Rocznik Statystyczny opracowany w 2019 roku zaprezentował dyrektor ISKK ks. dr Wojciech Sadłoń SAC. Podkreślił, że opublikowane badania dotyczą głównie 2018 roku, a większość danych pochodzi z poszczególnych parafii, część została przekazana przez diecezje, dodatkowo zaprezentowano również dane dotyczące zgromadzeń męskich i żeńskich a także po raz pierwszy włączono do rocznika dane pochodzące z Komisji Wychowania Katolickiego, dotyczące lekcji religii.

Wskaźnik dominicantes (uczestniczących w coniedzielnej Mszy św.) w 2018 r. wyniósł średnio 38,2%, zaś communicantes (przystępujących do Komunii Świętej) - 17,3%. Dane te wskazują, że obydwa współczynniki są niemal identyczne z danymi za rok 2017: odpowiednio było to wtedy 38,3% dominicantes i 17% communicantes. Najwyższy poziom wskaźnika dominicantes odnotowano tradycyjnie w diecezji tarnowskiej (71,3%), rzeszowskiej (64,3%) oraz przemyskiej (60,4%), a najniższy w szczecińsko-kamieńskiej (24,2%), łódzkiej (24,5%) i koszalińsko-kołobrzeskiej (25%). Ks. Sadłoń wskazał, że liczba dominicantes spada od roku śmierci Jana Pawła II (2005).

Podziel się cytatem

Wskaźnik participantes – katolików angażujących się w życie parafii (poprzez przynależność do wspólnot i organizacji) - wynosi 8,1 % i różni się w poszczególnych regionach kraju.

- w Polsce mamy ponad 25 tys. księży diecezjalnych oraz ok. 9 tys. zakonnych, z czego w parafialne duszpasterstwo zaangażowanych jest ponad 20 tys., księży. Najwięcej księży przynależy do archidiecezji krakowskiej i katowickiej. Najmniejsza jest drohiczyńska i ordynariat – mówił.

Zaprezentowano również statystyki dotyczące powołań i ich zmieniającej się dynamiki na tle danych demograficznych. „W latach 80 widzimy, że trendy się rozchodziły – wzrastała ilość powołań, a demografia spadała, potem aż do współczesnych czasów te trendy się pokrywają, chociaż spadek powołań jest głębszy i nie można go w pełni wytłumaczyć spadkiem demograficznym” – mówił ks. Sadłoń. "W archidiecezji warszawskiej na 100 księży przypada aktualnie 15 alumnów, podobne wygląda sytuacja w archidiecezji wrocławskiej. Mamy tu bardzo duże zróżnicowanie” - dodał. Są diecezje, gdzie na 100 księży zaangażowanych duszpastersko przypada tylko 4 alumnów.

W Polsce jest obecnie 17,6 tys. sióstr zakonnych mieszkających w ponad 2100 domach, zaprezentowano również funkcje, jakie pełnią zakonnice. W zgromadzeniach męskich jest natomiast 11 tys. osób, z czego zdecydowana większość – ponad 9 tys. - to kapłani. Za granicą przebywa 27% zakonników z polskich prowincji.

Spadła o 2% liczba chrztów udzielonych w 2018 względem 2017 roku. Liczba urodzeń i chrztów pokrywa się. Do I Komunii św. przystąpiło ponad 400 tys. osób. Sakrament bierzmowania w obrządku łacińskim przyjęło niespełna 300 tys. osób, o 3,5% więcej niż w roku 2017. Sakrament małżeństwa został udzielony 133 tys. parom.

Ks. Sadłoń wskazał, że analizując liczbę rozwodów czy zawieranych małżeństw należy uwzględniać dane demograficzne.

W 2018 r. działało blisko 2,9 tys. katolickich poradni rodzinnych różnego typu oraz 28 domów samotnej matki, 10 katolickich ośrodków adopcyjno-opiekuńczych, 25 telefonów zaufania. Najwięcej poradni rodzinnych działa w diecezji katowickiej, radomskiej oraz koszalińsko-kołobrzeskiej.

Podziel się cytatem

W tym roku po raz pierwszy zaprezentowano dane dotyczące nieruchomych zabytków na terenach parafii. Jest to ponad 34 tys. obiektów, z czego blisko połowa została wpisana do rejestru zabytków. Najwięcej zabytków sakralnych jest na Śląsku.

Ks. prof. Grzegorz Sokołowski z Obserwatorium Społecznego we Wrocławiu, komentując dane dominicantes i communicantes stwierdził, że wyższe wskaźniki są na terenach należących do granic Polski przed II wojną światową a znacznie niższe na ziemiach "poniemieckich", zachodnich i północnych.

Podziel się cytatem

Omawiając liczbę powołań zwrócił uwagę na to, że księża urodzeni w czasie wyżu demograficznego z lat 50. XX wieku będą niedługo odchodzić na emeryturę. „Są diecezje, gdzie na 100 księży pracujących w duszpasterstwie jest tylko 4 alumnów w seminariach. Można spodziewać się, że w najbliższych latach w niektórych diecezjach zabraknie księży, którzy będą zaangażowani duszpastersko. W związku z tym może dochodzić do łączenia parafii. W sposób naturalny w szerszym zakresie trzeba będzie zaangażować osoby świeckie do wykonywania pewnych posług w parafii, np. organizowania nabożeństw, udzielania Komunii świętej” – mówił ks. Sokołowski.

Wskazał, że zgodnie z nauczaniem soboru watykańskiego II należy dostosowywać duszpasterstwo do współczesnej kultury. „Są rzeczy niezmienne w Kościele, jak doktryna, ale są też zmienne, takie jak metody duszpasterskie” – wskazał, przywołując świadectwa młodzieży zgromadzonej na Taize we Wrocławiu.

Bp Artur Miziński, sekretarz generalny KEP, podziękował Instytutowi Statystyki Kościoła Katolickiego w Polsce (ISKK) za przeprowadzane od 1972 roku badania, wspominając twórcę Instytutu, ks. Witolda Zdaniewicza.