W Rabie Wyżnej i w Krakowie

Stanisław Dziwisz urodził się 27 kwietnia 1939 r. w Rabie Wyżnej w rodzinie rolniczo-kolejarskiej. Był piątym z siedmiorga dzieci Stanisława i Zofii z domu Bielarczyk. W 1957 r. ukończył licem im. Seweryna Goszczyńskiego w Nowym Targu i wstąpił do Seminarium Duchownego w Krakowie. Święcenia kapłańskie przyjął 23 czerwca 1963 r. z rąk bp. Karola Wojtyły, po czym przez dwa lata pracował jako wikariusz w Makowie Podhalańskim.

W 1966 r. został kapelanem i sekretarzem metropolity krakowskiego. Jako najbliższy współpracownik związał z nim swoje losy na 39 lat. „Największą przygodą mojego życia jest to, że mogłem być i pracować u boku kard. Karola Wojtyły, a potem papieża Jana Pawła II przez trzydzieści dziewięć lat. Wszystko zaczęło się prozaicznie pewnego dnia w 1966 roku, kiedy poprosił mnie, bym został jego sekretarzem. Miałem wtedy dwadzieścia siedem lat. Nie mogłem przypuszczać, że przez kilkadziesiąt lat, dzień po dniu, będę świadkiem życia, pracy, modlitwy i świętości człowieka, który wyrósł na jednego z wielkich, duchowych liderów współczesnego świata” – mówił kardynał w 2010 r. w przemówieniu na Międzynarodowym Kongresie “Legado De Juan Pablo II El Magno!” w Bogocie.

Kard. Stanisław Dziwisz – najbliższy współpracownik Karola Wojtyły

Kard. Stanisław Dziwisz był przez 39 lat najbliższym współpracownikiem Karola Wojtyły, najpierw jako sekretarz arcybiskupa krakowskiego, a następnie osobisty sekretarz Ojca Świętego. Jako metropolita krakowski w latach 2005 – 2016 pełnił rolę strażnika pamięci Jana Pawła II i inicjatora wielu dzieł jemu poświęconych. Zwieńczeniem jego posługi była organizacja Światowych Dni Młodzieży Kraków 2016, które zgromadziły 2, 5 mln młodych z całego świata.

W okresie krakowskim, oprócz sekretarzowana kardynałowi Wojtyle, ks. Dziwisz wykładał liturgikę w Wyższym Instytucie Katechetycznym w Krakowie. Był też członkiem Głównej Komisji Synodu Krakowskiego, zainicjowanego przez Wojtyłę w celu wdrożenia nauczania Soboru Watykańskiego II. Jednocześnie pasjonował się postacią św. Stanisława, czego owocem była jego praca doktorska „Kult św. Stanisława Biskupa w Krakowie do Soboru Trydenckiego”, obroniona w 1981 r. na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie.

Osobisty sekretarz Jana Pawła II

„16 października 1978 Byłem na Placu św. Piotra, oczekując na ogłoszenie nowego papieża. Gdy usłyszałem, że został nim kard. Wojtyła, moje serce zadrżało” – tak wspominał dzień, który dla niego oznaczał nowy etap posługi w Kościele. Tę odpowiedzialność, osobistego sekretarza papieża „Don Stanislao” wiernie dzielił z Janem Pawłem II. Był jego najbliższym towarzyszem, pierwszym, któremu papież przekazywał swe plany i dzielił się troskami. Towarzyszył mu niemal we wszystkich zajęciach i spotkaniach, w podróżach zagranicznych, po Włoszech i w odwiedzinach parafii rzymskich, podczas środowych audiencji ogólnych i niezliczonych uroczystości w bazylice św. Piotra i na Placu św. Piotra. Jeśli ktoś pragnął spotkać się z Janem Pawłem II bądź mu coś przekazać, najkrótsza droga prowadziła przez ks. Dziwisza. To także on prowadził w imieniu papieża większość jego osobistej korespondencji. Niemal nigdy nie zabierał głosu publicznie.

Opatrznościową rolę ks. Dziwisz odegrał 13 maja 1981 r. w czasie zamachu na Jana Pawła II. Podtrzymywał go, gdy kula zamachowca przeszyła jego ciało i to on zdecydował, że papież ma być przewieziony natychmiast do szpitala, co ocaliło jego życie.

7 lutego 1998 r. Jan Paweł II mianował ks. Dziwisza biskupem tytularnym San Leone, a 19 marca udzielił mu święceń biskupich. Herb bp. Dziwisza przedstawia gołębicę symbolizującą Ducha Świętego, sześcioramienną gwiazdę oraz wizerunek Giewontu z krzyżem. Jego zawołaniem biskupim są słowa „Sursum corda” (W górę serca).

Jednocześnie Jan Paweł II powołał bp. Dziwisza na stanowisko prefekta pomocniczego Domu Papieskiego – instytucji odpowiedzialnej za organizowanie wszystkich spotkań publicznych i prywatnych papieża. 29 września 2003 r. papież wyniósł go do godności arcybiskupiej.

Abp Dziwisz wiernie czuwał przy umierającym Janie Pawle II. „Byłem przy nim, gdy odchodził do domu Ojca. Daję świadectwo o jego świętości, bo to ona najbardziej zajaśniała, gdy odchodził z tego świata” – wspominał po latach.

3 czerwca 2005 r. Benedykt XVI mianował go arcybiskupem metropolitą krakowskim.

Kardynał i metropolita krakowski

27 sierpnia 2005 r. abp Stanisław Dziwisz uroczyście rozpoczął posługę w archidiecezji krakowskiej. „Staję przed wami jako wasz brat, ale również jako wasz pasterz” – mówił w homilii wygłoszonej podczas Mszy na Rynku Głównym. Zapowiedział, że program jego posługi streszczać się będzie w słowach zmarłego papieża: „Drogą Kościoła jest człowiek”. Na konsystorzu w 2006 r. Benedykt XVI kreował go kardynałem.

Jako arcybiskup metropolita krakowski objął urząd wielkiego kanclerza Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie. Był członkiem czterech dykasterii watykańskich: Kongregacji ds. Wychowania Katolickiego, Papieskiej Rady ds. Środków Społecznego Przekazu, Papieskiej Rady ds. Świeckich i Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia. Natomiast w polskiej Konferencji Episkopatu pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Duchowieństwa oraz należał do Rady Stałej.

Jako metropolita krakowski był promotorem licznych spraw beatyfikacyjnych i kanonizacyjnych, a przede wszystkim kustoszem pamięci Jana Pawła II. W czasie jego posługi odbyły się trzy kanonizacje krakowskich świętych – św. Szymona z Lipnicy, św. Stanisława Kaźmierczyka, i św. Jana Pawła II. Ponadto pięć beatyfikacji błogosławionych związanych z archidiecezją krakowską.

Utrwalanie pamięci o świętym papieżu i pielęgnowanie jego dziedzictwa kard. Dziwisz pojmował jako swój elementarny obowiązek. Był inicjatorem budowy Centrum Jana Pawła II „Nie lękajcie się!” na krakowskich Białych Morzach, która ruszyła w październiku 2008 roku. Dzięki jego inicjatywie, w Wadowicach powstało Muzeum Dom Rodzinny Jana Pawła II.

W kwietniu 2014 r., w związku z ukończeniem 75 lat i zgodnie z przepisami prawa kanonicznego, oddał się do dyspozycji papieża, jednak Franciszek zlecił mu dalsze sprawowanie urzędu arcybiskupa krakowskiego. Rezygnacja została przyjęta dopiero 8 grudnia 2016 r.

W zgodnej opinii współpracowników, komentatorów i publicystów, zwieńczeniem służby w Krakowie kard. Dziwisza były Światowe Dni Młodzieży, które w 2016 r. odbyły się tam, gromadząc ponad 2,5 mln młodych ludzi z całego świata. – To jak klamra spinająca moje życie, byłem przecież od samego początku u źródeł tej idei. Światowe Dni Młodzieży powstawały na moich oczach: w Rzymie i poza Rzymem – mówił w rozmowie z KAI.

Kard. Dziwisz jest autorem wielu książek: „Kult św. Stanisława biskupa w Krakowie do Soboru Trydenckiego”, wspomnień o zamachu na Jana Pawła II „Dotknąłem tej tajemnicy”, „Miłością mocni”, „Więcej sportu”, „Pielgrzym miłości”, książki o tajemnicy kapłaństwa „Bo wezwał Cię Chrystus”, „U boku Świętego. Rozmowa z Gian Franco Svidercoschim” oraz współredaktorem kolejnych tomów tekstów papieskich wydawanych w języku polskim przez Libreria Editrice Vaticana.

Największym sukcesem wydawniczym okazała się książka „Świadectwo”, wydana w 2007 r. i przetłumaczona na 18 języków. Kard. Dziwisz był też narratorem filmu pod tym samym tytułem, który w 2008 r. został nakręcony na podstawie bestsellerowej publikacji.