a na nim przeszklona kapliczka, w której umieszczono figurkę św. Rocha - czczonego w Polsce już w XV wieku i mającego chronić miejsca, które mu poświęcono, od wszelkiej zarazy. Obecny krzyż z kaplicą ufundowano w 1895 r. Jest wysoce prawdopodobne, że na tym samym miejscu istniała już wcześniej kaplica poświęcona temu świętemu, z bardzo starą figurą pochodzącą jeszcze ze starego, nieistniejącego już kościoła św. Rocha i szpitala dla ubogich w Łańcucie. Początki fundacji tego kościoła sięgają średniowiecza i wiążą się z duchakami. Figurę tą zabrał jeden z mieszkańców miasta, któremu później ją skradziono. W miejscu, gdzie dzisiaj stoi drewniany krzyż ze św. Rochem, w 1873 r. założono przytułek dla choleryków, ofiar szalejącej wówczas zarazy. Obecna figura została wyrzeźbiona w 1895 r. Św. Roch wskazuje na swoją zranioną nogę, po prawej stronie znajduje się Anioł, a po lewej stronie szczerzący kły pies.
Ma Kraków swój „Czarny Krucyfiks”, przy którym długie modlitewne godziny spędzała świątobliwa królowa Jadwiga Andegaweńska, ma także swojego „Czarnego Pana Jezusa” miasto Łańcut. Przy ul. Kościuszki i Moniuszki w Łańcucie stoi ogromny kamienny krzyż z rzeźbą „Czarnego Pana Jezusa” przeniesiony tu z innego miejsca na początku XX wieku. Data wyryta na kamiennym postumencie u podnóża Krzyża to 1826 r. Niestety nie wiemy dzisiaj, kto i dlaczego postawił ten krzyż. Mówiono, że został on ufundowany za ocalenie kogoś z zarazy, ale wiemy, że zaraza nawiedziła miasto dopiero w latach 30. XIX wieku. Inna wersja podaje, że krzyż postawili ojcowie Dominikanie, którzy po pożarze miasta i zniszczeniu ich kościoła oznaczyli nowe miejsce, na którym miano wybudować ich kościół; przenieśli się jednak do Dzikowa, a budowa nowego kompleksu klasztornego pozostała jedynie w sferze planów. Może jednak ten kamienny krucyfiks był postawiony dla ocalenia w przyszłości miasta od podobnych pożarów, jak ten, który wybuchł tutaj w 1820 r. Elżbieta Potocka z Radziwiłłów, matka ostatniego ordynata Alfreda, w swoich pamiętnikach pisała, że krzyż ten postawiła miejscowa ludność. Przy przenoszeniu krzyża na obecne miejsce w 1920 r. zdarzył się nieszczęśliwy wypadek. Jeden z robotników został przywalony kamiennym blokiem i zginął na miejscu. „Czarny Pan Jezus” wiszący na krzyżu jest metalową rzeźbą o wysokości 1,5 m i wadze ok. 100 kg.
Na osiedlu im. Gen. S. Maczka w Łańcucie, kiedy nie było tu jeszcze szarych bloków, stały stare chałupy z ogrodami. W jednej z nich mieszkał gospodarz, który pewnego dnia wybrał się do lasu, do pobliskich Dąbrówek, po drzewo potrzebne do domu. Będąc już w lesie, zsiadł z wozu szukając drzewa, kiedy nagle spłoszone czymś konie uciekły razem z zaprzęgiem. Jakaż była rozpacz gospodarza Franciszka; musiał on wracać do domu na piechotę prawie 10 kilometrów. Serce ściskał żal za straconymi końmi i wozem. Kiedy pogrążony w rozpaczy zbliżał się do domu, ku swojemu zdumieniu usłyszał znajome końskie parskanie. Mądre konie same znalazły drogę i trafiły do domu. W dowód wdzięczności ufundował piękny krzyż, z metalowym Chrystusem i tablicą informującą o roku wystawienia tegoż niezwykłego wotum - 1886. Stary drewniany krzyż wymieniono w latach 50. XX wieku, zostawiając figurę i napis z datą i nazwiskiem fundatora.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2009-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Prezydent: Pałac Prezydencki to nie jest miejsce, w którym nadal powinien stać Okrągły Stół

2025-12-18 12:54

[ TEMATY ]

Karol Nawrocki

PAP/Albert Zawada

Z całą pewnością Pałac Prezydencki, to nie jest miejsce, w którym nadal powinien stać Okrągły Stół, miejscem w którym powinien się on znaleźć jest Muzeum Historii Polski - powiedział w czwartek prezydent Karol Nawrocki. W Pałacu Prezydenckim trwa demontaż Okrągłego Stołu.

W Pałacu Prezydenckim rozpoczął się proces przeniesienia Okrągłego Stołu do Muzeum Historii Polski. pic.twitter.com/imuEqfTBfi
CZYTAJ DALEJ

Zakończenie Jubileuszu. W Wigilię zamknięcie pierwszych Drzwi Świętych

2025-12-18 11:40

[ TEMATY ]

rok jubileuszowy

Drzwi Święte

Monika Książek

Ponad 32 mln pielgrzymów przybyły do Rzymu w Roku Świętym. Zostały niespełna trzy tygodnie, by zaczerpnąć z jubileuszowego skarbca łask. Pierwsze Drzwi Święte zostaną zamknięte w Wigilię, a ostatnie 6 stycznia, w uroczystość Objawienia Pańskiego.

Władze Rzymu prognozują, że okres Bożego Narodzenia będzie oznaczał wzmożony napływ pielgrzymów, pragnących przejść przez Drzwi Święte. Watykaniści przypominają, że w czasie Wielkiego Jubileuszu Roku 2000 wierni do ostatnich minut Roku Świętego stali w długiej kolejce do bazyliki watykańskiej, by wraz z przejściem przez Drzwi Święte, wypełnić warunki jubileuszowego odpustu. Strona watykańska zapewnia, że konkretna godzina zakończenia pielgrzymowania w poszczególnych bazylikach będzie uzależniona od napływu wiernych i godziny liturgii wieńczącej jubileuszowe obchody w danym miejscu.
CZYTAJ DALEJ

26 grudnia uroczyste posłanie kolędników misyjnych 2025/2026

2025-12-18 21:46

[ TEMATY ]

kolędnicy misyjni

BP KEP

W drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia, 26 grudnia, będzie miało miejsce uroczyste posłanie kolędników misyjnych 2025/2026. W tym roku dzieci będą kolędować na rzecz swoich rówieśników ze Sri Lanki. Akcja Papieskich Dzieł Misyjnych została zaprezentowana 18 grudnia br. w Sekretariacie Konferencji Episkopatu Polski w Warszawie.

Rzecznik Konferencji Episkopatu Polski ks. Leszek Gęsiak SJ wskazał, że w całej Polsce i wśród Polonii w okresie Bożego Narodzenia setki tysięcy dzieci, rodziców, opiekunów i animatorów zaangażowanych w działalność Papieskiego Dzieła Misyjnego Dzieci wyrusza z misyjnym kolędowaniem. „Kolędnicy misyjni ewangelizują, formują i uwrażliwiają na potrzeby dzieci świata, a czynią to w łączności z Ojcem Świętym, z jego posłaniem i błogosławieństwem” – zaznaczył.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję